Vlasotince u Narodnooslobodilačkoj borbi
Vlasotince je u toku Drugog svetskog rata bilo okupirano 10. aprila 1941. godine, a oslobođeno 10. oktobra 1944. godine. U toku troipogodišnje okupacije, na području bivšeg Vlasotinačkog sreza bio je veoma aktivan partizanski Narodnooslobodilački pokret (NOP), koji je organizovala i predvodila KP Jugoslavije. Vršenjem u početku manjih sabotaža i diverzija, a kasnije krupnijih oružanih akcija, kao i zauzimanjem Vlasotinaca, nekoliko puta u toku rata, partizanske snage sa ovog područja su za sebe vezale znatan broj okupatorsko-kvislinških jedinica čime su dale znatan doprinos oslobodilačkoj borbi naroda Jugoslavije.
Okupacija i prve ustaničke akcije uredi
Vlasotince je okupirano 10. aprila 1941. godine, kada su u njega ušle trupe Vermahta iz Kraljevine Bugarske. Simboličnu predaju grada izvršio je tadašnji predsednik opštine Hristivoje Pejić, uz učešće policijskog aparata i predstavnika crkve. Ubrzo potom uspostavljena je demarkaciona linija (granica) koja je Vlasotinački srez podelila na nemačku i bugarsku okupacionu zonu. Granica je uspostavljena na liniji – Ljuberađa-Lopuške Mejane-Dedina Bara-Orahovica.
U toku maja i juna, članovi Komunsitičke partije Jugoslavije (KPJ) radili su na organizovanju Narodnooslobodilačkog pokreta (NOP), čije su akcije otpočele u toku jula. Najpre su vršene sitne akcije kao što je paljenje kvinsliške štampe, a pre svega „Novog vremena“. Ovu akciju izveli su omladinci Đorđe Mladenović, Petar Stojanović i Čedomir Stefanović iz Vlasotinca, Miodrag Milenković iz Šišave i Petar Stanković iz sela Orašje. Prva oružana akcija izvedena je 26. jula u rejonu železničke stanice Đorđevo, na pruzi Beograd–Skoplje. U ovoj akciji učestvovali su pripadnici udarnih grupa iz Vlasotinca i sela Orašja, a njome je rukovodio omladinac Siniša Janić. Tada je posečena telefonsko-telegrafska žica u dužini od 500 metara. Zbog prekida veza saobraćaj nije radio do svanuća. Za vreme izvođenja akcije došlo je do borbe sa bugarskim oružanim snagama koje su obezbeđivale prugu.
Ubrzo potom 29. jula na putu Vlasotince–Leskovac, na delu između sela Balutovca i Južne Morave, izvedena je akcija sečenja telefonsko-telegrafskih veza, ovom akcijom je rukovodio Milorad Dimanić, narodni heroj. Već sledećeg dana 30. jula izvršen je napad na stražu fabrike metalnih proizvoda u selu Stajkovcu. Napad su izvršili pripadnici Orašačke grupe. Zaplenjene su dve puške, oko 200 metaka i jedan radio-aparat, koji je kasnije korišćen za slušanje radio-vesti iz Moskve i Londona.
Od jula meseca pa do kraja 1941. godine (najviše u julu i avgustu) u Vlasotincu i okolnim selima formirane su udarne grupe. To su bile prve oružane ustaničke snage, koje su brojnim akcijama uznemiravale okupatorsko-kvislinške snage i najavile početak borbe protiv neprijatelja. Udarne grupe u vlasotinačkom kraju su uglavnom sačinjavali članovi Komunističke partije i SKOJ-a kao i drugi rodoljubi.
Pripadnici Orašačke grupe su 2. avgusta upale u selo Kozare i od kvinsliške posade oduzeli izvesnu količinu oružja. Ubrzo potom, 5. avgusta kombinovana grupa iz sela Orašja i Gradišta upala je u prostorije finansijske straže u selu Dadincu i zaplenila izvesnu količinu oružja. Ovom akcijom su rukovodili Čedomir Stanković i Dobrivoje Stanković, a zaplenjeno naoružanje je iskorišćeno za naoružavanje jednog odeljenja Vlasotinačke čete. Šišavačka i Orašačka udarna grupa su 15. avgusta izvele akciju na stražu električne centrale u selu Manastirištu, razoružali je i zaplenili oružje i izvesnu količinu mašinskog ulja. Akcijom su rukovodili Miodrag Mija Milenković i Čedomir Stanković. Već narednog dana, 16. avgusta izvedena je akcija na železničkoj pruzi Leskovac–Grdelica, a ovom akcijom su rukovodili Milorad Dimanić i Milutin Stanković.
