Википедија

Lučano Pavaroti

Lučano Pavaroti (ital. Luciano Pavarotti; Modena, 12. oktobar 1935 — Modena, 6. septembar 2007) bio je italijanski operski pevač. Smatran je za jednog od značajnijih tenora 20. veka. Pavaroti je bio poznat i po svom humanitarnom radu. Dobitnik je medalje od Visoke komisije Ujedinjenih nacija za izbeglice.

Lučano Pavaroti
Fotografija Pavarotija 2003.
Lični podaci
Datum rođenja(1935-10-12)12. oktobar 1935.
Mesto rođenjaModena, Kraljevina Italija
Datum smrti6. septembar 2007.(2007-09-06) (71 god.)
Mesto smrtiModena, Italija
ZanimanjePevač - Tenor
Muzički rad
Aktivni period1961—2006.
ŽanrOpera
InstrumentVokal
Izdavačka kućaDecca Records
Ostalo
Povezani članciAndrea Bočeli
Veb-sajtOfficial website
Potpis

Biografija uredi

Potiče iz muzičke porodice. Pre nego što je počeo da se bavi muzikom, bavio se pedagogijom i želeo je da bude učitelj. To je i radio pune dve godine na Scuola delle Magistrale. 1956. je odlučio da postane pevač i počeo je da uzima časove pevanja kod Ariga Pole u Modeni, a kasnije i kod Etora Kampoljanija u Mantovi. Debitovao je 1961. u Ređo Emiliji i počeo da pobeđuje na internacionalnim muzičkim takmičenjima. Prvi javni nastup van Italije je imao u Beogradu.[1] Nakon toga usledili su pozivi različitih italijanskih, holandskih (Amsterdam) kao i drugih operskih kuća (Beč, Cirih). Godine 1965, je radio u SAD i Australiji sa Džoan Saterlend. Godinu posle - debitovao je i u milanskoj skali. Usledili su angažmani u Barseloni, Parizu, Londonu i Njujorku. Godine 1981, je osnovao u Filadelfiji takmičenje mladih pevača i od tada je počeo da smanjuje broj svojih nastupa na bini. To nije važilo i za televizijske nastupe - čak naprotiv, broj koncerata na televiziji se povećao. U toku svetskog fudbalskog prvenstva 1990, sa Hoseom Karerasom i Plasidom Domingom formirao je pevački trio tri tenora. Lučanove pevačke partnerke su, osim Džoun Saderland, bile i Monserat Kabaje, Ileana Kotrubaš, Kiri Te Kanava i Mirela Freni. Debi kao režiser Pavaroti je imao 1988. u venecijanskoj operi (Favoritkinja Gaetana Donicetija). Lučano Pavaroti je 21. maja 2005. godine održao koncert u Beogradu. Pavaroti je jula 2006. operisao rak pankreasa. Sredinom avgusta 2007. proveo je više od dve nedelje u bolnici rodnog grada zbog ispitivanja i lečenja. Odatle je otpušten 25. avgusta. Petog septembra mu se stanje pogoršalo, dok su mu bubrezi otkazali.[2] Pavaroti je preminuo u rano jutro 6. septembra u 71. godini.

Mladost i muzičko obrazovanje uredi

Lučano Pavaroti je rođen 1935. u predgrađu Modene u severnoj Italiji, kao sin Fernanda Pavarotija, pekara i tenora amatera, i Adele Venturi, radnice u fabrici cigara.[3] Iako je s ljubavlju pričao o svom detinjstvu, porodica je imala malo novca; njena četiri člana bila su zbijena u dvosoban stan. Prema Pavarotiju, njegov otac je imao dobar tenor, ali je odbacio mogućnost pevačke karijere zbog nervoze. Drugi svetski rat je primorao porodicu da napusti grad 1943. Sledeće godine su iznajmili jednu sobu od farmera u susednom selu, gde je mladi Pavaroti razvio interesovanje za poljoprivredu.

