Otvoreno prvenstvo Australije u tenisu
Otvoreno prvenstvo Australije ili Australijan open (engl. Australian Open) je teniski turnir koji se održava svake godine i traje dve nedelje u januaru (u prošlosti se održavao u decembru). Hronološki je prvi grend slem turnir u godini. Održava se u Melburnu. Otvoreno prvenstvo Australije je osvojilo najviše tenisera od svih ostalih grend slemova. Na turniru se igra u pojedinačnoj konkurenciji za muškarce i žene, kao i u parovima i u mešovitim parovima, a postoji i juniorsko takmičenje.
 Otvoreno prvenstvo Australije u tenisu | |
| Detalji o turniru | |
|---|---|
| Datum održavanja | januar |
| Država održavanja |  Australija |
| Grad | Melburn |
| Drugi naziv(i) | Australijan open |
| Stadion | melburn park |
| Podloga | tvrda |
| Takmičenje | Grend slem |
| Organizator | Australija tenis |
| Direktor turnira | Kreg Tilej |
| Novčane nagrade | 71.000.000 $ (2020)[1] |
| Žreb | |
| — Pojedinačno | 128 |
| — Parovi | 64 |
| — Mešoviti | 32 |
| Istorija | |
| Prvo održavanje | novembar 1905. god. |
| Broj održavanja | 112 (do 2024) (muškarci) ; 98 (do 2024) (žene) ; 112 (do 2024) (muški parovi) ; 98 (do 2024) (ženski parovi) ; 81 (do 2024) (mešoviti parovi) |
| Prvi pobednici |
|
| Trenutni pobednici |
|
Tokom 2019. godine turnir je posetilo 796.435 gledalaca.[2]
Istorija uredi
Turnir je prvi put održan 1905. godine u Melburnu.[3] Od osnivanja do 1927. godine nosio je naziv Prvenstvo Australazije (The Australasian Championships), a te godine naziv je promenjen u Prvenstvo Australije (The Australian Championships). Godine 1969. dobio je današnje ime. Tada je postalo otvoreno prvenstvo, na kom su mogli da igraju i amateri i profesionalci, uključivši se u „Open eru“, započetu godinu dana ranije.
U početku, turnir nije privlačio puno takmičara zbog slabih veza sa inostranstvom, ali i unutar samog kontinenta. Razvojem saobraćaja, posebno vazdušnog, do šezdesetih godina 20. veka postao je posećeniji i od strane takmičara i od strane gledalaca.
Od osnivanja do 1988. godine turnir se igrao na travi, a od tada na tvrdoj podlozi. Te godine je takođe premešten sa Kujang stadiona u Melburn park, gde se i danas održava. Nekoliko gradova je kroz istoriju bilo domaćin turnira (Sidnej, Adelejd, Brizbejn, Pert, Krajstčerč, Hejstings), mada je većinom održavan u Melburnu.
U ranim godinama turnira, mesec održavanja se menjao, krećući se od januara do avgusta. Zbog Prvog svetskog rata nije se održavao od 1916. do 1919, a zbog Drugog svetskog rata od 1941. do 1945. Od 1923. do 1977. turnir se igrao svake godine u januaru, da bi se te godine prebacio na decembar, te je zbog toga igrano dva turnira u jednoj kalendarskoj godini. Godine 1987. turnir je vraćen na januar i zbog toga decembarski termin iz 1986. nije održan.
Novčane nagrade i poeni uredi
U prvoj tabeli su dati novčani iznosi koje primaju igrači kao nagradu za plasman u narednu rundu takmičenja. Svi iznosi su u australijskim dolarima. U drugoj tabeli su dati poeni koje igrači dobijaju na ATP ili VTA listi za plasman u narednu rundu.
