Еја мочварица
Eja močvarica (lat. Circus aeruginosus) je vrsta ptice grabljivice iz porodice jastrebova (Accipitridae). Naseljava zapadna područja Evroazije u kojima vlada umerena i suptropska klima i obližnje delove Afrike.
| Eja močvarica | |
|---|---|
| |
| Circus aeruginosus | |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | |
| Tip: | |
| Podtip: | |
| Klasa: | |
| Red: | |
| Porodica: | |
| Potporodica: | |
| Rod: | |
| Vrsta: | C. aeruginosus
|
| Binomno ime | |
| Circus aeruginosus | |
| |
| Areal
populacije koje su selice u vreme gnežđenja
populacije koje su selice u vreme zimovanja
populacije koje su stanarice
| |
Postoje dve podvrste eje močvarice, podvrsta C. a. aeruginosus, koja je selica i naseljava veći deo areala vrste i podvrsta C. a. harterti, koja je stanarica i naseljava severozapadnu Afriku.
Neke vrste iz roda Circus koje su danas priznate kao posebne vrste u prošlosti su uključivane u vrstu eja močvarica. To su istočna eja močvarica (C. spilonotus), papuanska eja (C. spilothorax), australazijska eja (C. approximans) i reunionska eja (C. maillardi).
Opis uredi
Kod vrste je prisutan polni dimorfizam. Eja močvarica dostiže dužinu od 43-54 cm, raspon krila od 115-130 cm, mužjaci dostižu težinu od 400-650 g, a ženke težinu od 500-800 g.
Perje mužjaka na krilima je smeđe, pepeljaste i crne boje, na grudima i vratu ima uspravne, a na glavi vodoravne pruge žute i smeđe boje. Noge i nozdrve su žute, a kljun crne boje. Perje ženke je na većem delu tela smeđe boje, dok je na vrhu glave (na temenu) i grlu žute boje. Perje mladunaca je sličnije perju ženki, ali je manje žuto.
Rasprostranjenost uredi
Većina populacija eje močvarice su selice, a manji broj su stanarice. Gnezde se na velikom području od Evrope do severozapadne Afrike i srednje Azije. U Evropi je eja močvarica prisutna u skoro svim zemljama, nema je u subartičkim delovima Skandinavije i evropske Rusije, a u Velikoj Britaniji je retka.[2] Uglavnom se gnezdi u močvarnim područjima sa bogatom vodenom vegetacijom i travnatim područjima, koja su u blizini močvara, dok u planinskim područjima nije prisutna. Na Bliskom istoku prisutna je u Turskoj, Iraku i Iranu, dok je u Centralnoj Aziji prisutna u severozapadnoj Kini, Mongoliji i na obalama Bajkalskog jezera u Rusiji.
Populacije koje su selice zimu provode u južnoj i zapadnoj Evropi, Sahelu, basenu reke Nil, na obalama Velikih jezera u Africi, u Arabiji, na Indijskom potkontinentu i u Burmi. Podvrsta C. a. harterti koja je stanarica naseljava Maroko, Alžir i Tunis.
Ishrana uredi
U potrazi za plenom leti brzo i nisko ukočenih krila.[3] Hrani se malim sisarima, malim pticama, jajima ptica, insektima, gmizavcima, ribama i žabama.[4][5]
Razmnožavanje uredi
Sezona gnežđenja počinje u periodu od sredine marta do početka maja. Mužjaci se često pare sa dve, a penekad i sa tri ženke. Parovi obično ostaju zajedno samo u toku jedne sezone parenja, ređe ostaju zajedno nekoliko godina.
Gnezdo grade na tlu, od trske, grančica i trave. Gnezda obično grade među trskom i žbunjem. Ženka polaže 4-5 jaja, na kojim leži sama, nakon izleganja o ptićima zajedno brinu i mužjak i ženka.[6] Jaja su bela i ovalnog oblika. Inkubacija traje 31–38 dana, a nakon izleganja mlade ptice napuštaju gnezdo posle 35-40 dana.
Ime uredi
Latinsko ime roda Circus je izvedeno od starogrčke reči kirkos. Pod tim imenom je najverovatnije bila poznata poljska eja, koja je to ime dobila po svom kružnom letu (kirkos → „krug”). Latinsko ime vrste aeruginosus znači „rđava”.[7]
Reference uredi
- ^ BirdLife International (2016). „Circus aeruginosus”. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2019.2. International Union for Conservation of Nature. Pristupljeno 10. 9. 2019.
- ^ Holling, Mark (septembar 2010). Rare Birds Breeding Panel. „Rare breeding birds in the United Kingdom in 2008”
- ^ D. Simić, S. Puzović: „Ptice Srbije i područja od međunarodnog značaja”
- ^ „Marsh harrier”. RSPB's Birds by Name. Royal Society for the Protection of Birds.
- ^ „Marsh Harrier”. BBC Nature. Arhivirano iz originala 2. 11. 2017. g. Pristupljeno 22. 12. 2017.
- ^ Mirjana Martan, „Svijet životinja”
- ^ Jobling, James A. (2010). "The Helm Dictionary of Scientific Bird Names"
Literatura uredi
- Jobling, James A. (2010). The Helm Dictionary of Scientific Bird Names. London: Christopher Helm. str. 34, 109. ISBN 978-1-4081-2501-4.
- Holling, Mark (septembar 2010). Rare Birds Breeding Panel. „Rare breeding birds in the United Kingdom in 2008” (PDF). British Birds. 103: 482—538. Arhivirano iz originala (PDF) 19. 02. 2012. g. Pristupljeno 22. 12. 2017.
- Simić, D.; Puzović, S. (2008). Ptice Srbije i područja od međunarodnog značaja. Beograd: Loa Srbije. ISBN 978-86-911303-0-5.[mrtva veza]
- Martan, Mirjana (2006). Svijet životinja. Varaždin: Artmedija. ISBN 978-953-99916-3-8.[mrtva veza]
Spoljašnje veze uredi
