Википедија

Lazar Arsenijević

српски политичар

Lazar Arsenijević Batalaka (Bukovik kod Kragujevca, oko 1793— Beograd, 15/27. januar 1869) bio je srpski istoričar i političar. Arsenijević je bio ministar u nekoliko vlada i državni savetnik.

Lazar Arsenijević Batalaka
Lazar Arsenijević
Lični podaci
Datum rođenjaoko 1795.
Mesto rođenjaZemun, Habzburška monarhija
Datum smrti27. januar 1869.(1869-01-27) (73/74 god.)
Mesto smrtiBeograd, Kneževina Srbija
Batalaka u starosti

Biografija uredi

Rodio se oko 1795. godine u Zemunu. Njegov otac Arsenije Antonijević se u Srem preselio posle propasti Kočine krajine 1791. godine. Batalaka je bio sinovac znamenitog bukovičkog prote pop Atanasija Antonijevića. Porodica se ta starinom doselila sa obala crnogorske reke Pive. Osnovnu školu je završio u Zemunu, a u Beograd je sa majkom i bratom prešao 1807. godine.[1] Obrazovanje je stekao tokom Prvog srpskog ustanka na Velikoj školi koju je osnovao Ivan Jugović (Jovan Savić). Tu mu je profesor bio i Lazar Vojnović (1783-1812), kome je održao posmrtni govor.[2][3]

Po propasti ustanka, 1813, odlazi u izbeglištvo najpre u Austriju gde je kratko boravio u Novom Sadu, a potom u Rusiji gde je u Hoćinu i Kišinjevu proveo više od deset godina. U izgnanstvu je bio u vezi sa istaknutim ustaničkim vođama (Karađorđe, Lukom Lazarevićem, Vulom Ilićem, Janićijem Đurićem, Savom Filipovićem i drugima), a izdržavao se podučavajući decu imućnijih srpskih izbeglica. U Srbiju se vratio 1827. godine i stupio u državnu službu. Najpre je služio u raznim nadleštvima, u Požarevcu, Kladovu, Kragujevcu (gde mu je 1828. godine Dimitrije Davidović nadenuo nadimak Batalaka izvedeno od Bata Laka[4] tj. Bata Lazar), Beogradu i Smederevu.[3] Nakon dinastičkog prevrata u Srbiji 1842, naglo je napredovao u državnoj službi. Državni savetnik postao je 1842. godine, a potom kapućehaja u Carigradu (1846 — 1847), ministar prosvete i pravde (1848) i ponovo ministar prosvete (1852 — 1854). Ponovni dinastički prevrat u Srbiji (1858) ovoga puta se negativno odražava na njegovu političku karijeru. Posle kratkotrajnog pritvora, sa ostalim državnim savetnicima u vojnoj bolnici u Beogradu penzionisan je 1858. nakon toga se posvetio pisanju memoara (1858-1864) i delimično saradnji sa Garašaninom na nacionalnoj propagandi.

Istoriografiju je zadužio upravo svojim delom koje je pisao po penzionisanju, Istorija srpskog ustanka. Ona obuhvata opis događaja sve do kraja 1812. godine. Značaj njegovog dela i činjenica da je prilikom pisanja koristio mnogo autentične istorijske građe i do danas izaziva nedoumicu da li se njegov rad može svrstati u naučnu literaturu ili je pak reč o klasičnom memoarskom delu. Istovremeno, neskrivena naklonost Karađorđu i oštri polemički stavovi prema nekim istorijskim ličnostima i autorima (Vuku Karadžiću na primer) navode na pretpostavku da njegov rad sadrži i elemente političkog spisa. U osnovi, reč je o jednom od važnijih memoarskih dela o Prvom srpskom ustanku (prvi deo izdat 1898, drugi deo 1899, a zajedno su objavljeni tek 1879. godine). Osim ovog dela napisao je samo još jedan rad Karakteristika Crnog Đorđa izdato 1854. godine.

Umro je u Beogradu 15/27. januara 1869. godine[5], sahranjen je na groblju kod Markove crkve. Njegove naslednice su bile tri kćerke: Katarina Jovanović, Sofija Bučović i Milica Simonović.[6] Svojim testamentom je ostavio svu sakupljenu građu i rukopise svom prijatelju, istoričaru Nikoli Krstiću. Pored toga, ostavio je i izvesni novčani fond Srpskoj kraljevskoj akademiji u Beogradu, iz kojeg su trebala da se posthumno štampaju njegova istoriografska dela u rukopisu. Zbog političkih stavova koji se jasno uočavaju u njegovom radu, Srpska kraljevska akademija je ovo delo štampala tek 1898. godine. Postao je 11. juna 1842. godine počasni član Društva srpske slovesnosti u Beogradu.[7]

Vidi još uredi

Reference uredi

  1. ^ Radomir J. Popović, Predgovor u Lazar Arsenijević Batalaka, Život i priključenija Karađorđa, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd 2004, str. 5, nap. 1.
  2. ^ Bora Čekerinac: Lazar Vojnović, Skica za portret profesora Velike škole, „Museum“, ISSN 1450-8540, 5/2004, Šabac, 2004. godine, pp. 95 - 102.
  3. ^ a b Gavrilović, Andra, ur. (1903). Znameniti Srbi XIX. veka, godina II. Zagreb: Srpska štamparija. str. 45. 
  4. ^ Gojko Desnica: "Karađorđe - celokupna istorija vožda Srbije...", Beograd 1977,
  5. ^ "Zemunski glasnik", Zemun 19. januar 1869.
  6. ^ "Delo", Beograd 1. januar 1896.
  7. ^ Gavrilović, Andra, ur. (1903). Znameniti Srbi XIX. veka, godina II. Zagreb: Srpska štamparija. str. 45—46. 

Spoljašnje veze uredi


Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Лазар_Арсенијевић&oldid=26489539”