1941. godina uredi
U noći 29/30. avgusta Kukavički partizanski odred je sa planine Kukavice došao u rejon Vlasotinca (Davinićevo branište), gde je predanio i izvršio izviđanje za napad na kvislinške snage u Vlasotincu. Pripadnici udarne grupe Đura Jović, Dragoljub Jović i Đorđe Mladenović su te noći pod rukovodstvom Novice Ilića, na konspirativan način, izneli hranu iz Vlasotinca do mesta logorovanja odreda. Mesec dana potom uveče 30. septembra 35 partizana iz Kukavičkog odreda i oko 35 pripadnika udarnih grupa iz Vlasotinca i Orašja, izvršilo je napad na žandarmerijsku stanicu u Vlasotincu. Tada je zarobljeno 35 žandara na čelu sa komandirom potporučnikom Aleksandrom Arsinovim. Zaplenjena je opštinska i sreska arhiva, kao i bugarski magacin ishrane. Partizani su sve zaplenjeno – šećer, mast, alvu i drugo razdelili narodu.
Nakon akcije u Vlasotincu, partizani su 1. oktobra zapalili opštinsku arhivu u celu Orašju, a zatim zaplenjenim autobusom razoružali mostovsku žandarmerijsku stražu na južnoj Moravi, kod sela Gložane i iste noći pre svanuća napali bugarsku posadu na železHičkoj stanici Đorđevo. Potom je 10. oktobra Babički partizanski odred u selu Drćevcu, kod Vlasotinca razoružao 15 četnika Koste Pećanca. Vlasotinačka desetina iz Kukavičkog partizanskog odreda je sa planine Kukavice prešla u rejon Vlasotinca i 12. oktobra kod sela Gradišta napala granične objekte na demarkacionoj liniji (granici). U ovoj borbi poginulo je pet bugarskih graničara, od kojih su dvojica bili podoficiri. Bio je i ranjen jedan partizan Bora Jovanović iz sela Orašja. Dva dana potom, 14. oktobra Vlasotinačka desetina, zajedno sa pripadnicima Orašačke udarne grupe, razoružala je u selu Ladovica četnike Koste Pećanca i njihovog četovođu komandira čete Tanasija Tasu Stankovića. Siniša Janić je tada u kući kmeta Živana Petrovića razoružanim četnicima objasnio ciljeve Naroslobodilačke borbe, a zatim im je naredio da idu kućama.
Na Babičkoj Gori je 15. oktobra izvršena reorganizacija partizanskih snaga na ovom terenu. Od grupe boraca koji su krajem septembra došli sa planine Kukavice i novih boraca, koji su u međuvremenu došli iz Vlasotinca i Puste reke, reorganizovan je Babički partizanski odred. Odred je imao oko 35 partizana od kojih su formirane tri desetine i to – vlasotinačka desetina od boraca iz vlasotinačkog kraja, kojom je komandovao Milorad Dimanić, desetina iz pustorečkog i desetina iz vranjskog kraja.
Vlasotinačka i pustorečka desetina su u periodu od 16. oktobra do 21. novembra izvele niz akcija – sabotaže na pruzi Pečenjevce–Leskovac, paljenje arhive i zaplena žita u Kosančiću, razoružavanje četnika Koste Pećanca u selu Crkvica, napad na rudnik Lece, prvo oslobađanje Lebana i drugo. Vlasotinačka desetina iz sastava Kukavičkog odreda zapalila je 23. oktobra opštinske arhive u selima Kruševica i Donji Dejan. Po povratku iz akcije četnici Jovana Korvinskog su zarobili Luku Anđelkovića iz Brezovice, pa ga posle desetodnevnog mučenja predali Nemcima, koji su ga zatvorili u koncentracioni logor na Crvenom krstu. On je 12. februara 1942. godine učestvovao u čuvenom begu logoraša, ali je bio uhvaćen i streljan na Bubnju. Partizani su 21. novembra izvršili drugi napad na žandamerisko-četničke snage u Vlasotincu. Napadom je rukovodio komandant Kukavičkog partizanskog odreda Vujadin Belcić, a u ovoj borbi je poginuo partizan Aleksandar Mladenović iz Vranja.