Ukupan nagradni fond za 2020. uvećan je za 13,6% u odnosu na 2019. i iznosi rekordnih 71.000.000 australijskih dolara.[1]
| Kategorija | P | F | PF | ČF | 4K | 3K | 2K | 1K | KV3 | KV2 | KV1 | |
| Pojedinačna konkurencija | Novčana nagrada | $4.120.000 | $2.065.000 | $1.040.000 | $525.000 | $300.000 | $180.000 | $128.000 | $90.000 | $50.000 | $32.500 | $20.000 |
| Parovi | Novčana nagrada (po paru) | $760.000 | $380.000 | $200.000 | $110.000 | – | $62.000 | $38.000 | $25.000 | – | – | – |
| Mešoviti parovi | Novčana nagrada (po paru) | $190.000 | $100.000 | $50.000 | $24.000 | – | – | $12.000 | $6.250 | – | – | – |
| Kategorija | P | F | PF | ČF | 4K | 3K | 2K | 1K | KV | KV3 | KV2 | KV1 | |
| Pojedinačna konkurencija | Poeni (ATP) | 2000 | 1200 | 720 | 360 | 180 | 90 | 45 | 10 | 25 | 16 | 8 | 0 |
| Poeni (VTA) | 2000 | 1300 | 780 | 430 | 240 | 130 | 70 | 10 | 40 | 30 | 20 | 2 | |
| Parovi | Poeni (ATP) | 2000 | 1200 | 720 | 360 | – | 180 | 90 | 0 | – | – | – | – |
| Poeni (VTA) | 2000 | 1300 | 780 | 430 | – | 240 | 130 | 10 | – | – | – | – | |
Dosadašnji pobednici (pojedinačna konkurencija) uredi
Predstavljeni su samo pobednici od 1969. Za potpuniji spisak pogledati muškarci pojedinačno i žene pojedinačno.
| godina | muškarci | žene | |
| 1969. | Rod Lejver[a] |
Margaret Kort[b]
| |
| 1970. |  Artur Eš |
Margaret Kort (2)
| |
| 1971. | Ken Rouzvol[v] |
Margaret Kort (3)
| |
| 1972. | Ken Rouzvol (2) |
 Virdžinija Vejd
| |
| 1973. | Džon Njukom |
Margaret Kort (4)
| |
| 1974. | Džimi Konors |
Ivon Gulagong
| |
| 1975. | Džon Njukom (2) |
Ivon Gulagong (2)
| |
| 1976. | Mark Edmondson |
Ivon Gulagong Koli (3)
| |
| 1977. jan. | Rosko Taner |
Keri Rid
| |
| 1977. dec. | Vitas Gerulajtis |
Ivon Gulagong Koli (4)
| |
| 1978. |  Giljermo Vilas |
Kris O’Nil
| |
| 1979. | Giljermo Vilas (2) |
Barbara Džordan
| |
| 1980. | Brajan Tičer |
 Hana Mandlikova
| |
| 1981. | Johan Krik |
Martina Navratilova
| |
| 1982. | Johan Krik (2) |
Kris Evert Lojd
| |
| 1983. |  Mats Vilander |
Martina Navratilova (2)
| |
| 1984. | Mats Vilander (2) |
Kris Evert Lojd (2)
| |
| 1985. | Stefan Edberg |
Martina Navratilova (3)
| |
| 1986. | |||
| 1987. | Stefan Edberg (2) |
Hana Mandlikova (2)
| |
| 1988. | Mats Vilander (3) |
 Štefi Graf
| |
| 1989. | Ivan Lendl |
Štefi Graf (2)
| |
| 1990. | Ivan Lendl (2) |
Štefi Graf (3)
| |
| 1991. | Boris Beker |
 Monika Seleš
| |
| 1992. | Džim Kurijer |
Monika Seleš (2)
| |
| 1993. | Džim Kurijer (2) |
 Monika Seleš (3)
| |
| 1994. | Pit Sampras |
Štefi Graf (4)
| |
| 1995. | Andre Agasi |
 Meri Pirs
| |
| 1996. | Boris Beker (2) |
Monika Seleš (4)
| |
| 1997. | Pit Sampras (2) |
 Martina Hingis
| |
