Gornji Obilić
Gornji Obilić (alb. Kopiliq i Epërm) je naselje u opštini Srbica, Kosovo i Metohija, Republika Srbija. Selo istorijski i geografski pripada Drenici. Prema popisu stanovništva iz 2011. godine, selo je imalo 599 stanovnika, većinu stanovništva činili su Albanci.[a] Istorijski i geografski selo Kotore pripada Drenici.
Gornji Obilić | |
|---|---|
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Autonomna pokrajina | Kosovo i Metohija |
| Upravni okrug | Kosovskomitrovački |
| Opština | Srbica |
| Stanovništvo | |
| — 2011. | 599 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 42° 43′ 16″ S; 20° 41′ 47″ I / 42.72111° S; 20.69639° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 635 m |
.svg)  Gornji Obilić Gornji Obilić na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 41000 |
| Pozivni broj | +383 (0)28 |
| Registarska oznaka | 02 |
Istorija uredi
Dreničko selo, nedaleko od Rudinačkog potoka, udaljeno 8 km od Srbice, u turskom popisu Oblasti Vuka Brankovića 1455. godine upisano je kao Gornji Kopilić sa 39 srpskih domaćina i popom Stepanom. U ovom, tada ovećem, selu postojala je i crkva. Među upisanim seljanima, pored popa Stepana, bili su i njegovi sinovi: Oliver, Bogoslav i Božidar.[1] U 1472. godine ono ima samo 23 kuće. Prema navedenom katastarskom popisu, navode se i izvesni elementi seoske privrede iz oblasti zemljoradnje. Evo tih podataka za Gornji Obilić: prinos od pšenice iznosio je 80 lukana, a na to feudalni dohodak bio je 10 lukana. Prinos od ječma i zobi iznosio je 500 lukana, a feudalni dohodak na to iznosio je dohodak 70 lukana. Prinos od kopudže je iznosio 480 lukana, a feudalnih dohodakna to 60 lukana i prinos od prosa je iznosio 160 lukana, a feudalni dohodak od prosa bio je 20 lukana. Ukupan prinos od vrta je iznosio 240 akči, a feudalni dohodak od toga bio je 30 akči. Prinos od lana je iznosio 160 akči, a ušur feudalni je bio 20 akči. Prinos od vinograda je iznosio 200 čabro va, sa 120 čabrova ušura. Prinos od košnica pčela je iznosio 240 akči, a dohodak od toga feudalni bio je 30 akči. Prinos odjednog sezonskog mlina, iznosio je 120 akči, sa 15 akči feudalnog dohodka. Na kraju, prinos od svinja je iznosio 400 akči, na šta je resum iznosio 50 akči. Iz toga proizilazi, da je selo gajilo 800 svinja.[1]
Prema narodnoj tradiciji selo je dobilo ime po Milošu Kopiliću Obiliću, koji je bio rodom po narodnom predanju iz ovog naselja. Naime, među Albancima postoji predanje, da je jedna devojka iz tog sela zatrudnela vanbračno, te da je rodila kopile, po čemu se to naselje prozvalo Kopilić. Potom, to je bilo veoma veliko naselje, čitava varoš, koja se protezala od današnjeg naselja Gornjeg Kopilića, pa sve do sela Rudnika u Metohijskom podgoru. Po drugoj albanskoj tradiciji, Miloš Kopilić je rođen negde u Metohiji, odakle se doselio u ovo vreme, koje je potom dobilo ime po njemu. Prema mišljenju albanologa Lj. Muljaku, ime sela Kopilić u Drenici, došlo je iz jezika vlaških pastira, koji su mu dali to ime.[2] Na kraju, jedna mahala u ovom selu ima naziv Šaran. U selu su očuvani toponimi Arat te Starosela (njive kod Starosela), Kroni Košutan (izvor Košutan), što ukazuje da je u okolini bilo jelena i košuta, i Ara te Glavica (njiva kod Glavice). Iako nešto skraćenim imenom, ipak podseća na odgajivače šafrana po čemu je Metohija u srednjem veku bila veoma poznata. U turskom popisu 1455. godine, posle sela Gonjeg Kopilića–Obilića upisana je i crkva Kondil, sa Đurom i četiri seljaka. U sledećim popisima, 1477. i 1487. ubeležena je kao opustela. Narodno predanje crkvu pamti kao hram Sv. Đorđa. U selu Donjem Obiliću–Kopiliću, po turskom popisu iz 1455, bilo je 45 upisanh domaćina, pop Mlad i udovica Jelka. I u Donjem Obiliću je tada postojala crkva. I sad u selu postoje albanski nazivi Kiša (crkva) i Borat te Kiša (groblje kod crkve). U Gornjem Obiliću bilo je po popisu iz 1961. godine 30 srpskih domova, a od 1981. godine nema nijednog. U Donjem Obiliću od 1971. nema više srpskih kuća.[3]
Poreklo stanovništva po rodovima uredi
Podaci porekla stanovništva po rodovima iz 1936. godine:[4]
- Marina (17 kuća), od fisa Gaš. Ovo je starinski drenički srpski rod, koji vodi poreklo iz sela Marine, odakle se doselila 1 kuća pre 203 godine. Prema rodovskoj tradiciji, ovaj rod je prešao iz pravoslavlja u islam 1716. godine u Marini.