Pored muzike, Pavaroti je kao dete uživao i u fudbalu. Kada je diplomirao na Skuola Magistrale bio je zainteresovan za karijeru profesionalnog fudbalskog golmana, ali ga je majka ubedila da trenira kao nastavnik. Potom je dve godine predavao u osnovnoj školi, ali je konačno odlučio da nastavi muzičku karijeru. Njegov otac je, uviđajući rizik koji je uključen, samo nevoljno je dao pristanak. Pavaroti je započeo ozbiljne studije muzike 1954. godine sa 19 godina sa Arigom Polom, uglednim učiteljem i profesionalnim tenorom u Modeni, koji mu je ponudio da ga podučava bez naknade. Prema dirigentu Ričardu Boningu, Pavaroti nikada nije naučio da čita muziku.[4]

Godine 1955, doživeo je svoj prvi pevački uspeh kada je bio član Korale Rosini, muškog hora iz Modene u kojem je bio i njegov otac, koji je osvojio prvu nagradu na Međunarodnom Ajstedfodu u Langolenu u Velsu. Kasnije je rekao da je to bilo najvažnije iskustvo u njegovom životu i da ga je inspirisalo da postane profesionalni pevač.[5] Otprilike u to vreme Pavaroti je prvi put sreo Aduu Veroni. Venčali su se 1961. Kada se njegov učitelj Arigo Pola preselio u Japan, Pavaroti je postao učenik Etora Kampogalijanija, koji je u to vreme predavao i Pavarotijevoj prijateljici iz detinjstva, Mireli Freni, čija je majka radila sa Lučanovom majkom u fabrici cigara. Kao i Pavaroti, Freni je postala uspešan operski pevač; oni su sarađivali u raznim scenskim nastupima i snimanjima.

Karijera: 1960-e - 1970-e uredi

Pavaroti je svoju karijeru započeo kao tenor u manjim regionalnim italijanskim operskim kućama, debitujući kao Rodolfo u La boemu u Teatro Municipalu u Ređo Emiliji u aprilu 1961. Njegov prvi poznati snimak „Če gelida manina“ snimljen je tokom ovog izvođenja.[6] Pavarotijev prvi od dva braka bio je sa njegovom suprugom Aduom Veroni koji je trajao od 1961. do 2000. godine i imali su tri ćerke: Lorencu, Kristinu i Đulijanu.[7]

 
Lučano Pavaroti 1972.

Prvi međunarodni nastup imao je u Travijati u Beogradu, Jugoslavija. Vrlo rano u svojoj karijeri, 23. februara 1963, debitovao je u Bečkoj državnoj operi u istoj ulozi. U martu i aprilu 1963. Beč je ponovo video Pavarotija kao Rodolfa i Duka di Mantovu u Rigoletu. Iste godine imao je svoj prvi koncert van Italije kada je pevao u Dandalku u Irskoj za Gramofonsko društvo Svete Sesilije. Angažovao ga je Društvo Velike opere Dablina da peva Vojvodu od Mantove u Verdijevom Rigoletu u maju i junu. Tome je sledio njegov debi u Kraljevskoj operskoj kući, gde je zamenio nedostupnog Đuzepea Di Stefana kao Rodolfa.[8][9][10]

Na sajtu archive.org postoje tri kompletna nastupa iz rane Pavarotijeve karijere 1964. godine, kada ga je Društvo Velike opere u Dablinu angažovalo da otpeva Rudolfa u La boemi Đakoma Pučinija[11][12] i Alfredo u Travijati Đuzepea Verdija.[13][14] Dostupne su i recenzije onih predstava u kojima recenzenti blagonaklono komentarišu njegovo pevanje (iz kritika za „La Boem”): „pevao slatko i privlačno”, „bogato obećanje”, „izvanredan”, „pogodan za velike herojske uloge”, i „robustan”; njegov glas: „čist ton“, „privlačan kvalitet“, „neforsirana snaga i domet“, „dobro održan“ i „divan”; i njegova gluma: „dobro je izgledao i kretao se“, „pevao sa muzički usmerenom inteligencijom“, „koristio je glas da pojača svoju glumu“ i „glavni užitak večeri.“[15]

