Karpatobalkanidi
Karpatobalkanidi su planinski lanac u istočnoj Srbiji, kao jedna od šest osnovnih geotektonskih jedinica Srbije. Naziv Karpatobalkanidi odnosi se na segment tog jedinstvenog planinskog lanca, tj. na prelaznu zonu između Južnih Karpata i zapadnog dela Balkana.
U geološkom smislu, Karpati i Balkan čine jedinstven orogeni sistem (deo severne grane alpskog orogena). Taj segment formiran je tektonskom aktivnošću tokom perioda krede i paleogena, kada je bilo i vulkanske aktivnosti, a finalno je oblikovan u oligomiocenu. Od kraja donjeg miocena izraženi su vertikalni tektonski pokreti (izdizanje blokova, ali i mestimično spuštanje i formiranje jezerskih basena). U istom periodu utvrđeni su i znatniji horizontalni tektonski pokreti, te rotacija struktura u pravcu kazaljke na satu.
Osnovne tektonske strukture imaju meridijanski pravac pružanja (sever—jug), pri čemu se na severu povijaju ka severoistoku, a na jugu ka jugoistoku. Karakteristične su i tektonske navlake velikih razmera. Geološka građa obuhvata stene različite starosti, od proterozojskih do kvartarnih. Litološki sastav takođe je raznolik i sadrži magmatske, sedimentne i metamorfne stene. Zastupljeni su padinski, fluvijalni i kraški geomorfološki procesi i oblici. Prostor karakteriše kontinentalna klima. Prosečna količina padavina je oko 700mm/m², a kočine rastu sa nadmorskom visinom. Ceo prostor NP Đerdap u tektonskom smislu pripada Južnim Karpatima, tj. Karpatobalkanidima (Šomrda, Planina Liškovac, Veliki greben, Miroč).
Izvori uredi
Spoljašnje veze uredi
- Više autora (2015). Leksikoni nacionalnih parkova Srbije - Đerdap. Beograd: JP Službeni glasnik - Geografski institut "Jovan Cvijić" SANU. str. 148—149. ISBN 978-86-519-1799-1.
