Arača

Srednjovekovna crkva — Arača
Srednjovekovna crkva — Arača
Opšte informacije
Mesto	atar Novog Miloševa
Opština	Novi Bečej
Država	Srbija
Tip kulturnog dobra	Spomenik kulture od izuzetnog značaja
Nadležna ustanova za zaštitu	Zavod za zaštitu spomenika kulture
	www.zrenjaninheritage.com

Arača je ruševina srednjovekovne romaničke crkve koje se nalazi između Novog Bečeja i Novog Miloševa u Srbiji, tačnije 12 km od Novog Bečeja. Godine 1948, godine je stavljena pod zaštitu kao kulturno dobro od izuzetnog značaja.^[1]

Istorija uredi

Maketa

Arača je izgrađena oko 1230. godine na temeljima starije crkve iz 11. veka. Opljačkana je i uništena 1280, a obnovljena 1370. godine po nalogu kraljice Jelisavete Kotromanić Anžujske. U toj obnovi dodat je gotski toranj, čiji ostaci postoje i danas. Pretpostavlja se da je crkva pripadala imanju koje je 1407. godine kralj Žigmund podario despotu Stefanu Lazareviću. Kasnije je pripadala despotu Đurđu Brankoviću, koji ju je poklonio Pavlu Birinjiju.

Srbi su 1551. godine održali skup u Arači na kojem su doneli odluku da se priključe Turcima.^[2] Godine 1551, Turci Osmanlije su spalili crkvu i od tada nikada nije obnovljena.

Selo Arača je postojalo u 17. veku. Tu su dolazili 1660. godine kaluđeri srpskog manastira Pećke patrijaršije da skupljaju prilog. Popisani su sledeći stanovnici pravoslavni Srbi: domaćin Vujica (kod koga su konačili), Jovan, pop Kosta, knez Petar i knjeginja Draginja, Boža Jovin, Dmitar, Ognjan i Petar Stojanović.^[3]

Konzervatorsko-restauratorski radovi na crkvi su trajali od 1970. do 1978. godine. Radovi su vođeni od strane zavoda za zaštitu spomenika kulture u Novom Sadu, a vodio ih je Šandor Nađ, arheolog Muzeja Vojvodine u Novom Sadu. Arheološke radove je nastavio Nebojša Stanojev, arheolog Muzeja Vojvodine. Godine 2013. izvedeni su konzervatorski i arheološki radovi na lokalitetu Arače, u organizaciji Muzeja Vojvodine i Pokrajinskog zavoda za zaštitu spomenika kulture i u okviru prekogranične saradnje Mađarska-Srbija^[4].

Galerija uredi

Istočna strana
Zapadna strana
Lukovi
Stub

Reference uredi

^ Crkva Sv. Arhanđela Mihaila, Arača, Pristupljeno 23. 7. 2015.
^ Feliks Mileker: "Istorija varoši Veliki Bečkerek 1333-1918. godine", reprint, Zrenjanin 2011.
^ Dušan Popović, S. Matić: "O Banatu i banatskom stanovništvu u 17. veku", Sremski Karlovci 1931.
^ Novi projekat u okviru IPA programa prekogranične saradnje Mađarske i Srbije

Literatura uredi

Stanojev, Nebojša (2004). Arača. Novi Sad: Muzej Vojvodine. ISBN 978-86-82077-21-3.

Spoljašnje veze uredi

[1] Crkva Sv. Arhanđela Mihaila, Arača, Pristupljeno 23. 7. 2015.

[2] Feliks Mileker: "Istorija varoši Veliki Bečkerek 1333-1918. godine", reprint, Zrenjanin 2011.

[3] Dušan Popović, S. Matić: "O Banatu i banatskom stanovništvu u 17. veku", Sremski Karlovci 1931.

[4] Novi projekat u okviru IPA programa prekogranične saradnje Mađarske i Srbije

[1]

[2]

[3]

[4]