Američki fudbal u Srbiji

Američki fudbal u Srbiji pojavljuje se početkom dvadeset i prvog veka. Prvi klub, Sirmijum lidžonarsi iz Sremske Mitrovice osnovan je 2002. godine. Danas u Srbiji ima 36 ekipa koji učestvuju u domaćim, regionalnim i evropskim takmičenjima.

Reprezentacija Srbije u američkom fudbalu je osnovana 2003. godine kada je odigrala svoj prvi meč. Takmiči se na Evropskom prvenstvu B divizije.

Istorijat uredi

Finale 2016. godine između Vukova i Veprova u Beogradu

Prvi klub koji je osnovan u Srbiji su Sirmijum Lidžonarsi iz Sremske Mitrovice osnovani 2002. godine. Zatim su osnovane i ekipe: Vajld borsi Kragujevac, Vukovi Beograd, Pantersi Pančevo i Stidsi Niš čime je stvorena mogućnost da se odigra prva sezona pod organizacijom saveza (SAAF) koji je formiran 2003. godine. Prva liga je odigrana 2004. godine i učešće je uzelo 5 timova: Sirmijum Lidžonarsi, Vajld borsi Kragujevac, Vukovi Beograd, Pantersi Pančevo, Stidsi Niš. Zbog manjka finansijskih sredstava, što će se u budućnosti pokazati kao hronični nedostatak, ta prva liga je odigrana bez opreme. Četiri tima iz Srbije koji su nabavili opremu za američki fudbal uključuju se 2006. godine u SELAF ligu, regionalnu ligu koja obuhvata jugoistočnu Evropu. Ti klubovi su Djuksi Novi Sad, Vajld borsi Kragujevac, Vukovi Beograd i Sirmijum lidžonarsi. Ostalih 11 timova koji nisu imali opremu odigrali su ligu bez opreme tako što su timovi podeljeni u dve grupe, sever i jug, prema geografskom položaju. Sledeće godine, 2007. odigrana je prva liga sa opremom, dok je naporedo sa njima 7 timova bez opreme odigralo poslednju ligu bez opreme u Srbiji. Od 2008. svi timovi koji se takmiče u Srbiji poseduju potrebnu opremu. Pravila po kojima se igra američki fudbal u nacionalnom prvenstvu nisu po NFL pravilima, već po NCAA pravilima, tj. pravilima koja važe za američku koledž ligu koja se razlikuje u pojedinostima od profesionalne američke lige.

Godine 2008. dolazi do raskola unutar SAFS-a i samim tim formiraju se dva paralelna saveza, SAFS koji su manje-više predvodili Kragujevac Vajld bors i Beograd Blu dragons i SAAF koji su formirali Vukovi Beograd i Novi Sad Djuks zajedno sa još nekoliko klubova. Srećom, taj period je kratko trajao, tako da se od sezone 2011. klubovi ponovo ujedinjuju u okviru jednog saveza. U ovoj sezoni učešće u takmičenju je uzelo 20 klubova, podeljenih u 3 divizije - Centar, Sever i Jug. Šampion Srbije postala je ekipa Vukovi Beograd. Oni su u finalu savladali u Kragujevcu domaću ekipu Vajld Bors u uzbudljivoj utakmici punoj preokreta pred više od 1000 gledalaca.

I naredne tri godine nastavljena je dominacija Vukova koji su osvojili prvenstvo 2012, 2013. i 2014. godine. Djuksi su u sezoni 2015. uspeli da prekinu uspešan niz Vukova pobedom u finalu 25:23 i tako prvi put u istoriji postali prvaci Srbije. Naredne četiri sezone prvo mesto su osvajili Divlji veprovi iz Kragujevca, koji su tri puta u Serbijan Boulu pobeđivali beogradske Vukove i jednom novosadske Vojvode.

