Amfiktion
Amfiktion (grč. Αμφικτύων) je u grčkoj mitologiji bio Deukalionov i Pirin sin, koji je možda nastao i bez roditelja, a njihovim posredstvom.
| Amfiktion | |
|---|---|
| Porodica | |
| Roditelji | Deukalion Pira |
Etimologija uredi
Njegovo ime ima značenje „onaj koji čvrsto spaja“.[1]
Mitologija uredi
Prema Apolodoru, Amfiktion se oženio Kranajom, kćerkom atinskog kralja Kranaja, koga je zbacio sa prestola. Vladao je dvanaest godina, da bi ga potom zbacio Erihtonije.[2] Prema predanju, Amfiktion je kumovao nazivu grada kojim je vladao, a u čast boginje Atine. U doba njegove vladavine, Dionis je pristigao iz Eleutere i Amfiktion ga je ugostio i uspostavio njegov kult u svetilištu hora. Zahvalni Dionis ga je zato naučio da meša vino i vodu. Amfiktionu se još pripisuje i osnivanje amfiktionije, religioznog saveza koji se starao o verskim svečanostima i prinošenju žrtava, a i čuvao je hramove.[3] Osnivanje ovog saveza su mu pripisivali Dionisije iz Halikarnasa (koji ga je smatrao Helenovim sinom), Pausanija i drugi autori, jer se verovalo da je svetilište Amfiktionu podignuto u selu Anteli, koje je najstarije poznato mesto gde se ovaj savez okupljao. Međutim, to verovanje nije bazirano na realnim otkrićima, osim priča u kojima se osnivanje institucija pripisivalo nekom mitskom heroju.[2] Amfiktion je imao više sinova, među kojima i Itona.[3] Eustatije mu je pripisivao i sina Fiska, koga je imao sa Htonopatrom, ali drugi izvori navode da mu je to zapravo bio unuk, a da mu je sin bio Etol.[2] Neki izvori navode da se Kranajeva kćerka zvala Atida i da je Amfiktion sa njom imao kćerku nepoznatog imena, koja je sa Posejdonom imala sina Kerkiona, a sa Rarom Triptolema.[4] Robert Grevs je pomenuo da je Amfiktionova kćerka bila Metanira.[1]
Tumačenje uredi
Ime Amfiktion je oblik muškog roda imena Amfiktionida, što je ime boginje u čiju čast je osnovana čuvena konfederacija nazvana „Amfiktionidin savez“. Prema nekim autorima, poput Strabona i Kalimaha, ovaj savez je ipak osnovao Akrisije iz Arga. Civilizovani Grci, za razliku od Tračana, razblaživali su vino vodom prilikom državnih skupova, koji su se održavali u doba berbe u Anteli kod Termopila, kako bi sprečili pijanstva i ekscese koji su mogli nastati.[1]
Izvori uredi
- ^ a b v Robert Grevs. 1995. Grčki mitovi. 6. izdanje. Nolit. Beograd.
- ^ a b v „Greek Myth Index: Amphictyon”. Arhivirano iz originala 06. 10. 2010. g. Pristupljeno 23. 10. 2010.
- ^ a b Cermanović-Kuzmanović, A. & Srejović, D. 1992. Leksikon religija i mitova. Savremena administracija. Beograd.
- ^ Carlos Parada, 1997. Genealogical Guide to Greek Mythology Greek Mythology Link: AUTOCHTHONOUS; Some remembered as autochthons or "Sons of the Soil"