U borbama sa bugarskim snagama kod sela Tulova, u blizini Vlasotinaca 5. novembra je poginuo politički komesar Babičkog partizanskog odreda Vladimir Đorđević, narodi heroj. Odlukom Okružnog komiteta KPJ za Leskovac, 15. decembra je reorganizovan Babički partizanski odred. Od tri postojeće desetine formirane su tri čete. Prva (moravska) četa sa sedištem u manastiru Sveta Bogorodica, koja je imala rejon dejstva u dolini Južne Morave i prema Leskovcu. Druga (vlasotinačka) četa sa sedištem najpre u selu Jasenovo, a zatim u Komarici i Lipovici i imala je rejon dejstva u trouglu: Grdelica, Vlasotince, ušće reke Vlasine u Južnu Moravu. Treća (zaplanjska) četa sa sedištem u selu Veliki Krčimir, a njen rejon dejstva je bio prema Babušnici i Nišu.
Druga (vlasotinačka) četa je 16. decembra zapalila opštinske arhive u selima Konopnica i Šišava, gde su potom održani narodni zborovi. Nakon toga od 18. do 20. decembra održani su narodni zborovi u selima Orašju, Gradištu, Dadincu i Jastrepcu, na kojima je govorio politički komesar čete Siniša Janić. Potom je 21. decembra ova četa razoružala 16 finansa u selu Boljare i oduzela im oružje i uniformu. Do kraja godine održani su zborovi u selima Lipovici, Rajnom Polju, Orašju, Slatini, Beljanici i Manojlovcu, sa velikom posetom građana, a bile su održavane i priredbe.
1942. godina uredi
Na samom početku 1942. godine, Prva desetina Vlasotinačke čete je 10. januara naišla na četničku zasedu kod sela Zavidince, kod Babušnice. Nekoliko dana potom – 16. januara Vlasotinačka četa je na putu Lipovica-Sredor naišla na još jednu žandarmerijsko-četničku zasedu. Uprkos tome, jedna desetina Vlasotinačke čete je 18. januara minirala električnu centralu u selu Manastirište, a sutradan 19. januara politički komesar Vlasotinačke čete Siniša Janić govorio je na narodnom zboru u selu Konopnica.
Do kraja januara Vlasotinačka četa je izvela još nekoliko većih akcija od kojih se ističe akcija od 20. januara kada je minirala most na Južnoj Moravi i tim sprečila napad nemačkih i bugarskih snaga iz Leskovca, prilikom trećeg napada na žandarmerisko-četničke snage u Vlasotincu. Potom je 27. januara zauzeto selo Kruševica, gde je održan narodni zbor, a sutradan 28. januara je izvršena akcija sečenja telefonskih žica i stubova u dužini od pet kilometara na putu id Kruševice do sela Svođe.
Nova Četvrta (vlasotinačka) četa u sastavu Babičkog partizanskog odreda je bila formirana 14. februara i njena pozicija je bila u selu Jasenovu. Već sutradan 15. februara ova četa je krenula u deo vlasotinskog sreza pod kontrolom Bugara i stigla u selo Crna Bara, gde je istog dana bio održan narodni zbor. Tokom noći 15/16. februara četa ke iz Crne Bare krenula je ka dolini reke Vlasine, koju je pre svanuća prešla između sela Boljare i Kruševice. U svanuće četa je stigla u selo Ravni Del, odakle je pre zadrzavanja nastavila pokret u pravcu sela Gradište. Tu je stvorila osnovicu za prodor prema Crnoj Travi. U cilju obezbeđenja čete sa pravca Vlasotinca i Grdeliće, iz Gradišta je u selo Dadince poslata desetina Svetomira Stoiljkovića Mićka. Ova desetina je 20. februara u Grdelici razoružala nemačku fabričku stražu i varošku stražu nedićevaca i zapolenila oružje, mašinu i šapilograf, sa kojim je umnožavan kasnije propagandni materijal i rasturan okolo Vlasotinca i Grdelice.