- Metaj (1 kuća), od fisa Gaš. Ovaj je rod doseljen u Gornji Obilić 1918. godine. Starinom su iz sela Sušice, u Metohijskom Podgoru, odakle su se doselili u Gornji Obilić.
- Kućan (1 kuća), od fisa Gaš. Pre 183 godina je doseljena 1 kuća iz Čubrelja (Drenica), starinom su iz Albanije, odakle su se doselili u Čubrelj pre 210 godina. Godine 1919. od ovog roda odseljene su 2 kuće u Kosovsku Mitrovicu.
- Štutica (1 kuća), od fisa Gaš. Godine 1906. doselila se 1 kuća iz dreničkog sela Štutice, kao čifčije, a obdelavali su zemlju 1/3 za vlasnika od useva, a od voća i povrća vlasnik nije uzimao feudalni dohodak.
- Jošanica (1 kuća), od fisa Mzez. Godine 1811. ovaj rod je doseljen iz sela Jošanice, u Rugovi, a obdelavali su zemlju po čifličkom sistemu, tako što je posedniku imanja pripadalo 1/4 od useva u snopovoima.
- Mujak (2 kuće), od fis Keljmendi. Ovaj rod je ciganskog porekla, ali vremenom albanizovalo. Doseljeni su iz dreničkog sela Kladernice i u Gornjem Obiliću obdelava su zemlju kao čifčije, dajući posedniku zemljišta 1/4 od useva u snopovima. Od voća i povrća, on ne uzima deo.
Stanovništvo uredi
Prema statističkim podacima iz 1914. godine, Gornji Obilić je imao 194 stanovnika.[5] Prema statističkom popisu iz 1921. godine, Gornji Obilić je imao stanovnika 197, sa 28 domaćinstava.[6]
| Godina | 1914 | 1921 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Stanovništvo | 194 | 197 | 263 | 293 | 343 | 405 | 500 | 561 | 599 |
 |
Etnički sastav stanovništva uredi
Napomene uredi
- ^ Popis iz 2011. na Kosovu i Metohiji su sproveli organi samoproglašene Republike Kosovo. Ovaj popis je bio bojkotovan od strane velikog broja Srba, tako da je realan broj Srba na Kosmetu znatno veći od onog iskazanog u zvaničnim rezultatima ovog popisa.
Reference uredi
- ^ a b Oblast Brankovića Sarajevo, 1972, 46-47 i nap. 40.
- ^ L. Mulaku, Disa toponime tё Kosoveё te prejardhje te gjuhes shqipe, serbe, arumune (Vllahe) dhe Turke. Glasnik Muzeja Kosova, XII-XIV, Priština, 1984, 427-429.
- ^ Ivanović, Milan (2013). Metohija:spomenici i razaranja. Novi Sad: Novi Sad:Prometej. str. 417. COBISS.SR 278213639
- ^ Vukanović 2005, str. 313.
- ^ M. A. Vujačić, Rečnik mesta u oslobođenoj oblasti Stare Srbije, Beograd, 1914, kod tereči.
- ^ Rečnik mectaa Kraljevine Srba, Hrvaša i Slovenaca, Beograd, 1925.
- ^ Nacionalni sastav stanovništva FNR Jugoslavije 1961. godine pod2.stat.gov.rs
- ^ Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1971. godine pod2.stat.gov.rs
- ^ Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1981. godine pod2.stat.gov.rs
- ^ Etnički sastav stanovništva Kosova i Metohije 2011. godine pop-stat.mashke.org (jezik: albanski)
Literatura uredi
- Vukanović, Tatomir (2005). Drenica - druga srpska Sveta Gora : antropogeografska i etnološka razmatranja na terenu i u narodu vršena 1934-1937. godine. Beograd: „Centar za očuvanje nasleđa Kosova i Metohija”. str. 276—277. COBISS.RS 122086668
