Grad Subotica

Grad Subotica
Grad Subotica;
	Gradska kuća u Subotici
	Grb
Administrativni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Severnobački okrug
Stanovništvo
— 2022.	123.952
Geografske karakteristike
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Površina	1.007 km2
Ostali podaci
Predsednik opštine	Bogdan Laban (Srpska napredna stranka)
Veb-sajt	www.subotica.rs

Ovo je članak o opštinskoj administrativnoj jedinici, opis aktuelnog grada se nalazi u članku Subotica.

Grad Subotica (opštinska jedinica – po novom zakonu^[1]) se nalazi u širokoj ravnici na krajnjem severu Vojvodine, u blizini granice Srbije i Mađarske. Teritorija administrativne oblasti grada zajedno sa opštinama Bačka Topola i Mali Iđoš čini područje Severnobačkog upravnog okruga. Središte grada kao i okruga je gradsko naselje Subotica.

U administrativnoj oblasti grada nalaze se i sledeća naseljena mesta: Bački Vinogradi, Bikovo, Đurđin, Stari i Novi Žednik, Kelebija, Ljutovo, Mala Bosna, Donji Tavankut, Gornji Tavankut, Šupljak, Čantavir, Višnjevac, Bačko Dušanovo, Gabrić, Bajmok, Mišićevo, Palić, Hajdukovo, Nosa.

Prema podacima sa poslednjeg popisa 2022. godine u gradu je živelo 123.952 stanovnika.^[2]

Istorija

Krajem XII i početkom XIII veka javlja se naselje Zabatka, a od kraja XIV i u XV veku pominje se u dokumentima i kao Subotica, grad u posedu ugarskih velikaša. Još neka od imena korišćena za grad u istorijskim dokumentima^[3]: Sabatka (1567), Sobotska (1589), Sobatiz (1687), Sobotiza (1692), Sobodga (1699), Sentmarija (1743) (više detalja o nazivu grada vidi u članku Subotica). U XVIII veku, posle oslobođenja od Turaka, mesto se brzo naseljavalo i 1779. proglašen je „Slobodan kraljevki grad“ - Marijatereziopolis. U 19. veku razvoj Subotice je ubrzan, iako je 1831. u epidemiji kolere stradalo mnoštvo građana. U istoriji radničkog pokreta i narodnooslobodilačkog rata značajan je doprinos ovog kraja. Suboticu je na pomolu ulaska Crvene armije oslobodio Subotički partizanski odred 10. oktobra 1944. godine.

Saobraćajna infrastruktura

Putevi na teritoriji grada i severnobačkom okrugu kvantitativno izraženi:

Ukupna dužina puteva iznosi 444 km, od toga:

magistralni putevi 134 km,
regionalni putevi 19 km,
lokalni putevi 291 km.

Kada je reč o savremenom kolovozu njegova dužina iznosi ukupno 261 km. Osnovnu okosnicu saobraćajnih veza opštine Subotica sa bližim i daljim okruženjem predstavlja mreža sastavljena od drumskih saobraćajnica: E-75 (M-22, M-1); Budimpešta – Subotica – Beograd – Niš – Skoplje – Atina, navedena u strategiji privrednog razvoja Srbije kao Koridor 10 (uz potencijal obezbeđenja 10.000 novih radnih mesta); sledi poprečna veza: E-771 Subotica – Sombor – Bogojevo – Vinkovci, i dalje Zagreb.

Kvantitativna analiza upućuje na zaključak da je dužina puteva na teritoriji grada u proseku na nivou Vojvodine, bilo da se stavljaju u odnos površina ili broj stanovnika. Jedino je Subotica u prednosti kada je reč o lokalnim putevima. To upućuje na činjenicu da je osnovna putna mreža dobro postavljena, ali da nije dovoljno ulagano u to da njen veći deo dobije viši rang odnosno izostaje ulaganje u unapređenje kvaliteta.

U smislu prethodnih podataka može se izvesti zaključak da je kvalitet puteva nezadovoljavajući, jer nema auto-puta, ako se takvim ne oceni polu-auto-put koji sa par kilometara prolazi kroz opštinu; lokalni putevi su u lošem stanju; nema obilaznice oko Subotice; međunarodni saobraćaj prolazi kroz centar grada; nisu rešeni prelazi preko železničke pruge, itd.^[4]^[5]

Ako se posmatraju železničke pruge na teritoriji grada danas je od značaja jedino pruga Budimpešta-Subotica-Novi Sad-Beograd. Pravac prema Segedinu zahteva rekonstrukciju da bi se mogle ostvariti odgovarajuće brzine, pravac prema Somboru i Bogojevu hendikepiran je još uvek nemogućnošću saobraćaja dalje prema Osijeku ili Vinkovcima, Zagrebu, Ljubljani, odnosno Rijeci i dalje prema Veneciji. Pravac prema Baji zahteva postavljanje nedostajućeg dela pruge, koji je izvađen, kako bi se osposobio pravac s jedne strane prema Baji, Pečuju, Zagrebu, a sa druge prema Temišvaru i Bukureštu.

Kultura

Subotica je grad istorijskih spomenika, starih i značajnih kulturnih institucija. Pozorište sa srpskom i mađarskom dramom, Biblioteka, Gradski muzej, Istorijski arhiv, Galerija „Likovni susret“. Na Paliću je najveći i najstariji zoološki vrt u Vojvodini. U gradu su privlačni istorijski spomenici: Gradska kuća (1910—1912), sinagoga, franjevački samostan, Spomenik palim borcima i žrtvama fašističkog terora (Toma Rosandić) i „Balada vešanih“ (Nandor Glid).

Privreda

Posle austrougarske nagodbe 1869. Subotica je proglašena slobodnim gradom i posebnim statusom i postala je središte privrede - kasnije industrijskog razvitka ovog kraja. Pored razvijene prehrambene industrije u Subotici je razvijena hemijska i elektro industrija, proizvodnja i remont železničkih vagona i tekstilna industrija. Jezero Palić (8 km od Subotice) i Ludoško jezero (4 km istočno od Palića) privlačne su prirodne lepote s izletištima, lovnim i ribolovnim rejonima. U Subotičkoj peščari kraj bogatih vinograda i voćnjaka ima terena za lov.

Mapa Subotice

Demografija

Etnička mapa opštine Subotica prema popisu iz 2002. godine

Grad ima ukupno 123.954 stanovnika i zauzima površinu od 1.008 km².

Nacionalna pripadnost

Sastav stanovništva – grad Subotica
	2022.	2011.	2002.
Ukupno	123.952 (100,00%)	141.554 (100,00%)	150.534 (100,00%)
Srbi	38.174 (30,79%)	38.254 (27,02%)	22.276 (14,79%)
Mađari	37.200 (30,01%)	50.469 (35,65%)	64.277 (42,70%)
Hrvati	10.431 (8,41%)	14.151 (9,99%)	16.369 (10,87%)
Bunjevci	9.060 (7,31%)	13.553 (9,57%)	/
Ostali	29.087 (23,46%)	25.127 (17,75%)	47.553 (31,59%)

Verska struktura

Rezultati popisa 2011.‍

Pravoslavlje	39.333	27,787%
Katolicizam	81.532	57,598%
Protestantizam	2.372	1,676%
Ostali hrišćani	200	0,141%
Islam	2.756	1,947%
Judaizam	75	0,053%
Istočnjačke ver.	38	0,027%
Ostale ver.	79	0,056%
Agnosticizam	79	0,056%
Ateizam	2.787	1,969%
Neizjašnjeni	11.170	7,891%
Nepoznato	620	0,438%
ukupno: 141.554