Takmičenja uredi

Takmičenja u Srbiji uredi

Utakmica 2016. godine između Vukova i Sirmijum lidžonarsa

Utakmica 2016. godine između Veprova i Blu dragonsa

SAFS liga
Sezona	Prvak	Viceprvak	Rezultat
2004.	Vajld borsi Kragujevac	Vukovi Beograd	21 : 6
2005.¹	Vukovi Beograd	Vajld borsi Kragujevac	20 : 6
2006.	Vajld borsi Kragujevac	Vukovi Beograd	23 : 12
2007.	Vukovi Beograd	Djuksi Novi Sad	25 : 15
2008.	Vajld borsi Kragujevac	Vukovi Beograd	39 : 33
2009.²	Vajld borsi Kragujevac	Blu dragonsi Beograd	67 : 33
2010.²	Vajld borsi Kragujevac	Ejndžel voriorsi Čačak	69 : 26

Napomena:

¹ Prvenstvo Srbije 2005. godine igrano je po kup sistemu.

² U sezonama 2009. i 2010. u SAFS ligi nisu igrali Vukovi Beograd, Djuksi Novi Sad i još neki klubovi već su nastupali u SAAF ligi.

SAAF liga ³
Sezona	Prvak	Viceprvak	Rezultat
2009.	Vukovi Beograd	Djuksi Novi Sad	46 : 0
2010.	Vukovi Beograd	Djuksi Novi Sad	40 : 2

Napomena:

³ Godine 2008. došlo je do raskola unutar SAFS-a, tako da su neki klubovi, poput Beograd vukova i Novi Sad djuksa istupili iz SAFS lige i osnovali novu - SAAF ligu.

Pune tribine stadiona Careva ćuprija u finalu 2016. godine između Vukova i Veprova u Beogradu

SAAF Prva liga Srbije
Sezona	Prvak	Viceprvak	Rezultat
2011.	Vukovi Beograd	Vajld borsi Kragujevac	51 : 36
2012.	Vukovi Beograd	Vajld borsi Kragujevac	35 : 24
2013.	Vukovi Beograd	Vajld borsi Kragujevac	42 : 0
2014.	Vukovi Beograd	Vajld borsi Kragujevac	27 : 17
2015.	Djuksi Novi Sad	Vukovi Beograd	25 : 23
2016.	Vajld borsi Kragujevac	Vukovi Beograd	53 : 29
2017.	Vajld borsi Kragujevac	Djuksi Novi Sad	24 : 16
2018.	Vajld borsi Kragujevac	Vukovi Beograd	54 : 36
2019.	Vajld borsi Kragujevac	Vukovi Beograd	60 : 55

Regionalne lige uredi

CEFL liga uredi

Pored takmičenja u domaćoj ligi, srpski klubovi se takmiče i u regionalnim ligama. Četiri tima iz Srbije, Sirmijum lidžonarsi, Vajld borsi Kragujevac, Vukovi Beograd i Djuksi Novi Sad koji su nabavili opremu za američki fudbal uključuju se 2006. godine u SELAF ligu (danas CEFL liga), regionalnu ligu koja obuhvata klubove iz jugoistočne Evrope. Pored njih su u prvoj sezoni učestvovali i Silverhoksi Ljubljana. Srpski klubovi zauzeli su prva četiri mesta, a u finalu na stadionu Čika Dača sastali su se Valjd borsi i Vukovi. Kragujevčani su slavili sa 23:12 i postali prvi šampioni CEFL lige.^[1]

Sledeće sezone ligu su napustili Sirmijum lidžonarsi, a umesto njih su se priključili austrijski CNC gladijatorsi i Vulvsi Budimpešta. Prošlogodišnji šampioni Vajld borsi završili su sezonu sa sedam poraza. Za razliku od prve sezone, ove godine se igralo i polufinale četiri najbolje plasirane ekipe. Vulvsi Budimpešta su pobedili Djukse Novi Sad 21:14, a Vukovi Beograd CNC gladijatorse sa 28:3. U finalu na Adi, Vukovi Beograd su pobedili Vulvse iz Budimpešte pred 700 gledalaca. Vulvsi su vodili sa 27:13, minut i četrdeset sekundi pre kraja, ali je onda usledio preokret i beogradski Vukovi su pobedili sa 28:27 i postali prvaci lige.^[2]

