Livađe (srednji vek)

Livađe (lat. Mercatum Liuada) je srednjovekovno rudarsko naselje, rudnik i trg Kopaoničke rudne oblasti. Bilo je smešteno na severoistočnim delovima planine,3 kilometra severoistočno od današnjeg Brzeća, kod sela koje se i danas tako zove, u udolini koja se spušta ka Brzećkoj reci. Pored rudnog bogatstva, Livađe je imalo i povoljan položaj, pošto se nalazilo na raskršću puteva koji su išli ka dolinama Rasine, Ibra i Toplice, a prvi put se u izvorima pominje u dubrovačkom dokumentu od 24.08.1405. godine.

Veliku rudarsku aktivnost na prostoru oko Livađa potvrđuju i nalazi starog rudarstva, zgura, šljaka i rudarska okna. Josif Pančić ih pominje oko spajanja Bele i Dobrodolske reke, kao i uz Brzećku reku, dok Kanic navodi da ih ima oko Brzeća i Graševca. Konstantin Jiriček je, krajem XIX veka, smatrao da se u Livađu na prvom mestu vadilo srebro, ali su novija istraživanja opovrgla ovu pretpostavku. Analizom nekoliko lokaliteta oko Srebrnačke i Brzećke reke, zaključeno je da je osnovni proizvod u Livađu bilo gvožđe, pa olovo, dok se srebro javljalo kao usputni proizvod.

Vidi još

• Livađe
• Kopaonik

Literatura

• Mišić, Siniša, ur. (2010). Leksikon gradova i trgova srednjovekovnih srpskih zemalja: Prema pisanim izvorima. Beograd: Zavod za udžbenike. 

Srednjovekovni rudnici i rudarski trgovi na Kopaoniku

Belasica (prvi pomen 1423, vađeno Ag i glamsko srebro, današnja Belasica) Belo Brdo (prvi pomen 1438, vađeno Ag i Pb, današnje Belo Brdo) Zaplanina (prvi pomen početkom XV veka, današnja Zaplanina) Kovači (prvi pomen oko 1420, današnji Kovači) Koporić (prvi pomen 1346, vađeno Ag i Pb, današnje Koporiće) Livađe (prvi pomen 1405, vađeno Fe i Pb (sa Ag), današnje Livađe) Ostraća (prvi pomen 1346, vađeno Pb i Fe, današnje Ostraće ili Ostatija) Plana (prvi pomen 1346, kovnica 1388, vađeno Pb, Fe i Cu, današnja Plana) Trepča (prvi pomen 1303, vađeno Pb, Fe i Ag, današnji Stari Trg)