Episkop temišvarski Vićentije
Vićentije Jovanović Vidak (Sremski Karlovci, 10. mart 1730 — Dalj, 18. februar 1780) je bio srpski pravoslavni mitropolit karlovački od 1774. do 1780. godine.[1]
| Vićentije Jovanović Vidak | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 10. mart 1730. |
| Mesto rođenja | Sremski Karlovci, |
| Datum smrti | 18. februar 1780. (49 god.) |
| Mesto smrti | Dalj, |
| mitropolit karlovački | |
| Godine | 1774 — 1780. |
| Prethodnik | Jovan Đorđević |
| Naslednik | Mojsije Putnik |
Biografija uredi
Rođen je u Sremskim Karlovcima. Opismenio se učeći kod karlovačkog protoprezvitera kir Jeftimija.
Godine 1745. 23. maja rukopoložen je za đakona Karlovačke mitropolije u Plaškom,[2] a 4. oktobra 1749. godine postao protođakon. Zamonašio se iste 1749. godine u manastiru Rakovcu. Posle rukopoloženja u čin jeromonaha, proizveden je u čin protosinđela i arhimandrita. On je od 1753. godine arhiepiskopski i mitropolijski arhiđakon.
Godine 1757. postavljen je kao arhimandrit[3] za administratora Pakračke eparhije, a dve godine kasnije izabran je za temišvarskog episkopa. Godine 1764. vladikin kancelista (sekretar) bio je umetnik Zaharije Orfelin.[4] Kao episkop temišvarski (1759-1774) pomagao je Dositeja Obradovića, Todora Jankovića Mirijevskog (vladikin pitomac u Beču)[5], Vujanovskog i mnoge druge prosvetne radnike.
Godine 1774. izabran je za karlovačkog mitropolita.
Zabeleženo je da je vreme svoje diplomatske misije u Beču 1776. godine uspeo da dobije dozvolu da se zaplenjene bogoslužbene knjige donete iz Rusije oslobode i podele siromašnim hramovima kojima su bili namenjeni.
Tri godine nakon dolaska na čelo mitropolije, a povodom nezadovoljstva prvim Regulamentom iz 1770.godine, Marija Terezija donosi drugi Regulament 1777. godine. Taj Regulament se bitno nije razlikovao od prvog. Zbog ukidanja srpskih praznika, pokušaja falsifikovanja katihizijska onim koji promoviše unijaćenje, zabrane sahranjivanja u crkvenim portama, i nošenja otvorenog kovčega na opelo, kao i opšte atmosfere oduzimanja prava, nastaće pobune naroda protiv Mitropolije i njenog episkopata uz optužbe za prihvatanje unije. Protesti su posebno bili izraziti u Novom Sadu i Vršcu.
Deklatorijom izdatom 16.jula 1779.godine neka od ovih pravila nikad nisu stupila na važnost, no tom Deklatorijom srska crkveno-narodna autonomija sužva se na samo crkveno-prosvetnu autonomiju.
Mitropolit Vićentije je umro 18. februara 1780. godine u Dalju. Sahranjen je u crkvi Svetog Dimitrija u Dalju.
Napisao je kao vladika temišvarski "Poučni spis o ispovesti" izdat 19. februara 1764. godine, a pokušano mu je od strane bečke vlade podmetnuti spis "Pravila monašeskaja" 1777. godine[6] koja je napisao unijat Atanasije Dimitrijević Sekereš.
Vidi još uredi
Reference uredi
Literatura uredi
- Slijepčević, Đoko M. (1966). Istorija Srpske pravoslavne crkve. knj. 2. Minhen: Iskra.
- Vuković, Sava (1996). Srpski jerarsi od devetog do dvadesetog veka. Evro, Unireks, Kalenić.
