Bangalor
Bangalor (kan. ಬೆಂಗಳೂರು, poznat i kao Bengaluru)[5] je glavni grad indijske države Karnataka.[6] Procenjuje se da ima 6,1 miliona stanovnika 2006, pa predstavlja treći grad u Indiji po broju stanovnika.[7][8] Grad je lociran u južnoj Indiji na Dekanskom platou na nadmorskoj visini od preko 900 m (3.000 ft), što je najviše među indijskim većim gradovima.[9] Bangalor se smatra „Silikonskom dolinom Indije“ jer izvozi 35% indijskog izvoza softvera, koji iznosi 9 milijardi $ za celu Indiju.[10][11][12] Vlada Bangalora je odlučila da se gradu promeni ime u Bengaluru, ali tu promenu treba da odobri centralna vlada Indije. Kao veliki grad Bangalor se suočava sa problemima zagađenja, kriminala i zagušenja saobraćaja.
| Bangalor kan. ಬೆಂಗಳೂರು | |
|---|---|
 | |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Indija |
| Savezna država | Karnataka |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2011. | 8.425.970 [1] |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 12° 57′ 00″ S; 77° 37′ 00″ I / 12.95° S; 77.6166666667° I |
| Aps. visina | 920 m[4] m |
| Površina | 741 km²[2][3] km2 |
  Bangalor Bangalor na karti Indije | |
| Ostali podaci | |
| Gradonačelnik | R. Sampath Raj |
| Pozivni broj | 80 |
| Veb-sajt | |
| http://www.bbmp.gov.in/ | |
Istorija uredi
Jedan natpis otkriva da je taj distrikt bio deo Ganga dinastije, pod nazivom Beng-val-oru. Gradom su vladale Čole, pa je došao pod vlast carstva Hojsala. Moderni Bangalor osnovan je 1537. tokom carstva Vijanagara. Posle ga preuzimaju Marati, pa onda Moguli. Mogulski car Aurangzeb predaje grad kraljevstvu Majsor 1689. Vladali su tu Hajdar Ali, pa njegov sin Tigar od Majsora. Posle poraza Tigra od Majsora Bangalor dolazi 1799. pod vlast Britanske istočnoindijske kompanije. Britanci predaju upravu nad Bangalorom maharadži od Majsora. Kraljevstvo od Majsora premešta sedište u Bangalor 1831. Velika kuga iz 1898. je jako smanjila stanovništvo Bangalora. Bangalor je 1906. postao prvi grad u Indiji sa električnom strujom.
Ekonomija uredi
Bangalor predstavlja treći grad u Indiji po broju stanovnika. Bangalor se smatra „Silikonskom dolinom Indije“ jer izvozi 35% indijskog izvoza softvera, koji iznosi 9 milijardi dolara za celu Indiju. Hardverska industrija Bangalora izvozi u iznosu od 500 miliona američkih dolara. Biotehnologija Bangalora daje 50% svih indijskih prihoda u tom sektoru, koja iznose 500 miliona dolara.
Geografija uredi
Klima uredi
| Klima Bangalora | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Apsolutni maksimum, °C (°F) | 32,8 (91) |
35,9 (96,6) |
37,3 (99,1) |
39,2 (102,6) |
38,9 (102) |
38,1 (100,6) |
33,3 (91,9) |
33,3 (91,9) |
33,3 (91,9) |
32,4 (90,3) |
31,7 (89,1) |
31,1 (88) |
39,2 (102,6) |
| Maksimum, °C (°F) | 27,9 (82,2) |
30,7 (87,3) |
33,1 (91,6) |
34,0 (93,2) |
33,3 (91,9) |
29,6 (85,3) |
28,3 (82,9) |
27,8 (82) |
28,6 (83,5) |
28,2 (82,8) |
27,2 (81) |
26,5 (79,7) |
29,6 (85,3) |
| Minimum, °C (°F) | 15,8 (60,4) |
17,5 (63,5) |
20,0 (68) |
22,0 (71,6) |
21,7 (71,1) |
20,4 (68,7) |
19,9 (67,8) |
19,8 (67,6) |
19,8 (67,6) |
19,6 (67,3) |
18,0 (64,4) |
16,2 (61,2) |
19,2 (66,6) |
| Apsolutni minimum, °C (°F) | 7,8 (46) |
9,4 (48,9) |
11,1 (52) |
14,4 (57,9) |
16,7 (62,1) |
16,7 (62,1) |
16,1 (61) |
14,4 (57,9) |
15,0 (59) |
13,2 (55,8) |
9,6 (49,3) |
8,9 (48) |
7,8 (46) |
| Količina kiše, mm (in) | 1,9 (0,075) |
5,4 (0,213) |
18,5 (0,728) |
