Зодијак (film)
Zodijak (engl. Zodiac) je američki misteriozni triler film iz 2007. godine u režiji Dejvida Finčera a po scenariju Džejmsa Vanderbilta. Film je zasnovan na istoimenoj monografskoj knjizi iz 1986. koju je napisao Robert Grejsmit. U glavnim ulogama su Džejk Džilenhol, Robert Dauni Junior, Mark Rafalo, Entoni Edvards, Brajan Koks, Elajas Koteas, Donal Log, Džon Kerol Linč i Dermot Malroni.[2][3]
| Zodijak | |
|---|---|
.jpg) Poster filma | |
| Izvorni naslov | Zodiac IMDB  7,7/10 (441 799 glasova) |
| Žanr | triler misterija |
| Režija | Dejvid Finčer |
| Scenario | Džejms Vanderbilt |
| Producent | Majk Medavoj Arnold Meser Sijn Čafin Bred Fišer Džejms Vanderbilt |
| Glavne uloge | Džejk Džilenhol Robert Dauni Junior Mark Rafalo Entoni Edvards Brajan Koks Elajas Koteas Donal Log Džon Kerol Linč Dermot Malroni |
| Muzika | Dejvid Šir |
| Direktor fotografije | Haris Savides |
| Montaža | Angus Vol |
| Producentska kuća | Paramount Pictures Warner Bros. Pictures Phoenix Pictures |
| Distributer | Warner Bros. Pictures Paramount Pictures |
| Godina | 2007. |
| Trajanje | 157 minuta |
| Zemlja |  SAD |
| Jezik | engleski |
| Budžet | 65 miliona dolara[1] |
| Zarada | 84,8 miliona dolara[1] |
| Veb-sajt | wwws |
| IMDb veza | |
Film je dobio generalno pozitivne kritike i dobro je prihvaćen od strane publike i kritičara, publika sa sajta Roten tomejtouz ga je ocenila sa 77% dok je od strane kritičara sa istog sajta dobio procenat od 89%.[4] Nominovan je za nekoliko nagrada, a Finčer je osvojio nagradu za najboljeg režisera od strane kruga dablinskih filmskih kritičara 2007.
Ukupna zarada od filma procenjuje se na više od 84 miliona dolara. U anketi kritičara za najbolje filmove 21. veka koju je BBC sproveo 2016. godine, zodijak je bio rangiran na 12. mestu.[5]
Radnja uredi
4. jula 1969. godine nepoznati muškarac pištoljem napada Darlin Ferin i Majka Magvaja na stazi ljubavnika u Valeju, Kalifornija. Darlin umire, dok Majk preživi.
Mesec dana kasnije novinari u San Francisku dobijaju šifrovano pismo koje je napisao ubica nazivajući sebe Zodijak, preti da će ubiti desetak ljudi ako ne bude objavljena njegova šifrovana poruka koja sadrži njegov identitet. Crtač Robert Grejsmit pretpostavlja da njegov identitet nije u poruci, dok novinar krivičnih dela Pol Ejveri i urednici ne shvataju ozbiljno pismo i isključeni su iz početnih detalja o pismu. Kada novine objave pismo, bračni par ih dešifruje. U septembru, ubica izbode studenta prava Brajana Hartnela i Sesiliju Šepar. Brajan preživi, dok Sesilija biva mrtva.
U baru Ejveri u početku ismeva Grejsmita ali kasnije započinju razgovor o šifrovanim Zodijakovim slovima. Grejsmit tumači pismo Ejveriju, što ovaj smatra korisnim, i započinju razmenu informacija. Grejsmit smatra da se Zodijakovo gledanje na čoveka kao najopasniju životinju od svih odnosi na film Najopasnija igra, u kojem se prikazuje zlobni grof Zarof, čovek koji lovi ljude.
Dve nedelje kasnije, taksista Pol Stejn, ubijen je u gradskom okrugu. Policijski inspektor San Franciska Dejv Toši i njegov partner Bil Armstrong ovom slučaju su dodeljeni od strane kapetana Martija Lija, blisko sarađuju sa narednikom Džekom Mulanakom u Valeju i kapetanom Kenom Narlovom iz Nape. Kasnije Zodijak zahteva da razgovora telefonom sa advokatom Melvinom Belijem u televizijskoj emisiji koja ide uživo u program. U tom razgovoru ubica Beliju govori kako ima strašne glavobolje i da mu je potrebna pomoć...
1971. godine, policajci Dejv Toši, Bil Armstrong i Mulanak ispituju Artura Lia Alena, osumnjičenog za ubistvo u Valeju. Dejv primećuje da Alen na ruci nosi ručni sat marke Zodijak, sa istom oznakom koju je često koristio i ubica u svojim pismima i Dejv ga osumnjiči. Međutim, ispostavlja da Alen nije ubica na osnovu ispitanog rukopisa koji je upoređen sa Zodijakovim rukopisom mada Dejv Toši sumnja da Alen piše sa obe ruke. Ejveri prima pismo u kojem mu Zodijak preti smrću, postajući paranoičan zbog pisma koje je dobio od ubice, okreće se alkoholu. Na premijeri filma Prljavi Hari Grejsmit se upoznaje sa Tošijem.