Deo Četvrte (vlasotinačke) čete je 22. februara sa političkim komesarom čete Sinišom Janićem prešao na okupiranu teritoriju pod kontrolom Bugara, na teren sela Bistrica, Brod i Crna Trava. Tu je 23. februara u Gornjoj Bistrici grupa partizana (desetar Vukašin Stoljković, Čedomir Stanković) pronašla i likvidirala majora bivše Jugoslovenske vojske Jovana Filipovića koji je vršio agitaciju za četnike Draže Mihailovića.
Na području okupiranom od Bugara partizani su 25. februara prvi put održali narodni zbor u selu Dobro Polje. Okupljenim ljudima govorio je politički komesar Četvrte (vlasotinačke) čete Siniša Janić. Posle zbora u selu je kao saradnik okupatora uhapšen i ubijen sveštenik Stevan Zemcov, koji je bio beloemigrant iz Rusije. U povratku za Gradište partizanima su se priključila grupa novih boraca – Aleksandar Stojanović Ratko, Mirko Sotirović Sotir, Radosav Mitrović, Marga Popović (žena Milentije Popovića), Grgur Popović, Njegoš Spasić, Dušan Milićić Lake, Milorad Stoiljković, Ljubomir Videnović i Dragomir Stanković. Sutradan 26. februara četa je održala zbor u selu Velika Sejanica, gde je potom uhapsila predsednika opštine Krstu Veličkovića i njegovu ženu, jer su veličali nemačku silu, pozdravljali hitlerosvskim znakom i držali sliku Adolfa Hitlera u kući. Usled sve češćih akcija partizana na teritoriji koju su okupirali Bugari, 1. marta je pukovnik Stojanović, komandant 13. bugarskog pešadijskog puka, sa položaja u rejonu Jastebca postavio ultimatum predaje političkom komesaru Četvrte (vlasotinačke) čete Siniši Janiću, koji je ovo dobio.
Sa Babičke Gore se 2. marta probila grupa od oko 20 partizana, koja se po dolasku u selo Gradište priključila Četvrtoj (vlasotinačkoj) četi. Sutradan je izvršena reorganizacija ove čete i formirane su četiri samostalne desetine i jedna grupa – Vranjska desetina od boraca iz vranjskog i kumanovskog kraja, komandir desetine bio je Stanoje Lazarević Milten, a politički delegat Hristijan Todorovski Karpoš; L lužnička desetina, sastavljena od boraca iz Vlasotinca, Leskovca i Lužničana, komandir desetine je bio Živojin Nikolić Brka), a politički delegat Dragomir Nikolić Aca; Crnotravska desetina sastavljena od boraca iz Crne Trave, komandir je bio Aleksandar Stojanović Ratko, Brodska desetina od borava iz sela broda i nekoliko vlasotinčana i Vlasotinačka desetina koju je sačinjavala komanda bivše Ččetvrte (vlasotinačke) čete sa grupom boraca iz vlasotinačkog kraja, rukovodilac je bio Milorad Dimanić, a politički delegat Siniša Janić.
U borbi kod sela Bežište, padinama suve planine, 13. marta poginuo je komandant Babičkog partizanskog oderda Obrad Lučić Milutin, a zarobljena Dobrila Stambolić Lela, koja je bila politički komesar čete. Ona je kasnije predata Nemcima i streljana na Bubnju kod Niša. Sredinom marta u širokoj akciji bugarskih i kvinsliških snaga, u potpunosti je uništen Babički partizanski odred. Veliki broj partizna je poginuo, a njih oko 200 je bilo internirano u logore u Norveškoj.
U toku aprila grupa partizana iz sela Orašja je po naređenju Milorada Dimanića i Siniše Janića, likvidirala razbojničku grupu, koja je pljačkala ljude u vlasotinačkom kraju. Takođe u ovom periodu su delovi 13. bugarskog pešadijskog puka iz Leskovca, uz sadejstvo četničkog odreda Jovana Ivkovića Korvinskog iz Vlasotinca i Srpske državne straže iz Grdelice, vršili opsežnu poteru za hvatanjem Siniše Janića, organizatora ustanka u Vlasotinačkom srezu. Uporedo sa poterom za partizanima bugarske okupacione snage su početkom maja izvršili masovna hapšenja aktivista i saradnika Narodnooslobodilačkog pokreta u okolinim selima, a među njima i u Dobrovišu, Stolu, Svođu i Kozilu.
