Mali Vršački rit
Mali Vršački rit se prostire severoistočno od Vršca, od same gradske zone do sela Veliko Središte i severozapadno od Vršačkih planina, sa kojima čini jedinstvenu ekološku, strukturnu i funkcionalnu celinu i hranidbenu bazu za mnoge vrste.
Odlike područja uredi
Po obliku je duguljasto, zatvoreno udubljenje dužine 11 km i širine oko 2 km, pravca jugozapad-severoistok, na nadmorskoj visini između 80 i 90 m. Mali vršački rit je veoma osobeno stanište, drugačije od većine vodenih i vlažnih područja u Srbiji. I pored obimnih hidromeliorativnih zahvata u prošlosti, nije preveden u obradivo zemljište. Odlikuju ga suve i vlažne livade, bare i tršćaci, sa karakterističnim predstavnicima živog sveta.[1]
Živi svet uredi
U ovom segmentu posebno izdvajaju ugrožene vrste biljaka i životinja. Zbog navedenih vrednosti, ovo stanište je predmet sve većeg interesovanja ornitologa iz Srbije i okolnih država. Dosad je zabeleženo prisustvo čak 176 vrsta ptica. Na stablima topole se gnezde soko lastavičar, vetruška, siva vrana, stepski soko, golub grivnaš i ćuk.
Ugroženost uredi
Postoje brojni faktori koju ugrožavaju prirodne vrednosti Malog vršačkog rita, a među najdrastičnijima su: uništavanje staništa i promena namene prostora, ugrožavanje biodiverziteta, nekontrolisan lov, nedovoljna svest građana i donosilaca odluka o značaju zaštite Malog rita. Pored svega, trenutno najveći faktor ugrožavanja je odsustvo mera aktivne zaštite na ovom području.
Zbog odsustva zaštite, ovo područje je bilo i ostalo na udaru mnogih korisnika. Tokom poslednjih 20 godina, veliki deo je posečen. U centralnom delu područja, nalazi se potez od oko 300 hektara u kome je ranije bilo nekoliko hektara šuma. Danas je tu preostalo samo 9 stabala topole.
Mere zaštite uredi
Posmatranjem područje|područja došlo se do zaključka da bi za oporavak ekosistema, dobra mera bila revitalizacija staništa i sadnja višegodišnjih sadnica autohtonih vrsta. Novembra 2011. godine, volonteri Prirodnjačkog društva „Gea“, posadili su 85 sadnica belog jasena u Malom ritu. Ovako revitalizovan deo šumskog staništa će za 15 – 20 godina dati pun efekat, povećanjem izbora mesta za gnežđenje, a mnoge životinje bi tu našle sklonište.
Stavljanje područja pod zaštitu uredi
Park prirode „Mali Vršački rit“ je izuzetno važno područje. Zavod za zaštitu prirode Srbije predložio je Mali vršački rit za zaštitu, kao park prirode II kategorije – prirodno dobro od velikog značaja, odnosno Područje za upravljanje vrstama i staništima (IV Habitat/Species Management Area). Zajedno sa Vršačkim planinama, Mali rit je u granicama jednog od 42 područja značajnih za ptice (IBA — Important Bird Area) u Srbiji.
Odluka o zaštiti Malog Vršačkog rita čekala se od 2008. godine na usvajanje. Na sednici Skupštine opštine Vršac 2013. godine konačno je usvojena odluka o stavljanju Malog Vršačkog rita pod zaštitu.[2]
Reference uredi
- ^ Mali Vršački rit - prvi koraci u zaštitiPristupljeno 13. 1. 2017.
- ^ Mali Vršački rit konačno pod zaštitomPristupljeno 13. 1. 2017.