U sezoni 2008. liga je brojala 8 klubova. Kragujevčani su napustili takmičenje, a ligi su se priključili Kaubojsi Budimpešta, Monarhsi Bratislava, Tanderi Zagreb. U polufinalu su se satali prošlogodišnji finalisti, a pobedili su Vukovi Beograd sa 21:7, dok su u drugom polufinalu CNC gladijatorsi pobedili novosadske Djukse sa 28:21. U finalu austrijanci su pobedili Vukove sa 14:8.^[3]

Sezona 2009 je takođe brojala 8 klubova, ali je došlo do jedne promene. Monarhsi Bratislava su napustili takmičenje, a zamenili su ih austrijski Blu devilsi Sinepleks. Vukovi beograd i Blu devilsi su završili regularni deo takmičenja sa skorom 7:1 i nakon pobeda u polufinalu, igrali su u finalu u Beogradu. Vukovi su pobedili 39:20 i drugi put postali prvaci regionalne lige.^[4]

U sezoni 2010. liga je smanjena na 4 klubova što će biti praksa i ubuduće. Ligu su sačinjavale ekipe Vukovi Beograd, Djuksi Novi Sad, Silverhoksi Ljubljana i Vulvsi Budimpešta. Vukovi su regularni deo završili sa savih 6 pobeda, u finalu su Ivančnoj Gorici pobedili Silverhokse sa 42:20.^[5]

Sledeće sezone Djukse su zamenili debitanti Kavalirsi Istanbul. Vukovi se regularni deo završili sa skorom 5–1, a u velikom finalu su kao gosti savladali Vulvse sa 34:33 i tako osvojili svoju četvrtu titulu.^[6]

U finalu 2012. godine beogradske Vukove savladala je ekipa Ljubljana Silverhoks rezultatom 34:21. Vukovi su sledeće sezone vratili titulu u svoje redove kada su u utakmici za prvaka Srbije i CEFL lige savladali večite rivale Divlje veprove Kragujevac sa 42:0. 2014. godine Vukovi su odbranili titulu i revanširali se za poraz Silverhoksima dve godine ranije pobedom 27:17.

Godine 2015. Vojvode iz Novog Sada osvojili su prvu titulu šampiona Srbije i CEFL lige kada su bili bolji od Vukova rezultatom 25:23.

Od 2016. godine primat preuzimaju timovi iz Austrije. Svoju prvu titulu te godine osvaja ekipa Džajantsa iz Graca koja je savladala Vukove sa 52:49. Naredne tri godine trofej je odnosila ekipa Svarko Rejders: 2017. savladali su Divlje veprove sa 55:20, 2018. su bili bolji od Koč Remsa iz Istanbula sa 49:20, a u uzbudljivoj završnici 2019. godine pobedili su švajcarski tim Kalanda Bronkos.

Šampioni CEFL lige uredi

AAFL liga uredi

AAFL liga (Аlpe Adria Football League) je liga američkog fudbala za timove iz južne Evrope. U ligi se takmiče klubovi iz Hrvatske, Slovenije, Srbije i BiH. Liga je osnovana 2013. godine. Prve sezone nisu učestvrovali klubovi iz Srbije, da bi 2014. debitovali Sirmijum lidžonarsi. U sezoni 2015. učestvovaće tri ekipe iz Srbije:Sirmijum lidžonarsi, Blu dragonsi Beograd i Pantersi Pančevo.

CEI Interliga uredi

CEI Interliga je liga američkog fudbala za timove iz Južne i Centralne Evrope. Trenutno se u ligi takmiče timovi iz Srbije, Mađarske i Slovačke.