Grupa partizna je u toku juna organizovala atentat na četničkog vojvodu Jovana Ivkovića Korvinskog (četnici Koste Pećanca). Ovaj atentat je neuspešno izvršen 23. juna na drugom kilometru puta Vlasotince–Leskovac, a grupu skojevaca koja ga je izvršila su sačinjavali: Dragoljub Jović, Vladimir Jovanović Dulac i Đura Cekić. Već sutradan u Vlasotincu su četnici Koste Pećanca uhapsili grupu aktivista NOP-a, pod sumnjom da su organizatori atentata. Ovu grupu su sačinjavali – Dobrivoje Dikić, Slaviša Jović, Milja Kalanović i Vera Popović. Oni su iz četničkog zatvora bili predati Gestapou u Leskovcu, a odatle su Dobrivoje Dikić i Milja Kalanović, bili sprovedeni u nemački koncentracioni logor na Crvenom krstu u Nišu. Glavni atentatori Dragoljub Jović Luka i Vladimir Jovanović Gorća, su 20. avgusta u povratku sa zadataka kod sela Lipovica naišli na četnike Koste Pećanca, koji su zarobili Jovanovića i predali ga Nemcima. On je kasnije iz logora na Crvenom krstu u Nišu uspeo da pobegne, ali je bio ponovo uhapšen, predat Nemcima i streljan.
Sredinom jula 1942. godine izvršena je reorganizacija partizanskih jedinica u četiri samostalna voda – Vardenički vod, sa dejstvom u rejonu Surdulice i Pčinje, komandir Aleksandar StojanovićRatko, a politički delegat Dušan Devedžić Žika; Poljanički vod, sa dejstvom na levoj obali Južne Morave i Vladičinog Hana, komandir Živojin Nikolić Brka; Crnotravsko-lužnički vod, sa dejstvom u rejonu Crne Trave i Lužnice, komandir Mirko Sotirović Sotir, politički delegat Dragomir Nikolić Aca; Vlasotinačko-babički, komandir Milorad Dimanić Miloš, politički delegat Siniša Janić.
Septembra 1942. godine grupa četnika Draže Mihajlovića, predvođena poručnikom Živojinom Mitićem, prodrla je na crnotravski teren i kod sela Mlačište u Sinadinovoj vodenici, zarobila partizane Dragoljuba Petkovića Stoleta i Milorada Veličkovića Časlava, kao i saradnike NOP-a Sinadina Milenovića i Vatroslava Stojanovića. Četnici su zarobljenike doterali u selo Bankovce, gde su na intervenciju meštana, pustili Sinadina i Vatroslava, a Stoleta i Časlava poveli u Donju Lopušnju. U mahali Ivkovci zarobljene partizane čuvali su četnici Čedomir Ristić i mobilisani mladić David. Kada je pijani Ristić zadremao, David je odvezao partizane, a zatim svoju pušku dao Časlavu. U puškaranju koje je nastalo, poginuo je Časlav, a nešto kasnije Ristić je ubio mobilisanog četnika Davida. Stole je uspeo da pobegne kroz prozor. Seljaci su potom partizana Časlava i mladića Davida sahranili u istu raku.
Početkom novembra 1942. godine organizovana je nova opsežna akcija protiv partizana koju su organizovale kvinsliške snage – 12. odred Srpske državne straže, Drugi ljotićev odred, Dobrički četnički odred, četnički odred Jovana Ivkovića Korvinskog, odred Srpske državne straže iz Vlasotinca sa žandarmersijkim stanicama iz Ravne Dubrave, Dušnika, Gadžinog Hana, Pukovca i drugih mesta. ukupna jačina ovih snaag je bila oko 2.000 ljudi. Oni su 11. novembra opkolili i uništili partizansku Babičku grupu od 37 partizana. Sutradan 12. novembra dva seljaka iz sela Stupnice obavestili su kvisliške snage o prisustvu partizana u njihovom selu. Oko podneva odred Srpske državne straže je opkolio zaseok Zapađe. U ovoj borbi pri pokušaju proboja iz okruzenja poginuo je Siniša Janić, organizator ustanka u Vlasotinačkom srezu i Dragomir Miladinović Dragiša, prvoborac iz sela Crvenog Brega kod Predejana. Tada su ranjeni i zarobljeni Miodrag Milenković Jova i Stojan Petrović Uča, koji su kasnije streljani na Bubnju kod Niša. U ovoj borbi bio je i ranjen Dragomir Nikolić Aca, zamenik političkog komesara odreda i Jelena Spasić Lela.