| 1998. | Petr Korda |
Martina Hingis (2)
| |
| 1999. |  Jevgenij Kafeljnikov |
Martina Hingis (3)
| |
| 2000. | Andre Agasi (2) |
Lindsi Davenport
| |
| 2001. | Andre Agasi (3) |
Dženifer Kaprijati
| |
| 2002. | Tomas Johanson |
Dženifer Kaprijati (2)
| |
| 2003. | Andre Agasi (4) |
Serena Vilijams
| |
| 2004. | Rodžer Federer |
 Žistin Enen Arden
| |
| 2005. | Marat Safin |
Serena Vilijams (2)
| |
| 2006. | Rodžer Federer (2) |
Ameli Moresmo
| |
| 2007. | Rodžer Federer (3) |
Serena Vilijams (3)
| |
| 2008. |  Novak Đoković |
Marija Šarapova
| |
| 2009. |  Rafael Nadal |
Serena Vilijams (4)
| |
| 2010. | Rodžer Federer (4) |
Serena Vilijams (5)
| |
| 2011. |  Novak Đoković (2) |
Kim Klajsters
| |
| 2012. | Novak Đoković (3) |
 Viktorija Azarenka
| |
| 2013. | Novak Đoković (4) |
Viktorija Azarenka (2)
| |
| 2014. | Stanislas Vavrinka |
 Li Na
| |
| 2015. | Novak Đoković (5) |
Serena Vilijams (6)
| |
| 2016. | Novak Đoković (6) |
Andželik Kerber
| |
| 2017. | Rodžer Federer (5) |
Serena Vilijams (7)
| |
| 2018. | Rodžer Federer (6) |
 Karolina Voznjacki
| |
| 2019. | Novak Đoković (7) |
 Naomi Osaka
| |
| 2020. | Novak Đoković (8) |
Sofija Kenin
| |
| 2021. | Novak Đoković (9) |
Naomi Osaka (2)
| |
| 2022. | Rafael Nadal (2) |
Ešli Barti
| |
| 2023. | Novak Đoković (10) |
Arina Sabalenka
| |
| 2024. |  Janik Siner |
Arina Sabalenka (2)
| |
Rekordi uredi
| Rekord | Period | Teniser(i) | Broj | Godina pobede | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Osvajači najviše titula u muškoj pojedinačnoj konkurenciji | Pre 1969[g]: | Roj Emerson
|
6 | 1961, 1963—1967. | ||
| Nakon 1969: | Novak Đoković
|
10 | 2008, 2011, 2012, 2013, 2015, 2016, 2019, 2020, 2021, 2023 | |||
| Osvajači najviše titula u nizu u muškoj pojedinačnoj konkurenciji | Pre 1969: | Roj Emerson
|
5 | 1963—1967. | ||
| Nakon 1969: | Novak Đoković
|
3 | 2011—2013. | |||
| Osvajači najviše titula u konkurenciji muških parova | Pre 1969: | Adrijan Kvist
|
10 | 1936—1940, 1946—1950. | ||
| Nakon 1969: | Bob Brajan
|
6 | 2006, 2007, 2009—2011, 2013.
2006, 2007, 2009—2011, 2013. | |||
| Osvajači najviše titula u nizu u konkurenciji muških parova | Pre 1969: | Adrijan Kvist
|
10 | 1936—1950.[d] | ||
| Nakon 1969: | Bob Brajan
|
3 | 2009—2011. | |||
| Osvajači najviše titula u konkurenciji mešovitih parova (muškarci) | Pre 1969: | Hari Hopman
|
4 | 1930, 1936, 1937, 1939.
1940, 1946—1948. | ||
| Nakon 1969: | Džim Pju
|
3 | 1988—1990. | |||
| Osvajači najviše titula (ukupno: pojedinačno, muški i mešoviti parovi) | Pre 1969: | Adrijan Kvist
|
13 | 1936—1950 (3 pojedinačno, 10 muških parova) | ||
| Nakon 1969: | Bob Brajan
|
6 | 2006, 2007, 2009—2011, 2013.