Šampioni:

Klubovi uredi

Muškarci uredi

Klubovi koji se takmiče u sezoni 2019 uredi

Klub	Mesto	Osnovan	Domaća liga	Regionalna liga
Divlji veprovi Kragujevac	Kragujevac	2003.	Prva liga Srbije	CEFL liga
Vukovi Beograd	Beograd	2003.	Prva liga Srbije	CEFL kup
Crni stršljeni Jagodina	Jagodina	2013.	Prva liga Srbije	/
Vajld Dogs Novi Sad	Novi Sad	2013.	Prva liga Srbije	/
Inđija Indijanci	Inđija	2006.	Prva liga Srbije	/
Plavi zmajevi Beograd	Beograd	2003.	Prva liga Srbije	/
Bikovi Banat	Pančevo	2003.	Druga liga Srbije	/
Pastuvi Požarevac	Požarevac	2003.	Druga liga Srbije	/
Mamuti Kikinda	Kikinda	2009.	Druga liga Srbije	/
Pirati Zemun	Zemun	2013.	Druga liga Srbije	/
Klek Vitezovi	Klek	2005.	Druga liga Srbije	/
Kraljevske krune Kraljevo	Kraljevo	2004.	Arena liga Srbije	/
Imperatori Niš	Niš	2006.	Arena liga Srbije	/
Hoks Obrenovac	Obrenovac	2013.	Arena liga Srbije	/
Ajkule Šabac	Šabac	2014.	Arena liga Srbije	/
Forestlanders Mladenovac	Mladenovac	2006.	Arena liga Srbije	/
Bedemi Smederevo	Smederevo	2005.	Arena liga Srbije	/
Vidre Bečej	Bečej	2015.	Arena liga Srbije	/

Klubovi koji se ne takmiče uredi

Klub	Mesto	Osnovan
Sirmijum Legionari	Sremska Mitrovica	2002.
Golden Bersi Bor	Bor	2009.
Vrane Vranje	Vranje	2015.

Reprezentacija uredi

Reprezentacija Srbije u američkom fudbalu je tim koji predstavlja Srbiju na međunarodnim takmičenjima u američkom fudbalu. Osnovana je 2003. godine, trenutno nastupa u B grupi evropskog šampionata. Reprezentacija Srbije svoju prvu zvaničnu međunarodnu utakmicu odigrala je protiv reprezentacije Slovenije, 18. oktobra 2005. godine. Meč je održan na stadionu FK Obilića, a selektor je bio Igor Hofman. Srbija je pobedila rezultatom 38:0 i osvojila „Trofej Beograda“^[13].

Do sada je nastupala na tri Evropska prvenstva. Prvi put 2007. godine u Austriji zauzela je četvrto mesto na šampionatu Grupe C^[14]. Naredno prvenstvo 2012. godine u Austriji i Švajcarskoj, Srbija je osvojila pobedom nad domaćinom Švajcarskom^[15]. Tim uspehom reprezentacija je prešla u viši – B rang. Na prvenstvu Grupe B u Italiji 2013, Srbija je osvojila peto mesto pobedivši Španiju^[16].

Spisak reprezentacije uredi

Ekipa za utakmice Evropskog prvenstva protiv reprezentacije Češke Republike u oktobru i reprezentacije Francuske u novembru 2019. godine.

Nacionalni tim Srbije

Kvoterbekovi

Mladen Zlatić
David Hanomihl Lukić

Raningbekovi

Ivan Pleva
Mihailo Josović
Aleksandar Ristić
Mihailo Novaković
Filip Vlajić

Risiveri

Miloš Kolibar
Stefan Borković
Filip Nedeljković
Tihomir Todorov
Davor Soldo
Milan Nikolić

Tajtendovi

Stefan Đurić
Bojan Nešić

Ofanzivna linija

Nikola Davidović
Srđan Aleksandrović
Stefan Drecun
Aleksandar Blažić
Vladimir Ikraš
Aleksandar Stanković
Dušan Radojević
Dejan Šarenac
Dragan Kovačević

Defanzivna linija

Miloš Janković
Igor Timotijević
Danilo Mijušković
Saša Jokić
Uroš Josipović
Dušan Novaković
Milorad Novaković

Lajnbekeri

Lazar Bogićević
Predrag Šćekić
Strahinja Grujić
Luka Vujnović
Nebojša Rajković
Mihajlo Miškiv

Defanzivni bekovi

Ivan Radojičić
Marko Bates
Aleksa Denović
Slavoljub Dukovski
Aleksandar Borković
Lazar Bućan
Miloš Katić
Nemanja Vučković
Goran Zec
Aleksandar Živanović
Nenad Andonović

