Википедија

Džulijus Njerere

1. председник Танзаније од 1964. до 1985.

Džulijus Kambarage Njerere (engl. Julius Nyerere; Butiama, 13. april 1922—London, 14. oktobar 1999) je bio prvi predsednik nezavisne Tanzanije.

Džulijus Njerere
Lični podaci
Datum rođenja(1922-04-13)13. april 1922.
Mesto rođenjaButinama, Britanska Tanganjika
Datum smrti14. oktobar 1999.(1999-10-14) (77 god.)
Mesto smrtiLondon, Ujedinjeno Kraljevstvo
ReligijaKatolik
Profesijapolitičar i učitelj
Porodica
SupružnikMarija Njerere (v. 1953 —  his death 1999)[1]
Politička karijera
Politička
stranka		Partija revolucije (1977–1999)
TANU (1954–1996)
1. predsednik Tanzanije
26. april 1964 — 5. novembar 1985.
Prethodnikniko
NaslednikAli Hasan Mvinji
1. predsednik Tanganjike
9. decembar 1962 — 25. april 1964.
Prethodnikniko
Naslednikniko

Otac mu je bio poglavica plemena Zanaki. Njegovo ime na svahiliju glasi Mvalimu sa značenjem učitelj. Sa dvanaest godina kreće u četvorogodišnju osnovnu školu u Musomi koju je završio za 3 godine, a zatim u srednju školu u Tabori. Studirao je na Univerzietu Mekere u Kampali nakon čega je tri godine predavao engleski i biologiju u Tabori. Stipendiju za studiju na Univerzitetu u Edinburgu dobio je 1949. godine gde je završio studije ekonomije i istorije. Drugi je Afrikanac koji je dobio diplomu van Afrike. Kada su kolonijalne vlasti saznale za njegovo političko delovanje, dobio je izbor: ili će predavati ili biti političar. Jedno i drugo nije mogao biti. Jedan je od osnivača Organizacije afričkog jedinstva. On je spojio Tanganjiku i Zanzibar u jedno. Od 1964. do 1985. bio je predsednik nezavisne Tanzanije. Bio je afrički socijalista, ali njegove reforme nisu dale ploda. Vodio je sličnu politiku kao i Kvame Nkruma. Divio se afričkim seljacima i ljudima koji su živeli na tradicionalan način. Godine 1979, pobedio je Idi Amina u ratu protiv Ugande. Više je putovao nakon 1985. nego dok je bio predsednik. Do 1990, je bio na čelu vladajuće stranke. Godine 1985, u 63. godini Njerere je rekao: "Nisam uspeo. Priznajmo to". Ovom se rečenicom zauvek oprostio od politike. Poslednje veliko delo bilo mu je posredovanje u sukobu u Burundiju 1996. godine. Umro je u Londonu 1999. u 77. godini života od posledica leukemije.

Džulijus Njerere je 15. marta 1985. postao počasni građanin Beograda.[2]

Rani život

uredi

Detinjstvo: 1922–1934

uredi

Džulijus Kambarage Njerere je rođen 13. aprila 1922. u Mvitongu, području sela Butijama u Tanganjskinoj regiji Mara.[3][a] On je bio jedno od 25 preživele dece Njerere Burita, poglavara naroda Zanaki.[5] Burito je rođen 1860. godine i dobio je ime „Njerere“ („gusenica“ u zanaškom) nakon što je navala guseničastih crva napala lokalno područje u vreme njegovog rođenja.[6] Burito je postavljen za poglavara 1915. godine. Na to mesto su ga postavili nemački carski administratori tadašnje Nemačke istočne Afrike;[6] njegov položaj takođe je podržala nastupajuća britanska carska administracija.[7] Burito je imao 22 žene, od kojih je Džulijusova majka, Mugaja Njang'ombe, bila peta.[8] Ona je bila rođena je 1892. godine, a za šefa se udala 1907. godine, kada je imala petnaest godina.[9] Mugaja je Buritu rodila četiri sina i četiri ćerke, od kojih je Njerere bilo drugo dete; dvoje njegove braće i sestara umrlo je u detinjstvu.[10]

Te supruge su živele u raznim kolibama oko Buritovog stočnog prostora, u čijem je središtu bila njegova okrugla kuća.[11] Zanaki su bili jedno od najmanjih među 120 plemena u britanskoj koloniji, a zatim su podeljeni među osam poglavarstava; oni su bili ujedinjeni samo pod kraljevstvom poglavara Vanzagija Njerere, Buritovog polubrata, tokom 1960-tih godina.[12] Njerereov klan su sačinjavali Abakibvizi.[13] Po rođenju, Njerere je dobio lično ime „Mugendi” („Voker” u zanaškom), ali je to ubrzo promenjeno u „Kambaridž”, ime ženskog duha kiše, po savetu omugabhu gatare.[14] Njerere je odgajen u politeističkom sistemu verovanja Zanakija,[15] i živeo je u kući svoje majke, pomažući u uzgoju prosa, kukuruza i tapioke.[14] Sa ostalim lokalnim dečacima takođe je učestvovao u čuvanju koza i goveda.[16] U jednom trenutku je prošao kroz tradicionalni zanaški ritual obrezivanja u Gabizuriju.[17] Kao sin poglavara, on je bio izložen moći i autoritetu kojima se upravljalo Afrikom,[18] a životom u kompleksu razvio je poštovanje i razumevanje zajedničkog života, što će uticati na njegove kasnije političke ideje.[19]

Napomene

uredi
  1. ^ Nyerere was not aware of his date of birth for much of his life; he claimed that he was born in February 1921 for at least his first twenty-five years. He discovered his actual date of birth in the late 1960s, when it was revealed that a local elder, Mtokambali Bukiri, had made a note of it in his medical records for the community.[4]

Reference

uredi
  1. ^ „Obituary: Julius Nyerere”. The Daily Telegraph. London. 15. 10. 1999. Arhivirano iz originala 14. 10. 2010. g. Pristupljeno 15. 10. 2013. 
  2. ^ „Počasni građanin Beograda”. Beograd. Pristupljeno 31. 1. 2019. 
  3. ^ Molony 2014, str. 11, 37–38; Bjerk 2015, str. 24; Bjerk 2017, str. 27.
  4. ^ Molony 2014, str. 37–38.
  5. ^ Smith 1973, str. 40; Molony 2014, str. 12.
  6. ^ a b Molony 2014, str. 32.
  7. ^ Molony 2014, str. 33.
  8. ^ Molony 2014, str. 13, 34.
  9. ^ Molony 2014, str. 34; Bjerk 2017, str. 27.
  10. ^ Smith 1973, str. 40.
  11. ^ Molony 2014, str. 13.
  12. ^ Assensoh 1998, str. 125.
  13. ^ Molony 2014, str. 12.
  14. ^ a b Molony 2014, str. 38.
  15. ^ Molony 2014, str. 16–17.
  16. ^ Assensoh 1998, str. 125; Molony 2014, str. 39; Bjerk 2017, str. 28.
  17. ^ Molony 2014, str. 38; Bjerk 2017, str. 28.
  18. ^ Molony 2014, str. 41.
  19. ^ Molony 2014, str. 39.

Literatura

uredi

Spoljašnje veze

uredi
 
Džulijus Njerere na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Џулијус_Њерере&oldid=27556246”