1943. godina uredi
Godina 1943. najavila je slom fašističkih armija. Nemci su posle poraza kod Staljingrada prešli u defanzivu, a Crvena armija u ofanzivu. Na afričkom frontu Anglo-Amerikanci su potukli Romelov korpus i zagospodarili severnom Afrikom iz koje su izvršili desant na Siciliju. Japanci su trpeli gubitke u Pacifiku i umesto daljih osvajanja, prešli su su u odbranu područja koja su okupirali. Pošto merama zastrašivanja nije mogao da spreči razvoj i širenje NOP-a, okupator je u Vlasotinačkom kraju, prešao na represivne mere. Nemci su te godine u Orašju streljali deset pripadnika NOP-a, među kojima i Božidara Crnatovića, sekretara organizacije KPJ u Vlasotincu.
Početkom godine na teritoriju vlasotinačkog sreza dolazi Svetozar Vukmanović-Tempo, član CK KPJ i vrhovnog štaba NOVJ i POJ. U vlasotinačkom selu Ravnoj Gori, on reorganizuje Crnotravski i drugi južnomoravski NOP odred. Prvi komandant ovog odreda bio je španski borac i legendarni junak Toplice Ratko Pavlović Ćićko, koji krajem aprila 1943. gine pod još istorijski nerazjašnjenim okolnostima. U istoriografiji postoje nekoliko tumačenja različitih kazivanja neposredne borbe sa Bugarima ili zalutalog metka. Ostaje istorijska zagonertka do današnjeg dana, jer postoji sumnja u njegovoj likvidaciji zbog njegovog uverenja.
Prvog maja 1943. godine je iz sastava Drugog južnomoravskog NOP odreda formiran prvi bataljon i do kraja godine još nekoliko bataljona. Crna Trava postaje slobodna teritorija, na kojoj je u celini likvidirana opkupatorska vlast. Orgnizovani su naroslobodilački odbori, vojno-politički organi, društveno-političke organizacije i drugo.
Tokom leta 1943. Nemci i kvislinzi hapse partizanske porodice i interniraju ih u logore, kao taoce. Hapšenja su izvršena u Vlasotincu, Orašju, Gložanu i Grdelici. Četnici Dragoljuba Mihailovića i odredi Nedićeve srpske državne poljske i granične straže vrše prinudnu mobilizaciju ljudi, posebno mladića stasalih za vojsku.
Anglo-američki saveznici prvi put spuštaju partizanima na Dobropoljskim livadama (okolina sela Dobro Polje) i Pavlovoj Grmadi oružje, municiju i drugu vojnu opremu.
Krajem 1943.godine bugarski okupator preduzima šire ofanzivne operacije protiv naroslobodilačkih snaga i stanovništva u Crnoj Travi, Lužnici i drugim mestima. Operacije se prenose i na 1944. godinu.
1945. godina uredi
Aprila 1945. je probijen Sremski front i Nemci su bili prisiljeni na povlačenje. pritisnuta antifasištićkim snagama. Nemačka armija je 9. maja kapitulirala. Zbog savlađivanja ostatka kvislinških formacija, rat u Jugoslaviji je završen 15. maja 1945. godine.
Siromašni i opljačkani Vlasotinački srez je tokom rata prtrpeo teška razaranja. Uništeno je pet sela, poznata je Garska tragedija, spaljivanje od strane bugara u selu Donje Gare i streljanje nedužnih civila u selu Jakovljevu i paljenje sela i prisilni rad u Bugarskoj. Negde oko 3.200 domova, stala, ambara, vodenića i drugo je uništeno. Mnogi ljudi su trpeli gladni, živeli u zemunicama i kolibama, neki nisu preživeli rat, dali su svoje živote za slobodu. Tako je posle oslobođenja u mnogim selima obeležjem - na spomen pločama-, ostao trag žrtvovanja života za slobodu pokolenja.
Narodni heroji i istaknute ličnosti NOP uredi
Narodni heroji Jugoslavije i istaknuti borci Narodnooslobodilačkog pokreta sa područja Vlasotinaca:
