Golem Grad
Golem Grad ili Zmijsko ostrvo (mkd. Змиски Остров) je najveće ostrvo u Severnoj Makedoniji. Ostrvo se prostire na površini više od 20 hektara. Nalazi se na Prespanskom jezeru, nekoliko kilometara od Grčke i Albanske teritorije. Na ostrvu Golem Grad se nalazi nekoliko drevnih ruševina i crkava.[1] Takođe, ostrvo je dom nekoliko različitih zajednica životinja, posebno zmija. U avgustu 2008. godine, ostrvo je otvoreno za turiste.
| Golem Grad | |
|---|---|
 Golem Grad | |
  Golem Grad | |
| Geografija | |
| Lokacija | Prespansko jezero |
| Koordinate | 40° 52′ 07″ S; 20° 59′ 21″ I / 40.868722° S; 20.989111° I 40° 52′ 07″ S; 20° 59′ 21″ I / 40.868722° S; 20.989111° I |
| Površina | 0,18 km2 |
| Administracija | |
MAK | |
Flora i fauna
uredi
Golem Grad je proglašen prirodnim rezervatom sa specifičnim geomorfološkim karakteristikama, specifične flore, faune i zbog svoje istorijske prošlosti. Ostrvo je dugačko 750 m i široko 450 m, visina do 50 m iznad jezera. Sa svih strana ostrvo je okruženo liticama i pećinama visine od 20 do 30 metara. Iznad njih je plato sa dva brda na severu i jugu ostrva. Među brdima koja imaju sedište na obalama završava se sa malim uvalama. Ove dve uvale su jedina mesta kojima se može pristupiti na platou.[2]
Okružen je velikom količinom vode, geološka pozadina i mediteranska blizina ostrva daju posebnu mikroklimu koja je uzrok bogate i retke vegetacije, u kojoj dominira flora južne Evrope. Prema akademiku Hansu Emu jasno se razlikuju dve šumske vrste na ostrvu.
Status
urediPrema ukazu zakona o proglašenju Nacionalnog parka Galičica, u članu 4. istog zakona propisano je da park obuhvata ostrvo Golem Grad u Prespanskom jezeru.[3]
Zbog prirodnih vrednosti koje poseduje, planom o prostornom uređivanju u parku je uveden poseban režim zaštite i stavljen je pod strogu zaštitu. Režim zaštite u ovim zonama je definisan u članu 104. Zakona o zaštiti prirode (Službeni. Glasnik 67/04).
Istorijski spomenici
urediIako je veličina ostrva relativno mala, na njemu je koncentrisan veliki broj spomenika kulture i prirodnih vrednosti. Ostrvo je danas nenaseljeno, ali bogato endemskim biljkama, retkim pticama, zajednicama životinja, kao i drugi nalazi koji govore o dugoj istoriji ostrva.
Osim za naučnike i ljubitelje prirode, ostrvo Golem Grad je jedno od najatraktivnijih mesta za one čije je interesovanje usmereno ka otkrivanju i istraživanju ostataka naselja iz neolita, staromakedonskog i rimskog doba (nekropole) i srednjeg veka. Osim rimskih nekropola otkriveno je šest crkava i nekoliko drevnih ruševina. Ostrvo je zapravo bilo neprekidno naseljeno 2000 godina, a monaški život se odvijao od 10. veka do 14. veka. Među otkrivenim crkvama od posebnog značaja je ona podignuta u 14. veku na temeljima nekadašnjeg rimskog rezervoara za vodu.[4]
Osim očuvane crkve Sv. Petra, srednjovekovne crkve Svetog Dimitrija, postoji i ranohrišćanska bazilika sa kraja 4. veka i početka 5. veka, gde su otkriveni ostaci mozaika na podu.[5]
Ostrvo ima tri pristaništa: Sv. Petar, Gojdarica i Vlaina.
Galerija
uredi-
Jato kormorana na Golemom Gradu -
Zmija na ostrvu -
Pogled na Golem Grad -
Golem Grad
Vidi još
urediReference
uredi- ^ Eadem, Golem Grad de Prespa, „Spartacus“, II, Symposium 2002, Sandanski, Veliko Trnovo, 2006, 11-20
- ^ „OSTROV GOLEM GRAD”. Arhivirano iz originala 01. 12. 2012. g. Pristupljeno 29. 08. 2012.
- ^ „Nacionalen park Galičica”. Pristupljeno 29. 08. 2012.[mrtva veza]
- ^ Cv. Grozdanov, Kompozicija Opsade Carigrada u crkvi Svetog Petra na Prespi, ZLU, 15, Novi Sad, 1979, 277-287
- ^ V. Bitrakova-Grozdanova, Iskopuvanja na Golem Grad, 1981-1986, MAA, 10, Skopje, 1989, 101-133
Spoljašnje veze
uredi
- Sajt posvećen ostrvu Golem Grad (jezik: makedonski) (jezik: engleski)