Bitka kod Pločnika
Bitka kod Pločnika je vođena 1386. godine u dolini Toplice kod istoimenog sela nedaleko od Prokuplja, između srpskih snaga predvođenih knezom Lazarom (1371—1389) i Osmanlija predvođenih sultanom Muratom I (1362—1389). Postoji malo podataka o bici, ali se sigurno zna da je srpska vojska ubedljivo pobedila Osmanlije, koje su se nakon toga privremeno povukle iz Srbije.
| Bitka kod Pločnika | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo osmanskog osvajanje Balkana | |||||||
 | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
 Osmansko carstvo |
 Moravska Srbija | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
|
|
| ||||||
| Jačina | |||||||
|
|
| ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
|
|
| ||||||
Pozadina uredi
Osmanlije su nakon pobede nad braćom Mrnjavčević u Maričkoj bici, 26. septembra 1371. godine nastavili prodiranje na Balkan. U periodu od 1382. do 1385. godine opsedali su Sofijusve do pada ovog bugarskog grada[3]. Osvojivši Sofiju, Turci su imali otvoren put prema Lazarevoj Srbiji. Prvi na udaru osmanlijske vojske bili su Pirot i Niš, 1386. godine. Pirot je pao pod prvim naletom Turaka, nakon čega knez Lazar šalje odred predvođen Stefanom Musićem koji je vratio upravu nad gradom. Međutim, to je kratko trajalo jer je ojačana osmanlijska vojska spalila grad i ponovo ga osvojila.[4] Ubrzo zatim, nakon 25 dana borbe pao je i Niš, što je bio uvod u prodiranje Osmanlija prema Toplici.[5]
Bitka uredi
Podaci o samoj bici su veoma oskudni, ali je izvesno da su Srbi odneli pobedu (koristeći se oklopnicima i strelcima na konjima) i privremeno zaustavili prodor Osmanlija. Prema jednoj priči, Murat je poslao knezu Lazaru zahtev da propusti njegovu vojsku, ali kako je knez to odbio, okupio je vojsku od oko 20.000 konjanika i krenuo ka Srbiji. Odred je išao dolinom Toplice prema Kruševcu (tadašnjoj prestonici Srbije).[6] Predvidevši sultanov plan, knez Lazar je, prema navodima hroničara, unajmio drvoseče da poseku stabla u dolini reke kod današnjeg sela Beloljin, što je Muratovu vojsku primoralo da promeni pravac kretanja. Osmanlije su upale u zasedu kod mesta Pločnik, gde ih je srpska vojska ubedljivo pobedila i primorala na povlačenje.[1]
Posledice uredi
Osmanlijska vojska povukla se pred naletom srpske vojske i napustila Srbiju, pri čemu je zadržala samo utvrđenje u Nišu. Nakon dve godine konsolidacije i mira, započeli su novi pohod, pri kom su prodrli čak do Bileće u tadašnjoj Bosni. Bitka kod Bileće, 1388. godine, dovela je do ubedljivog poraza Osmanlija, koji su ponovo primorani na povlačenje. Porazi Osmanlija kod Pločnika i Bileće bili su uvod u jedan od najvažnijih sukoba između Turaka i Srba — Boj na Kosovu, 1389. godine.[5]
Napomene uredi
- ^ Vojna enciklopedija procenjuje da je knez Lazar, pred boj na Kosovu, pri krajnjem naprezanju sa svojih poseda mogao podići najviše 15.000 ratnika, koliko i Dečanski pred bitku kod Velbužda.[2]
Vidi još uredi
- Bitka na Dubravnici (1381)
- Bitka kod Bileće (1388)
- Kosovska bitka (1389)
Literatura uredi
- Stajić, Vasa. Letopis Matice srpske. Novi Sad: Matica srpska. Pristupljeno 12. 11. 2017.
- Andreev, Йordan; Lalkov, Milčo (1996). Bъlgarskite hanove i care. Veliko Tъrnovo: Abagar. ISBN 978-954-427-216-6.
- Ćorović, Vladimir (1997). Istorija srpskog naroda.
- Andreev, Йordan; Lalkov, Milčo (1996). Bъlgarskite hanove i care. Veliko Tъrnovo: Abagar
Reference uredi
- ^ a b „Boj na Pločniku”. Arhivirano iz originala 13. 11. 2017. g. Pristupljeno 12. 11. 2017.
- ^ Nikola Gažević, Vojna enciklopedija 4, Vojnoizdavački zavod, Beograd (1972), str. 659-660
- ^ Andreev, Йordan; Lalkov, Milčo (1996). Bъlgarskite hanove i care. Veliko Tъrnovo: Abagar. ISBN 978-954-427-216-6.
- ^ Stamenović, Igor. „Pirot u državi kneza Lazara”. Priče starog Pirota. Pristupljeno 12. 11. 2017.
- ^ a b Stevanović, Miladin. „Boj počinju janičari”. Pristupljeno 12. 11. 2017.
- ^ Stajić, Vasa. Letopis Matice srpske. Novi Sad: Matica srpska. Pristupljeno 12. 11. 2017.