41,5 (1,634) |
107,4 (4,228) |
106,5 (4,193) |
112,9 (4,445) |
147,0 (5,787) |
212,8 (8,378) |
168,3 (6,626) |
48,9 (1,925) |
15,7 (0,618) |
986,8 (38,85) |
| Dani sa kišom | 0,2 | 0,4 | 1,1 | 3,1 | 6,7 | 6,2 | 7,2 | 9,9 | 9,8 | 8,3 | 3,8 | 1,4 | 58,1 |
| Relativna vlažnost, % | 60 | 52 | 30 | 43 | 60 | 72 | 76 | 79 | 76 | 73 | 70 | 68 | 63,3 |
| Sunčani sati — mesečni prosek | 262,3 | 247,6 | 271,4 | 257,0 | 241,1 | 136,8 | 111,8 | 114,3 | 143,6 | 173,1 | 190,2 | 211,7 | 2.360,9 |
| Izvor #1: Indijski meteorološki departman[13][14] | |||||||||||||
| Izvor #2: NOAA (vlažnost i sunčanost: 1971–1990)[15] | |||||||||||||
Stanovništvo uredi
Prema nezvaničnim rezultatima popisa, u gradu je 2011. živelo 8.425.970 stanovnika, pa Bangalor predstavlja treći grad u Indiji.
| 1991. | 2001. | 2011. |
|---|---|---|
| 2.908.018[16] | 4.301.326[16] | 8.425.970[1] |
Kanada je službeni jezik u Bangaloru, a engleski je službeni jezik nemanuelne radne snage u Bangaloru. U gradu se govori i tamilski, telegu, tulu i hindi. Oko 79% stanovništva su hinduisti, muslimani čine 13% stanovništva, a hrišćani 6%. Oko 10% stanovništva živi u slamovima, što je znatno manje nego u Mumbaju, gde 54% stanovništva živi u slamovima. Stopa kriminala u Bangaloru je jako visoka, tako da čini 9% kriminala svih 35 velikih gradova Indije. U gradu su česti etnički sukobi dve grupe Kanadu i Tamila. Posle uništenja džamije u Ajođi 1992. izbilo je nasilje između hindusa i muslimana u Bangaloru. Pri tome je bilo zapaljenih muslimanskih kuća.
Privreda uredi
Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Saobraćaj uredi
Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Ostalo uredi
Poznat je kao „grad vrt Indije“, zbog mnoštva javnih parkova i klime i zelenila. Bangalor je okružen velikim brojem jezera. Ipak leti su redovne nestašice vode. Zimska temperatura retko pada ispod 12 °C, a letnja retko premašuje 38 °C. Najviše padavina ima u avgustu, septembru i oktobru.
Partnerski gradovi uredi
Kazablanka
Klivlend, Ohajo, SAD (1992)[17]
Minsk, Belorusija (1973)[18]- San Francisko, Kalifornija, SAD (2008)[17]
Harkov
Čengdu, Sičuan, Kina (2013)[19]
Reference uredi
- ^ a b Census of India 2011: Provisional Population Totals. Cities having population 1 lakh and above.
- ^ K. V. Aditya Bharadwaj (28. 7. 2015). „Bengaluru is growing fast, but governed like a village”. The Hindu. Bengaluru. Pristupljeno 20. 8. 2015.
- ^ „Profile”. Bangalore Metropolitan Region Development Authority. Arhivirano iz originala 31. 3. 2016. g. Pristupljeno 21. 3. 2016.
- ^ H.S. Sudhira; T.V. Ramachandra; M.H. Bala Subrahmanya (2007). „City Profile — Bangalore” (PDF). Cities. Bangalore: Environmental Information System (Centre of Ecological Sciences), Indian Institute of Science. 24 (5): 382. doi:10.1016/j.cities.2007.04.003. Arhivirano iz originala (PDF) 24. 12. 2012. g. Pristupljeno 21. 01. 2019.
- ^ „It is official: Bangalore becomes Bengaluru”. The Times of India.
- ^ Mišić, Milan, ur. (2005). Enciklopedija Britanika. A-B. Beograd: Narodna knjiga : Politika. str. 103. ISBN 86-331-2075-5.
- ^ „INDIA STATS : Million plus cities in India as per Census 2011”. Press Information Bureau, Mumbai. National Informatics Centre. Arhivirano iz originala 30. 6. 2015. g. Pristupljeno 20. 8. 2015.
- ^ „Karnataka (India): Districts, Cities, Towns and Outgrowth Wards – Population Statistics in Maps and Charts”. Citypopulation.de.
