Demografija Malte
Malta je mala ostrvska država u Sredozemnom moru.
Republika Malta se sastoji iz tri ostrva: Malta (246 km²), Goco (67 km²), i Komina (3 km²) (i više nenaseljenih ostrva od kojih se izdvajaju Kominoto povvršine 0,25km², Filfla površine 0,06km² i Ostrvo Svetog Pavla površine 0,01km²) . Malta je gusto naseljena (1.324,5 stanovnika na km²) i njeno stanovništvo je veoma homogeno (95,14% stanovnika ima Maltežansko državljanstvo). Glavni grad Malte je Valeta ili La Valeta (malt.: Valletta) koja broji 5748 stanovnika (2011), a najveći grad je Birkirkara (malt.:Il-Kunsill Lokali ta' Birkirkara, ital. Birchircara) koji ima 21.749 stanovnika (2011).
Demografija uredi
Stanovništvo uredi
Popis stanovništva i domaćinstava 2011. godine je bio 17 službeni popis na Malti od 1842. godine. Popis je obavljen 20. novembra 2011. godine na Malteškim ostrvima (Malta, Goco i Komino). Prema popisu, na Malti živi 417.432 ljudi, što je skoro duplo više nego prije jednog vijeka. Privatnih stanova ima nešto manje od 153.000. Površina Republike Malte je 315,15 km². Malta je najgušće naseljena zemlja Evropske unije — njena gustina je 1324,5 stanovnika km² (iza Malte je najgušće naseljena Kraljevina Holandija — 494,5 st. km². Najgušće je naseljeno ostrvo Malta (1.566 st. na km²), a manje ostrva Goco i Komino (457 st. na km²). Od regija najgušće naseljena je naseljena Sjeverna Luka (5.014 st. na km²), najrjeđe ostrva Goco i Komino (457 1.566 st. na km²)[1].
Stanovništvo prema polu uredi
Od 417.432 stanovnika na Malti, 207.625 je muškaraca - procentualno 49,7%, a 209.807 je žena - procentualno 50,3%. U odnosu na zemlje Evropske unije, Malta poslije Luksemburga (49,9% muškaraca) i Švedske (49,8% muškaraca) ima najveći procenat muškaraca.[1]
Nacionalnost uredi
Maltežani (malt.: Maltin) su autohtona etnička grupa Malte. Oni su potomci drevnih Feničana i Kartaginjana sa jakim elementima italijanskog porijekla. U Maltešku etničku grupu uključeni su takođe i Gozani (malt. Għawdxin), stanovnici ostrva Goco.
Nemalteško stanovništvo čini 4,86% stanovništva. Od toga najviše ima Britanaca, Somalijanaca i Italijana, a prema polu 52,5% su muškarci, a 47,5% žene. Prosječna starost nemalteškog stanovništva je 40,6 godina.
Na regionalnoj osnovi, nemalteško stanovništvo je dominantno u distriktu Sjeverna Luka (tamo je koncentrisano 38,3% njihove populacije), kao i Maltežani (28,4% živi u tom distriktu), a manji postotak u Južnoj Luci (7,6% njih) u odnosu na Maltežane (19,6% Maltežana)[1].
Stanovništvo prema popisu 2011. godine[1]:
| Nacionalnost | Broj stanovnika | Procenat |
|---|---|---|
| Maltežani | 397.143 | 95,14% |
| Britanci | 6.652 | 1,6% |
| Somalijanci | 1.041 | 0,25% |
| Italijani | 947 | 0,23% |
| Bugari | 850 | 0,2% |
| Nijemci | 736 | 0,18% |
| Rusi | 603 | 0,14% |
| Eritrejci | 548 | 0,13% |
| Srbi | 541 | 0,13% |
| Šveđani | 447 | 0,11% |
| ostali EU građani | 2.583 | 0,62% |
| ostali Evropljani | 845 | 0,2% |
| ostali | 4.496 | 1,08% |
| ukupno | 417.432 | 100% |
Religija uredi
Malteškim ustavom je zajamčena sloboda svim religijama. Službena religija je rimokatoličanstvo, koja i preovladava na Malti.[2] U cijeloj državi postoji oko 360 crkava, što je praktično jedna crkva na 1.000 stanovnika. Sveci zaštitnici Malte su: Sveti apostol Pavle, Sveti Publije i Sveta Agata. Od ostalih religija na Malti se ispovijedaju judaizam (oko 1.000 vjernika, većinom starijih) i islam. U 2003. je procijenjeno oko 3.000 muslimana (oko 2.250 stranaca, 600 naturalizovanih državljana i 150 rođenih Maltežana). Na Malti ima i jedna džamija, kao i muslimanska vjerska škola.