1978. godine Ejveri napušta posao. Grejsmit uporno pokušava da kontaktira Tošija da bi mu rekao ono što je saznao o ubistvima Zodijaka i na kraju ga impresionira svojim poznavanjem slučaja. Iako Toši ne može direktno da da Grejsmitu pristup dokazima, on daje imena drugih policijskih odeljenja koja su povezana sa ubistvima koje je počinio Zodijak. Armstrong, Tošijev partner u slučaju Zodijak, prelazi iz policije San Franciska na drugu poziciju jer je tražio premeštaj, a Toši je ponižen zbog navodnog falsifikovanja Zodijakovog pisma koje je stiglo posle dugog niza godina.
Grejsmit nastavlja vlastitu istragu o slučaju Zodijak, i daje televizijski intervju o knjizi koju piše o Zodijaku. Nedugo zatim počinje da prima i telefonske pozive sa čudnim glasom. Kako se njegova opsesija produbljuje, Grejsmit gubi posao, a supruga Melani ga napušta, odvodeći sa sobom decu. Grejsmit saznaje da je Alen Li živeo blizu Darlin Ferin i da ju je verovatno poznavao i da mu se rođendan poklapa sa onim koji je dao Zodijak kada je razgovarao sa jednom od služavki Melvina Belija. Iako se na prvi pogled čini da svi dokazi ukazuju na njegovu krivicu, fizički dokazi, poput otisaka prstiju i uzorci rukopisa, ne navode na njega. Godine 1983. Grejsmit prati Alena do prodavnice u Valeju, gde je zaposlen kao prodavac, gledaju jedan u drugog pre nego što Grejsmit ode. Osam godina kasnije, Majk Magvaj identifikuje Alena na fotografiji kao napadača koji je pucao na njega. Na odjavnoj špici piše kako je Alen preminuo od fatalnog zastoja srca pre nego što mu je doneta presuda, a da se slučaj Zodijak još uvek vodi kao otvoren, mada je za sada jedini osumnjičeni Artur Li Alen.
Uloge uredi
| Glumac | Uloga |
|---|---|
| Džejk Džilenhol | Robert Grejsmit |
| Robert Dauni Junior | Pol Ejveri |
| Mark Rafalo | Dejv Toši |
| Entoni Edvards | inspektor Vilijams |
| Brajan Koks | Melvin Beli |
| Elajas Koteas | narednik Džek Mulanak |
| Donal Log | Ken Narlou |
| Džon Kerol Linč | Artur Li Alen |
| Dermot Malroni | kapetan Marti Li |
| Hlo Sevinji | Melani |
| Li Noris | Majk Mažo |
| Filip Bejker Hol | Šervud Moril |
| Džim Dajana Rafail | gđa. Toši |
| Džon Teri | Čarls Teriot |
| Džimi Simpson | Majk Mažo |
| Džon Gec | Templton Pek |
| Zak Grenijer | Mel Nikolaj |
| Sijera Hjuz | Darlin Ferin |
| Pel Džejms | Sesilija Šepar |
| Adam Goldberg | Dafi Dženings |
| Kendi Klark | Kerol Fišer |
| Džon Enis | Teri Pasko |
| Zachary Sauers | Aron Grejsmit |
| Micah Sauers | Dejvid Grejsmit |
| Pol Šulce | Sandi Pazarela |
| Patrik Skot Luis | Brajan Hartnel |
| Jules Bruff | Katarina Alen |
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ a b „Zodiac (2007)”. Box Office Mojo. Arhivirano iz originala 14. 7. 2020. g. Pristupljeno 14. 7. 2020.
- ^ Stevens, Dana (2. 3. 2007). „Zodiac: The surprisingly cerebral new thriller from David Fincher.”. Slate Magazine (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 07. 07. 2019. g. Pristupljeno 14. 7. 2020.
- ^ Lim, Dennis (22. 7. 2007). „David Fincher's masterful 'Zodiac'”. Los Angeles Times. Arhivirano iz originala 14. 7. 2020. g. Pristupljeno 14. 7. 2020.
- ^ „ZODIAC”. Rotten Tomatoes. Pristupljeno 25. 7. 2020.
- ^ „The 21st Century’s 100 greatest films”. 25. 8. 2016. Pristupljeno 14. 7. 2020.
Spoljašnje veze uredi
- Zodijak na sajtu IMDb (jezik: engleski)
- Zodijak na sajtu Box Office Mojo (jezik: engleski)
- Zodijak na sajtu Rotten Tomatoes (jezik: engleski)
- Zodijak na sajtu AllMovie (jezik: engleski)