Iako su generalno uspešne, Pavarotijeve rane uloge nisu ga odmah dovele do slave u kojoj će kasnije uživati. Rani uspešni poteu uključio je njegovu vezu sa Džoan Saterlend (i njenim mužem dirigentom, Ričardom Boningom), koja je 1963. tražila tenora višeg od nje da povede sa sobom na turneju po Australiji 1965. godine.[16] Sa svojim zapovedničkim fizičkim prisustvom, Pavaroti se pokazao idealnim.[17] Međutim, pre letnje australijske turneje 1965. Pavaroti je pevao sa Džoan Saterlend kada je debitovao u Americi sa Velikom operom u Majamiju u februaru 1965. pevajući u Donicetijevoj Lučiji di Lamermor na sceni Majami-Dejd okružnog Auditorijuma u Majamiju. Tenoru koji je trebalo da nastupi te noći pozlilo je bez da je imao zamenu. Pošto je Saterlend planirala da putuje sa njim na turneju po Australiji tog leta, preporučila je mladog Pavarotija pošto je bio upoznat sa tom ulogom. Ubrzo nakon toga, 28. aprila, Pavaroti je debitovao u La Skali u oživljavanju čuvene predstave Franka Zefirelija La boema, sa svojom drugaricom iz detinjstva Mirelom Freni koja je pevala Mimij, a dirigovao Herbert fon Karajan. Karajan je tražio pevačevo učešće.

 
Sa Džoan Saterlend u Ja puritani (1976)

Tokom turneje po Australiji u leto 1965. Saterlend i Pavaroti su otpevali četrdesetak nastupa tokom dva meseca, a Pavaroti je kasnije pripisao Saterlendovoj zasluge za tehniku disanja koja ga je održala tokom karijere.[18] Nakon produžene turneje po Australiji, vratio se u La Skalu, gde je svom repertoaru 26. marta 1966. dodao Tebalda iz I Capuleti e i Montecchi, sa Đakomom Aragalom kao Romeom. Njegovo prvo pojavljivanje u ulozi Tonija u Donicetijevoj La fille du régiment odigralo se u Kraljevskoj operi, Kovent Garden, 2. juna te godine. Njegovo izvođenje ove uloge donelo bi mu titulu „Kralja visokog C”.[19][20] On je postigao još jedan veliki trijumf u Rimu 20. novembra 1969. kada je pevao u I Lombardi sa Renatom Skoto. Ovo je snimljeno za privatnu izdavačku kuću i široko distribuirano, kao i razni snimci njegovog I Capuleti e i Montecchi, obično sa Aragalom. Rani komercijalni snimci uključivali su recital Donicetija (arija iz Don Sebastijana je bila posebno cenjena) i Verdijeve arije, kao i kompletan L'elisir d'amore sa Saterlendovom.

Njegov veliki proboj u Sjedinjenim Državama dogodio se 17. februara 1972. u produkciji La fille du régiment u njujorškoj Metropoliten operi, u kojoj je doveo publiku u pomamu sa svojih devet bez napora visokih C u ariji koja je postala njegovo obeležje. Ostvario je rekordnih sedamnaest zavesa. Pavaroti je otpevao svoj međunarodni recitalni debi na Vilijam Džuel koledžu u Libertiju, u državi Misuri, 1. februara 1973. godine, kao deo koledžskog programa lepih umetnosti, sada poznatog kao serija Hariman–Džuel.[21] Znojeći se zbog živaca i dugotrajne prehlade, tenor je tokom debija držao maramicu. Taj rekvizit je postao prepoznatljiv deo njegovih solo nastupa. Počeo je da često nastupa na televiziji, počevši od njegovih nastupa kao Rodolfo (La boheme) u prvoj emisiji Uživo sa Meta u martu 1977, koja je privukla jednu od najvećih gledalačkih publika ikada za televizijsku operu. Za svoje nastupe osvojio je mnoge Gremi nagrade i platinaste i zlatne diskove. Pored prethodno navedenih naslova, ističu se njegov La favorite sa Fjorencom Kosoto i njegova I puritani (1975) sa Saderlendovom.

Godine 1976, Pavaroti je debitovao na Salcburškom festivalu, nastupivši na solo recitalu 31. jula, u pratnji pijaniste Leonea Magiere. Pavaroti se vratio na festival 1978. sa recitalom i kao italijanski pevač u Der Rosenkavalieru 1983. sa Idomeneom, i 1985. i 1988. sa solo recitalima. Godine 1979. bio je profilisan u naslovnoj priči u nedeljniku Tajm.[22] Iste godine se Pavaroti vratio u Bečku državnu operu nakon četrnaest godina odsustva. Pod dirigentskom palicom Herberta fon Karajana, Pavaroti je pevao Manrika u Il trovatore. Godine 1978. pojavio se u solo recitalu u emisiji Uživo iz Linkoln centra.