-
Katedrala Svetog Jovana u Valeti -
Džamija Merjam Al-Batul u Paolu
Jezik uredi
Službeni jezici Malte su: malteški, engleski i malteški znakovni jezik. Malteški jezik (malt.: Malti) je konstitutivni nacionalni jezik Malte koji je postao zvanični 1934. godine (prije njega je zvanični i kulturni jezik Malte bio italijanski jezik). To je semitski jezik iz afro-azijske porodice jezika. Malta je prije dobijanja samostalnosti 1964. godine bila engleska kolonija, pa je za posljedicu engleski ostao zvanični jezik Malte.
Prema procjeni iz 2005. godine, struktura jezika je sljedeća[2]:
- Malteški jezik : 90,1%
- Engleski jezik : 6%
- višejezični : 3%
- ostali :0,9%
Stanovništvo prema starosti uredi
Prosječna starost uredi
Na dan popisa, prosječna starost populacije je bila 40,5 godina, što ukazuje da je promjena prosječne starosti nastavila da se povećava. Prosječna starost muškarca je 39,4, a žene 41,6 godina. Na regionalnoj bazi, stanovništvo Goca i Komina je malo starije (41,7 godina), a stanovništvo Malte mlađe (40,4 godine), a na bazi gradova, Mdina je najstariji grad (52,4 godine), iza koje slijede Florijana (48,4 godine) i Luka (48,2 godine). Gradovi sa najmlađim prosjekom stanovništva su Pembroke, Šagra i Mtarfa (svi imaju manje od 35)[1].
Starosna struktura uredi
Prema popisu, stanovništvo koje ima 14 godina i manje čini 14,8% od ukupnog stanovništva, a stanovništvo preko 65 godina čini 16,3% ukupne populacije. U odnosu na zemlje EU, Malta poslije Bugarske (13,1%) ima najveći postotak stanovništva između 60 i 69 godina (13%), a zajedno sa Poljskom najmanji postotak (12,5%) stanovništva između 40 i 49 godina[1].
Starosna struktura Malte je sljedeća[1]:
| Pol i godine | 0-9 | 10-19 | 20-29 | 30-39 | 40-49 | 50-59 | 60-69 | 70-79 | 80-89 | 90-99 | 99> |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Muškarci | 20.318 | 24.864 | 30.784 | 30.398 | 26.414 | 29.947 | 26.559 | 12.968 | 4.803 | 562 | 8 |
| Žene | 19.162 | 23.566 | 28.986 | 28.595 | 25.717 | 29.895 | 27.764 | 16.524 | 8.258 | 1.317 | 23 |
| Ukupno | 39.480 | 48.430 | 59.770 | 58.993 | 52.131 | 59.842 | 54.323 | 29.492 | 13.061 | 1.879 | 31 |
Migracije uredi
Ukupno 4.178 stanovnika, uključujući 2.291 muškarca i 1.887 žena, je živjelo u drugim zemljama godinu dana prije popisa, većiha ih je Britanaca (1.203 ili 28,8%), Somalijanaca (249) i Italijana (213). Pojava unutrašnje migracije je takođe počela da raste. Iako 95% stanovnika živi na istom mjestu kao i godinu dana prije popisa, skoro 6.000 ili 1% se preselilo unutar istog mjesta, a više od 10.000 ili 3% u neko drugo mjesto. Unutrašnje migracije su najintezivnije u distriktu Sjeverna Luka, a za njom Južna Luka[1]. Stopa neto migracije na Malti je pozititvna, 1,98 migranata na 1000 stanovnika[2]
Natalitet uredi
Malta je po natalitetu 192. država na svijetu. Po procjeni CIA-e iz 2015. godine, stopa nataliteta je 10,18 živorođenih na 1000 stanovnika[2].
Mortalitet uredi
Po mortalitetu, Malta je 66. zemlja na svijetu. Po procjeni CIA-e iz 2015. godine, stopa mortaliteta je 9,09 umrlih na 1000 stanovnika[2].
Stopa rasta stanovništva uredi
Malta ima pozitivan prirodni priraštaj koji po procjeni CIA-e iznosi 0,31%, a na svjetskoj listi po istoj procjeni nalazi se na 174. mjestu[2].
Bračni status i fertilitet uredi
Bračni status uredi
U 2011. godini, broj majki je iznosio 118.921 od kojih 6.027 nikad nije bilo oženjeno, a 923 razvedeno. Prosječna starost žene pri prvom porođaju je 24,9 godina. Prosječna starost pri prvom porođaju je povezana sa prosječnom starošću žene pri prvom vjenčanju - 23,9 godina. Prema popisu, 56,2% stanovnika sa 16 i više godina je oženjeno/udato[1].
Fertilitet uredi
Stopa fertiliteta na Malti je ispod prosjeka, 1,54 živorođene djece na jednu majku[2].