Specijalni tim

Željko Stegnjaja

Stručni štab

Dag Atkins
Predrag Durlić Vujić
Vladislav Petković
Petar Vitorović
Predrag Šćekić
Miloš Grujičić
Ljubodrag Anđelković
Džoš Hepner
Blažo Bojić
Lorens Vilijams

Problemi američkog fudbala u Srbiji uredi

Svi klubovi ovog sporta u našoj zemlji suočavaju se sa istim problemima od samog početka. Nedostatak sponzora i finansijskih sredstava, nerazumevanje državnih institucija i institucija na lokalnom nivou, infrastrukturni problemi, nedovoljna zastupljenost u medijima su neki od razloga koji koče razvoj ovog sporta u Srbiji. Većina klubova je primorana da se snalazi na razne načine da bi uopšte opstala. Iako se najveći broj klubova oslanja na sopstvene snage, na igrače koji su ponikli u tim klubovima i koji su prošli mlađe kategorije u istim, par ekipa sa stabilnijom finansijskom konstrukcijom je u prethodnim godinama uspevala da dovede strane igrače, a i stručne saradnike sasvim solidnog kvaliteta, koji su u velikoj meri doprineli većem kvalitetu lige.

Reference uredi

^ Kragujevac Wild Boars - SBB Vukovi Beograd 23:12 na zvaničnom sajtu lige.
^ SBB Vukovi Beograd - Docler Wolves 28:27 na zvaničnom sajtu lige.
^ 2008^{[mrtva veza]} na zvaničnom sajtu lige.
^ Sezona 2009 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (11. maj 2011) na zvaničnom sajtu lige.
^ Sezona 2010 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (30. april 2011) na zvaničnom sajtu lige.
^ Sezona 2011 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (16. decembar 2011) na zvaničnom sajtu lige.
^ Fifth championship for Vukovi, Goran Košutić (jezik: engleski)
^ SBB Vukovi raise the trophy again, Pristupljeno 29. 7. 2014.
^ CEI Interleague 2011
^ EFAF CEI Interleague 2012
^ CEI Interleague 2013
^ „CEI Interleague 2014”. Arhivirano iz originala 09. 04. 2014. g. Pristupljeno 24. 03. 2015.
^ SAFS: Srbija - Slovenija 38:0!
^ „Reprezentacija u američkom fudbalu osvojila zlato na Evropskom prvenstvu C grupe”. Arhivirano iz originala 02. 04. 2015. g. Pristupljeno 24. 03. 2015.
^ Srbija šampion Evropskog prvenstva C grupe!
^ EP 2013: Srbija obezbedila opstanak u B grupi

Spoljašnje veze uredi

Zvanični sajt

[1] Kragujevac Wild Boars - SBB Vukovi Beograd 23:12 na zvaničnom sajtu lige.

[2] SBB Vukovi Beograd - Docler Wolves 28:27 na zvaničnom sajtu lige.

[3] 2008^{[mrtva veza]} na zvaničnom sajtu lige.

[4] Sezona 2009 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (11. maj 2011) na zvaničnom sajtu lige.

[5] Sezona 2010 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (30. april 2011) na zvaničnom sajtu lige.

[6] Sezona 2011 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (16. decembar 2011) na zvaničnom sajtu lige.

[7] Fifth championship for Vukovi, Goran Košutić (jezik: engleski)

[8] SBB Vukovi raise the trophy again, Pristupljeno 29. 7. 2014.

[9] CEI Interleague 2011

[10] EFAF CEI Interleague 2012

[11] CEI Interleague 2013

[12] „CEI Interleague 2014”. Arhivirano iz originala 09. 04. 2014. g. Pristupljeno 24. 03. 2015.

[13] SAFS: Srbija - Slovenija 38:0!

[14] „Reprezentacija u američkom fudbalu osvojila zlato na Evropskom prvenstvu C grupe”. Arhivirano iz originala 02. 04. 2015. g. Pristupljeno 24. 03. 2015.

[15] Srbija šampion Evropskog prvenstva C grupe!

[16] EP 2013: Srbija obezbedila opstanak u B grupi

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]