Izabrana videoografija uredi

Izvori uredi

  1. ^ iClassics, „Lučano Pavaroti“ Arhivirano 2007-08-07 na sajtu Archive.today, Pristupljeno 11. 4. 2013.
  2. ^ Pavarotijevo stanje pogoršano, Pristupljeno 11. 4. 2013.
  3. ^ „Luciano Pavarotti Biography (1935–)”. Film reference.com. Pristupljeno 2. 1. 2017. 
  4. ^ "Richard Bonynge Talking Pavarotti" Interview na sajtu YouTube
  5. ^ „Pavarotti eisteddfod career start”. BBC Online. 6. 9. 2007. Pristupljeno 7. 9. 2007. 
  6. ^ Kennicott, Philip (13. 3. 2015). „Luciano Pavarotti – the birth of a legend”. Gramophone. 
  7. ^ Holland, Bernard (2007-09-06). „Luciano Pavarotti Is Dead at 71 (Published 2007)”. The New York Times (na jeziku: engleski). ISSN 0362-4331. Pristupljeno 2020-12-31. 
  8. ^ Paul Arendt, "It Was All About the Voice", The Guardian(London), 7 September 2007
  9. ^ Cunningham, Jimmy (13 September 2007). "I paid a fiver for a tenor.". Daily Mirror. Retrieved 29 January 2013
  10. ^ "1963 Concert Program, Dublin Grand Opera Society"
  11. ^ {{cite book|author= |title= |url=https://archive.org/details/1964s-la-boheme-dgos/page/9/mode/2up]]
  12. ^ Audio recording of [[iarchive:1964s-boheme-dgos |location= |publisher= |year= |isbn= |pages=}} Presented on May 19, 21, 27, Jun 1 1964 at the Gaiety Theatre Dublin as part of the Dublin Grand Opera Society’s Spring Season
  13. ^ https://archive.org/details/1964s-la-traviata-dgos.  Nedostaje ili je prazan parametar |title= (pomoć)
  14. ^ (Audio recording of https://archive.org/details/1964s-traviata-dgos-bardelli.  Nedostaje ili je prazan parametar |title= (pomoć) Presented on Jun 8 1964 at the Gaiety Theatre Dublin as part of the Dublin Grand Opera Society's Spring Season, Audio recording of https://archive.org/details/1964s-traviata-dgos-taddei.  Nedostaje ili je prazan parametar |title= (pomoć) Presented on May 25, 1964 at the Gaiety Theatre Dublin as part of the Dublin Grand Opera Society's Spring Season
  15. ^ „1964 / LA BOHEME / Puccini”. 16. 9. 2020. 
  16. ^ Joan Sutherland quoted in Paul Arendt, "It Was All About the Voice," The Guardian, (London), 7 September 2007: "The young Pavarotti was a revelation to the opera world. He made his debut in the United States with us in Miami in 1965. He then came as part of our company to Australia, where he sang three times a week for 14 weeks, and we went on to make countless recordings together".
  17. ^ Richard Dyer, "Opera star Luciano Pavarotti dies: Epic career spanned 40 years", The Boston Globe, 6 September 2007
  18. ^ Ariel David, "World Mourns Italian Tenor Pavarotti" Arhivirano 26 septembar 2007 na sajtu Wayback Machine, WTOPnews.com, 6 September 2007
  19. ^ „Obituary: Luciano Pavarotti”. The Times. London. 6. 9. 2007. Arhivirano iz originala 25. 7. 2008. g. 
  20. ^ Warrack, John and Ewan West (1996). "Luciano Pavarotti", The Concise Oxford Dictionary of Opera (3rd edition): Describes Pavarotti as having "... an excellent technique, and a conquering personality."
  21. ^ Harriman–Jewell Series
  22. ^ „Time Magazine Cover: Luciano Pavarotti”. Time–Life. 24. 9. 1979. Pristupljeno 2. 1. 2017. 

Spoljašnje veze uredi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Лучано_Павароти&oldid=27456143”