Pismenost uredi
U 2011. godini, pismenost stanovništva starijeg od 10 godina iznosila je 93,6%, nepismenih 24.074 (6,4%). Žene su više pismena populacija (95%) u odnosu na muškarce (92,2%). Pismenost stanovništva Malte zavisi od prosječne starosti, pa je prema tome u distriktima koji imaju starije stanovništvo veći procenat nepismenih. Za stanovništvo koje ima više od 90 godina, 23,3% ih je nepismeno, za stanovništvo između 60 i 69 godina nepismenost je oko 10,3% i opada do stanovništva između 10 i 19 godina, gdje je nepismenost 1%. Pismenost zavisi i od regija. Najmanje pismeno stanovništvo je u Južnoj Luci (90,7%), a najviše u Sjevernom distriktu (96%)[1].
Obrazovanje uredi
Najveći broj stanovnika sa 15 i više godina ima nisku srednju stručnu spremu (41% ili 145.639 stanovnika), a najmanji broj je bez školovanja (1,7% ili 5.948 stanovnika). Broj stanovnika sa visokom stručnom spremom je 49.995 ili 14%[1].
Radni status i zaposlenost uredi
Skoro pola aktivnog stanovništva (15 i više godina) ima posao (48,3% ili 171.855 stanovnika). Zaposlenost zavisi od pola, pa tako 60,7% muškaraca ima posao, a 41,8% žena su domaćice (36,2% profitabilan posao). Postotak zaposlenog stanovništva dostiže maksimum (76,5%) za osobe 30-39 godina, 73,7% za osobe 20-29 godina, a 69,7% za osobe 40-49 godina. Na regionalnoj osnovi, distrikti sa najmanje zaposlenih stanovnika su Južna Luka (43,4%) i Goco i Komino (44,2%), dok ih je najviše u Sjevernoj Luci (52,8%). Suprotan obrazac je primjećen za procenat penzionera: najviše u Južnoj Luci (16,9%) i na Gocu i Kominu (16,2%) uperodo sa 11,2% u Sjevernoj Luci.
Nezaposlenih je 3,7% tj. 13.228 onih koji su tražili posao za vrijeme popisa. Od njihovog broja, 35,4% ih tvrdi da nikada prije nisu radili. Na regionalnoj bazi, najveća nezaposlenost je u distriktu Sjeverna Luka sa 5,4%, iza kojeg slijedi Južna Luka (4,5%) iza kojeg slijede Goco i Komino (3,7%).
Broj neaktivnih ljudi sa 15 i više godina je 170.621 (48%) uključujući i penzionere kojih ima 51.842. Najviše je neaktivnih koji se brinu o kući/familiji (80.493 ili 47%)[1].
Zdravlje i invaliditet uredi
Zdravlje uredi
Ukupno 20% stanovništva (83.102 stanovnika) pati od dugoročnih, hroničnih i drugih bolesti. Od tog broja 3.249 živi u institucijama[1].
Invaliditet uredi
Na Malti 7,2% ljudi ili 30.183 stanovnika ima neku formu invaliditeta. Od njih 2.851 živi u institucijama[1].
Urbanizacija uredi
Malta je jedna od 10 najurbanizovanijih država svijeta. Prema procjeni iz 2011. godine, 94,8% stanovništva živi u gradovima, stopa urbanizacije je 0,6% i te godine, Malta je bila 8. država na listi urbanizacije. Prema procjeni CIA-e iz 2015. godine, 95,4% stanovništva je urbanizovano, a stopa urbanizacije je 0,46%[2].
Spisak gradova i naselja sa više od 10.000 stanovnika[1] uredi
| Redni broj | Grad ili naselje | Broj stanovnika | Slika |
|---|---|---|---|
| 1. | Birkirkara | 21.749 |  |
| 2. | Mosta | 19.750 | .jpg) |
| 3. | Zaliv Sv. Pavla | 16.395 |  |
| 4. | Kormi | 16.394 |  |
| 5. | Zabar | 14.916 |  |
| 6. | Slijema | 13.621 | .jpg) |
| 7. | Našar | 12.875 |  |
| 8. | Sveti Jovan | 12.152 |  |
| 9. | Zebug | 11.580 |  |
| 10. | Fgura | 11.449 |  |
| 11. | Zejtun | 11.334 |  |
| 12. | Rabat | 11.212 |  |
| 13. | Marsaskala | 11.059 |  |
| 14. | Atard | 10.553 |  |
| 15. | Birzebuđa | 10.412 |  |
| 16. | Zurik | 10.287 |  |
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ a b v g d đ e ž z i j k l lj m „Popis stanovništva i stanova 2011. godine, Konačni izvještaj” (PDF) (na jeziku: (jezik: engleski)). Valeta: Nacionalni statistički zavod Malte. 2014. Arhivirano iz originala (PDF) 21. 06. 2020. g. Pristupljeno 3. 4. 2016.
- ^ a b v g d đ e ž „Svjetska knjiga podataka: Malta” (na jeziku: (jezik: engleski)). CIA. Arhivirano iz originala 07. 05. 2020. g. Pristupljeno 3. 4. 2016.