Gornja Mezija
Gornja Mezija (lat. Moesia Superior) je rimska provincija nastala u doba Domicijana (verovatno 85. ili 86. godine) podelom ranije uspostavljene provincije Mezije. Granica između Gornje i Donje Mezije išla je rekom Čibricom (na teritoriji današnje Bugarske). Granice Gornje Mezije obuhvatale su, grubo govoreći teritoriju današnje Srbije bez Vojvodine i bez većeg dela Kosova i Metohije, jedan manji deo severozapadne Bugarske, kao i severnu Makedoniju. Zapadna granica Mezije verovatno nije išla Drinom, nego nešto istočnije (Čačak je tako bio u provinciji Dalmaciji). Nakon Trajanovih Dačkih ratova Mezija se proširila na sever da bi zauzela teritoriju između Dunava i donje Tise, do reke Maroš.
| Gornja Mezija | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 87.—395. | |||||||||
 Gornja Mezija u 4. veku | |||||||||
| Regija | Jugoistočna Evropa | ||||||||
| Zemlja | Rimsko carstvo | ||||||||
| Događaji | |||||||||
| Status | Bivša pokrajina | ||||||||
| Istorija | |||||||||
• Uspostavljeno | 87. | ||||||||
• Ukinuto | 395. | ||||||||
| |||||||||
Gornja Mezija je uvek bila vojna, granična provincija rimskog carstva. Najveći rimski vojni logori su bili u Beogradu (rimski Singidunum), nedaleko od Požarevca (rimski Viminacijum): tu su bile stacionirane dve legije, ključne za odbranu dunavskog limesa.
I drugi gradovi u Gornjoj Meziji imali su vojne logore: Racijarija (u današnjoj Bugarskoj), na primer. Od gradova od većeg značaja u Gornjoj Meziji treba spomenuti Skupi (nedaleko od današnjeg Skoplja), Remesijana (danas Bela Palanka), Ulpijana (danas Lipljan), Akve (danas Prahovo), Naisus (danas Niš).
U vreme cara Hadrijana ovi veći gradovi u Gornjoj Meziji dobili su status municipijuma, a u to vreme latinski jezik i rimska kultura se proširila i u ovu provinciju.
Tokom velike unutrašnje krize u III veku, provincija Mezija je jako stradala. Kada je car Aurelijan 270. godine evakuisao prekodunavsku Dakiju, istočni deo Gornje Mezije je izdvojen iz sastava ove provincije i na tom području je stvorena nova provincija, nazvana "Dakija Aurelijana" (lat. Dacia Aureliana), koja je kasnije podeljena na dve nove provincije — Priobalnu Dakiju i Unutrašnju Dakiju.
U vreme rimskog cara Dioklecijana (284—305) provincija Gornja Mezija je razdeljena na provinciju Prvu Meziju (lat. Moesia Prima) na severu i provinciju Dardaniju (lat. Dardania) na jugu.[1]
Jedna od najznačajnijih rimskih građevina na ovim prostorima bio je Trajanov most.
Vidi još
urediReference
uredi- ^ Petrović 2007, str. 7-23.
Literatura
uredi- Bulić, Dejan (2013). „The Fortifications of the Late Antiquity and the Early Byzantine Period on the Later Territory of the South-Slavic Principalities, and their re-occupation”. The World of the Slavs: Studies of the East, West and South Slavs: Civitas, Oppidas, Villas and Archeological Evidence (7th to 11th Centuries AD). Belgrade: Istorijski institut SANU. str. 137—234.
- Zečević, Nada (2002). Vizantija i Goti na Balkanu u IV i V veku. Beograd: Vizantološki institut SANU.
- Mirković, Miroslava (1968). Rimski gradovi na Dunavu u Gornjoj Meziji. Beograd: Arheološko društvo Jugoslavije.
- Mirković, Miroslava (1970). „Provincijski sabor Gornje Mezije”. Zbornik Filozofskog fakulteta u Beogradu. 11 (1): 83—90.
- Mirković, Miroslava (1976). Inscriptions de la Mésie Supérieure. 1. Belgrade: Centre d'études épigraphiques et numismatiques.
- Mirković, Miroslava (1986). Inscriptions de la Mésie Supérieure. 2. Belgrade: Centre d'études épigraphiques et numismatiques.
- Mirković, Miroslava (2007). Moesia Superior: Eine Provinz an der mittleren Donau. Mainz am Rhein: Zabern.
- Mócsy, András (2014) [1974]. Pannonia and Upper Moesia: A History of the Middle Danube Provinces of the Roman Empire. New York: Routledge.
- Papazoglu, Fanula (1969). Srednjobalkanska plemena u predrimsko doba: Tribali, Autarijati, Dardanci, Skordisci i Mezi. Sarajevo: Akademija nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine.
- Papazoglu, Fanula (1978). The Central Balkan Tribes in pre-Roman Times: Triballi, Autariatae, Dardanians, Scordisci and Moesians. Amsterdam: Hakkert.
- Petrović, Vladimir P. (2007). Dardanija u rimskim itinerarima: Gradovi i naselja (PDF). Beograd: Balkanološki institut SANU.
- Petrović, Vladimir P. (2007). „Pre-Roman and Roman Dardania: Historical and Geographical Considerations” (PDF). Balcanica. Balkanološki institut SANU. 37: 7—23.
Spoljašnje veze
uredi- Inscriptions of Moesia Superior, Univerzitet u Beogradu
- Viminacium
