Kapela na Pravoslavnom groblju u Martonošu
Kapela na Pravoslavnom groblju u Martonošu, naseljenom mestu na teritoriji opštine Kanjiža, predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.[1]
| Kapela na Pravoslavnom groblju u Martonošu | |
|---|---|
 Kapela na Pravoslavnom groblju u Martonošu | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Martonoš |
| Opština | Kanjiža |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1896. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Međuopštinski zavod za zaštitu spomenika kulture |
| www | |
Kapela posvećena Svetom velikomučeniku Georgiju, podignuta je 1896. godine, sredstvima Nataše (Nate) Šećerov, rođene Dobrički, udove iz Martonoša.
Arhitektura uredi
Kapela je sagrađena u severoistočnom delu pravoslavnog groblja građena je u stilu eklektike sa preovlađujućim uticajem neovizantijskog polihromiranja fasada. Ime projektanta nije poznato, ali zasigurno se radi o tipskom projektu koje je Ministarstvo građevina davalo na realizaciju crkvenim opštinama. Slična kapela je podignuta na pravoslavnom groblju u Aleksandrovu.
Kapela je manja crkvena građevina, pravougaone osnove sa polukružnom apsidom na istoku i rizalitnim pročeljem na zapadu u kojem je smešten ulaz polukružnog završetka iznad kojeg se uzdiže zvonik. Polukružno završene monofore na severnoj, južnoj i istočnoj fasadi naglašene su naizmenično postavljenim žutim i crvenim opekama. Identični prozori se javljaju i na zvoniku. Naizmeničnim slaganjem polihromne opeke naglašene su linije ugaonih pilastara, potkrovnog venca, a zupčastim nizom crvene opeke istaknuta je linija osnove zvonika i kalkana. Kapela je bila prekrivena žolnai crepom koji je radi pojedinačnih oštećenja zamenjen u potpunosti novim crvenim biber crepom kada je dograđen i neprimeran trem na zapadnoj fasadi, čime je sam objekat devastiran.
U unutrašnjosti je ikonostas rađen od lipovog drveta, bez rezbe. Po vertikali je raščlanjen kaneliranim stubovima, sa bazom i kapitelom na kojima se javljaju vaze kao akroteriji, a po horizontali zupčastim nizom i profilisanim vencem. Ikone su rađene tehnikom ulja na platnu i delo su anonimnog autora.
Iz crkvenog letopisa saznaje se da je Vlajko Uglješin 1929. godine obnovio kapelu spolja i iznutra, a stolarske radove je izveo Đura Čavić, stolarski majstor.
Vidi još uredi
Izvori uredi
- ^ „Kapela na Pravoslavnom groblju u Martonošu”. Međuopštinski zavod za zaštitu spomenika kulture Subotica. Pristupljeno 15. 2. 2020.
