Grubeša
Grubeša (kraj 11. veka - prva četvrtina 12. veka) bio je srpski kralj i vladar Duklje, od oko 1118. do oko 1125. godine.[1][2][3]
| Grubeša | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Puno ime | Grubeša Vojislavljević |
| Mesto rođenja | Zeta, Srpsko kraljevstvo |
| Datum smrti | 1125. |
| Mesto smrti | grad Bar, Srpsko kraljevstvo |
| Grob | Crkva Sv. Đorđa u Baru |
| Porodica | |
| Roditelji | Radoslav |
| Dinastija | Vojislavljević |
| kralj | |
| Period | (1118 - 1125) |
| Prethodnik | Đorđe Bodinović |
| Naslednik | Đorđe Bodinović |
U želji da uništi sve pretendente na srpski presto kralj Đorđe se okomio na Branislavljeviće, drugu kraljevsku granu Vojislavljevića. Saznavši za to, tri brata Grubeša, Draginja i Dragilo beže u Drač svom stricu Gojislavu. Međutim prilikom bega, Đorđe uspeva da uhvati Grubešu i da ga utamniču u Skadru.
Uz pomoć vizantijske vojske, predvođenom vojskovođom Kalojanom Kumanom, Gojislav i njegovi nećaci napadoše kralja Đorđa i poraziše ga u odlučnoj bici. Izgubivši vojsku koja je delom bila ili uništena ili zarobljena, kralj se sa nekolicinom spasio bekstvom. U sledećem udaru Branislavljevići uz pomoć vojskovođe Kalojana udariše na Skadar i zauzimaju ga. Iz tamnice oslobađaju Grubešu koji se uz pomoć vizantinaca proglasio za novog srpskog kralja.
U međuvremenu Đorđe prebeže u Rašku u kojoj je u izgnanstvu bio u sledećih 7 godina. Njegova majka Jakvinta poslata je u Carigrad gde je i umrla.
Grubeša je kao srpski kralj vladao u periodu od (1118 – 1125). godine, uspevajući da smiri i obnovi zemlju zamorenu dinastijskom borbom. Za to vreme Đorđe, koji je boravio u Raškoj, skupi veliku vojsku i uz pomoć Raškog župana Uroša I napadne Grubešu koji mu se u bici kod Bara oko 1125. godine suprotstavi. U toj borbi poginu kralj Grubeša i Đorđe Bodinović ponovo preuze vlast.
Kralj Grubeša sahranjen je sa počastima u Barskoj episkopiji u crkvi Sv. Đorđa.
Vidi još uredi
Reference uredi
Izvori i literatura uredi
- Izvori
- Kunčer, Dragana (2009). Gesta Regum Sclavorum. 1. Beograd-Nikšić: Istorijski institut, Manastir Ostrog.
- Živković, Tibor (2009). Gesta Regum Sclavorum. 2. Beograd-Nikšić: Istorijski institut, Manastir Ostrog.
- Mijušković, Slavko, ur. (1988) [1967]. Ljetopis popa Dukljanina (2. izd.). Beograd: Prosveta & Srpska književna zadruga.
- Mošin, Vladimir, ur. (1950). Ljetopis popa Dukljanina. Zagreb: Matica hrvatska.
- Šišić, Ferdo, ur. (1928). Letopis Popa Dukljanina. Beograd-Zagreb: Srpska kraljevska akademija.
- Literatura
- Veselinović, Andrija; Ljušić, Radoš (2008). Srpske dinastije (2. izd.). Beograd: Službeni glasnik.
- Živković, Tibor (2006). Portreti srpskih vladara (IX-XII vek). Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.
- Živković, Tibor (2006). „Duklja između Raške i Vizantije u prvoj polovini XII veka”. Zbornik radova Vizantološkog instituta. 43: 451—466.
- Živković, Tibor (2008). Forging unity: The South Slavs between East and West 550-1150. Belgrade: The Institute of History.
- Kalić, Jovanka (1981). „Srpski veliki župani u borbi s Vizantijom”. Istorija srpskog naroda. knj. 1. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 197—211.
- Kovačević, Jovan (1967). „Od dolaska Slovena do kraja XII vijeka”. Istorija Crne Gore (PDF). 1. Titograd: Redakcija za istoriju Crne Gore. str. 279—444.
- Ćirković, Sima (1981). „Osamostaljivanje i uspon dukljanske države”. Istorija srpskog naroda. knj. 1. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 180—196.
- Fine, John Van Antwerp Jr. (1991) [1983]. The Early Medieval Balkans: A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century. Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press.
