Livije Radivojević
Livije Radivojević (Kamenica, 12. jun 1821 — Zagreb, 25. januar 1903) bio je advokat, sudija i veliki srpski rodoljub.[1]
dr Livije Radivojević | |
|---|---|
 | |
| Datum rođenja | 12. jun 1821. |
| Mesto rođenja | Kamenica, Ugarska |
| Datum smrti | 25. januar 1903. (81 god.) |
| Mesto smrti | Zagreb, Austrougarska |
Biografija
urediRođen je u Kamenici u Sremu, kao mlađi brat prosvetnog dobrotvora Dr Ljubomira Radivojevića (1818-1895). Otac Ilija Radivojević je 1831. godine državni zemljodržački Kamenički rentmajster.[2] Ilija je u stvari bio upravnik vlastelinskog imanja Marcibanjevog u Kamenici.[3] Osnovnu školu je mladi Radivojević završio u Petrovaradinu, a gimnaziju je pohađao i maturirao sa odličnim uspehom u Sremskim Karlovcima. Filozofiju je onda slušao u Segedinu, gde je bio prvi po uspehu među 149 učenika. Studirao je mađarska prava u Pešti, gde je 1843. godine odbranio doktorat, a iduće 1844. godine položio advokatski ispit.
Do Mađarske bune radio je kao advokat u Sremu, a zatim ulazi u državnu službu. Godine 1848. izabran je za predsednika županijskog sudskog stola u Rumi. Bio je izvesno vreme sreski sudija u Erdeviku i Rumi.[1] Od 1853. godine postavljen je u Temišvaru za pomoćnog izvestioca pri carsko-kraljevskom višem zemaljskom sudu. Tu mu se 1859. godine rodio sin Nikola, a on je izabran i za počasnog građanina.[4] Ubrzo je, 1861. godine naimenovan za većnika i izvestioca Kraljevskog banskog stola u Zagrebu, i Hrvatsko-Slavonske dvorske kancelarije u Beču. Bio je carski i kraljevski tajni savetnik u Beču (1862-1868).[5] Pravi tajni carski savetnik postao je 1881. godine. Po njenom ukidanju, stavljen je na raspolaganje, a 1874. godine postavljen je za predsednika Stola sedmorice u Zagrebu. Bio je na čelu najvišeg sudstva u Trojednoj kraljevini. Ovu visoku dužnost obavljao je sve do 1891. godine, kada je penzionisan po svojoj molbi.[6] Godine 1899. kada je o Maloj Gospojini u Sremskoj Kamenici osvećivana opravljena pravoslavna crkva, penzioner Livije je u svom domu u Kamenici, ugostio Patrijarha srpskog Georgija Brankovića.[7]
Blistava karijera dokazuje kakav je ugled uživao, i zašto je za njega rečeno da je bio „simbol prava i pravde“. To potvrđuje i priznanje njegovih političkih protivnika okupljenih oko lista „Hrvatsko pravo“. Pripisivane su mu zasluge što je „u Hrvatskoj uopšte moguće izdavati nezavisno opoziciono glasilo“. Među prvima je počeo da radi „na našem ekonomskom podizanju poboljšavanjem našeg gospodarskog stanja“. U nekrologu 1903. godine za njega se kaže: Sjajan, visok i zavidan položaj u društvu i državi nasledio nije, nego je sa najnižeg mesta, pa do gore prokrčio puta spremom svojom velikom, čestitošću svojom retkom i odlučnošću i energijom kojoj nema ravne.[8]
Livije Radivojević je bio visoki državni zvaničnik-činovnik i pravi tajni vladarev savetnik. Međutim to formalno učešće u vlasti, i bliskost sa režimom, koji uglavnom nije bio naklonjen Srbima, nije ga odvojio od roda. Ostao je on veliki srpski rodoljub, koji je iskoristio svoju pravničku spremu i društveni renome, da zakonitim i političkim putem odbrani srpska nacionalna i crkvena prava i privilegije. Bio je on aktivan u srpskim udruženjima i organizacijama u Hrvatskoj i Sremu, gde je doprinosio njihovoj institucionalizaciji i zakonitom radu.
Izabran je za prvog počasnog predsednika Saveza srpskih zemljoradničkih zadruga i bio osnivač i počasni predsednik Srpske banke u Zagrebu. Podržao je ideju Vladimira Matijevića kod odnivanja Srpskog privrednog društva Privrednik.
Učestvovao je kao član u radu Blagoveštenskog sabora 1861. godine, gde je uz barona Jovana Živkovića i Aleksandra Stojačković zastupao tradicionalnu srpsku politiku, zalažući se za srpske teritorijalne zahteve, koji su u to vreme bili već skoro napušteni.[6] Član je Pakračke eparhijske skupštine u Pakracu, iz reda svetovnjaka, u više saziva (1892-1903)[6], i redovno biran za potpredsednika iste. Redovno je kao pravnik, član eparhijske Konzistorije (duhovnog suda).
Videći da je politika odstupanja pogrešna, radio je na potvrđivanju srpske autonomije, koja se svela na crkvene i školske poslove, ali je svakako uticala na to da je došlo do kraljevskog reskripta.
Livije Radivojević je umro 7. februara 1903. godine u Maloj Mlaki, na imanju svog zeta Marcela pl. Kuševića. sahranjen je na zagrebačkom groblju Mirogoju. Više puta je odlikovan. Nosilac je Velekrsta (velikog krsta) reda Franje Josipa od 1889. godine.
Njegov sin dr Nikola Radivojević (1859-1914) je 1906. godine kao dotadašnji "vijećnik Banskog stola", imenovan za Velikog župana ličkog.[9]
Vidi još
urediReference
uredi- ^ a b "Bosanska vila", Sarajevo 1903.
- ^ Jevta Popović: "Sveslavije ili Panteon", Budim 1831.
- ^ Mjesečnik: glasilo Pravnic ̆koga druștva, 1903.
- ^ Đuro Deležić: "Dragoljub" hrvatski kalendar, Zagreb 1865.
- ^ Vuk St. Karadžić: "Srpske narodne pjesme", 4. deo, Beč 1862.
- ^ a b v Dejan Medaković, Srbi u Zagrebu, Novi Sad, 2004
- ^ "Srpski sion", Sremski Karlovci 1899.
- ^ "Srpski sion", Beograd 1903.
- ^ "Srpsko kolo", Zagreb 1906.