2006, 2007, 2009—2011, 2013. | |||
| Osvajačice najviše titula u ženskoj pojedinačnoj konkurenciji | Ukupno | Margaret Kort
|
11 | 1960—1966, 1969—1971, 1973. | ||
| Pre 1969: | Margaret Kort
|
7 | 1960—1966 | |||
| Nakon 1969: | Serena Vilijams
|
6 | 2003, 2005, 2007, 2009, 2010, 2015. | |||
| Osvajačice najviše titula u nizu u ženskoj pojedinačnoj konkurenciji | Pre 1969: | Margaret Kort
|
7 | 1960—1966 | ||
| Nakon 1969: | Margaret Kort Ivon Gulagong Koli Štefi Graf / Monika Seleš Martina Hingis
|
3 | 1969—1971. 1974—1976. 1988—1990. 1991—1993. 1997—1999. | |||
| Osvajačice najviše titula u konkurenciji ženskih parova | Pre 1969: | Telma Kojn Long
|
12 | 1936—1940, 1947—1952, 1956, 1958. | ||
| Nakon 1969: | Martina Navratilova
|
8 | 1980, 1982—1989.[đ] | |||
| Osvajačice najviše titula u nizu u konkurenciji ženskih parova | Pre 1969: | Telma Kojn Long
|
5 | 1936—1940.
1936—1940. | ||
| Nakon 1969: | Martina Navratilova
|
7 | 1982—1989.
1982—1989. | |||
| Osvajačice najviše titula u konkurenciji mešovitih parova (žene) | Pre 1969: | Dafni Akurst Kozens Nel Hol Hopman Nensi Vin Bolton Telma Kojn Long
|
4 | 1924, 1925, 1928, 1929. 1930, 1936, 1937, 1939. 1940, 1946—1948. 1951, 1952, 1954, 1955. | ||
| Nakon 1969: | Jana Novotna
|
2 | 1988, 1989.
1994, 1996. | |||
| Osvajačice najviše titula (ukupno: pojedinačno, ženski i mešoviti parovi) | Pre 1969: | Nensi Vin Bolton
|
20 | 1936—1952. (6 pojedinačnih, 10 ženskih parova, 4 mešovita para) | ||
| Nakon 1969: | Martina Navratilova
|
12 | 1980—2003 (3 pojedinačnih, 8 ženskih parova, 1 mešoviti par) | |||
| Najmlađi pobednici | Muškarci pojedinačno: | Ken Rouzvol
|
18 godina i 2 meseca (1953) | |||
| Muški parovi: | Lu Houd
|
18 godina i 2 meseca (1953) | ||||
| Ženski parovi: |  Mirjana Lučić
|
15 godina i 10 meseci (1998) | ||||
| Žene pojedinačno: | Martina Hingis
|
16 godina i 4 meseci (1997) | ||||
| Najstariji pobednici | Muškarci pojedinačno: | Ken Rouzvol
|
37 godina i 8 meseci (1972) | |||
| Muški parovi: | Norman Bruks
|
46 godina i 2 meseca (1924) | ||||
| Ženski parovi: | Telma Kojn Long
|
37 godina i 7 meseci (1956) | ||||
| Žene pojedinačno: | Telma Kojn Long
|
35 godina i 8 meseci (1954) | ||||
| Mešoviti parovi (muškarci): | Horas Rajs
|
52 godina (1923) | ||||
| Mešoviti parovi (žene): | Martina Navratilova
|
46 godina i 3 meseci (2003) | ||||
Napomene uredi
- ^ Osvojio je dve titule pre 1969.
- ^ Osvojila je sedam titula pre 1969.
- ^ Osvojio je dve titule pre 1969.
- ^ Za razliku od ostalih grend slemova, Otvoreno prvenstvo Australije je postalo turnir za profesionalce 1969, a ne 1968. godine. Otud je presek rekorda na toj godini.
- ^ Turnir nije održavan od 1940. do 1945. zbog Drugog svetskog rata
- ^ Turnir nije održan 1986.
Reference uredi
- ^ a b „Record $71 million in prize money for Australian Open 2020”. Australian Open official site. 24. 12. 2019. Pristupljeno 17. 1. 2020.
- ^ „The big numbers from AO2019”. Australian Open official site. 6. 2. 2019. Pristupljeno 17. 1. 2020.
- ^ „Australian Open History”. Sporting99.com. Pristupljeno 2. 5. 2013.
Spoljašnje veze uredi
sestrinskim projektima:
- Zvanični veb-sajt (jezik: engleski)
- Profil turnira na sajtu ATP (jezik: engleski)
- Profil turnira na sajtu VTA (jezik: engleski)