- ^ Swaminathan, Jayashankar M. (2009). Indian Economic Superpower: Fiction Or Future?. Volume 2 of World Scientific series on 21st century business, ISSN 1793-5660. World Scientific. str. 20. ISBN 9789812814661.
- ^ Canton, Naomi (6. 12. 2012). „How the 'Silicon Valley of India' is bridging the digital divide”. CNN. Pristupljeno 6. 12. 2012.
- ^ RAI, Saritha (20. 3. 2006). „Is the Next Silicon Valley Taking Root in Bangalore?”. The New York Times. Pristupljeno 20. 3. 2006.
- ^ Vaidyanathan, Rajini (5. 11. 2012). „Can the 'American Dream' be reversed in India?”. BBC World News. Pristupljeno 5. 11. 2012.
- ^ „Bangalore Climatological Table 1981–2010”. Indian Meteorological Department. Arhivirano iz originala 1. 10. 2016. g. Pristupljeno 1. 10. 2016.
- ^ „Extremes of India” (PDF). Indian Meteorological Department. Arhivirano iz originala (PDF) 21. 5. 2013. g. Pristupljeno 20. 1. 2015.
- ^ „Bangalore Climate Normals 1971–1990”. National Oceanic and Atmospheric Administration. Pristupljeno 24. 12. 2012.
- ^ a b World Gazetteer: Die wichtigsten Orte mit Statistiken zu ihrer Bevölkerung
- ^ a b „US-India Sister City Relationships”. Asia Matters for America. Arhivirano iz originala 17. 5. 2015. g. Pristupljeno 5. 5. 2015.
- ^ „Sister Cities”. The Minsk Herald. 1. 1. 2016.
- ^ „Bangalore's Chinese twin comes calling”. The Hindu. 3. 12. 2013. Pristupljeno 25. 2. 2016.
Literatura uredi
- Swaminathan, Jayashankar M. (2009). Indian Economic Superpower: Fiction Or Future?. Volume 2 of World Scientific series on 21st century business, ISSN 1793-5660. World Scientific. str. 20. ISBN 9789812814661.
- De, Aditi (2008). Multiple city: writings on Bangalore. Penguin Books India. ISBN 978-0-14-310025-6.
- Sarma, I.K. (1992). Temples of the Gangas of Karnataka. Archaeological Survey of India. ISBN 0-19-560686-8.
- Srinivas, Smriti (2004). Landscapes of Urban Memory: The Sacred and the Civic in India's High-tech City (revised izd.). Orient Blackswan. ISBN 9788125022541.
- Government of Karnataka (1990). Karnataka State Gazetteer: Bangalore District.
- Raman, A. (1994). Bangalore — Mysore (illustrated izd.). Orient Blackswan. ISBN 978-0-86311-431-1.
- C. Hayavadana Rao (1929). The Mysore State Gazetteer.
- Nair, Janaki (2005). The Promise of the Metropolis: Bangalore's Twentieth Century (illustrated izd.). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-566725-7.
- Pinto, Jerry; Srivastava, Rahul (2008). Talk of the Town. Penguin Books India. ISBN 978-0-14-333013-4.
- Rangachari, Edgar Thurston, K. (1993). Castes and tribes of southern India. New Delhi: Asian Educational Services. ISBN 9788120602885.
- Rice, B. Lewis (2001). Mysore : a gazetteer compiled for government. New Delhi: Asian Educational Services. ISBN 8120609778.
- Stein, Burton (1989). The New Cambridge History of India. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-26693-2.
- Hasan, Fazlul. Bangalore Through The Centuries. Bangalore: Historical Publications, 1970.
- Plunkett, Richard. South India. Lonely Planet. 2001. ISBN 978-1-86450-161-2.
- Vagale, Uday Kumar. „"Public Space in Bangalore: Present and Future Projections"” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 5. 6. 2012. g. Pristupljeno 11. 6. 2012. (773 KB). Digital Libraries and Archives. 2006. Virginia Tech. 27 April 2004.
- Hunter, Cotton, Burn, Meyer. "The Imperial Gazetteer of India", 2006. Oxford, Clarendon Press. 1909.
- „Bangalore”. Encyclopædia Britannica (na jeziku: engleski). 3 (11 izd.). 1911. str. 315.
Spoljašnje veze uredi
- Zvanični veb-sajt
- Bruhat Bangalore Mahanagara Palike Архивирано на сајту Wayback Machine (25. фебруар 2010)
- Official website of Bangalore Development Authority Архивирано на сајту Wayback Machine (5. јул 2022)
- Bangalor na sajtu Curlie