Manastir Glogovac
Manastir Glogovac je srednjovekovni manastir Srpske pravoslavne crkve, pripada Eparhiji bihaćko-petrovačkoj. Posvećen je Svetom velikomučeniku Georgiju.[1] U manastiru se održava Janjski sabor.
| Manastir Glogovac | |
|---|---|
 | |
| Osnovni podaci | |
| Eparhija | Eparhija bihaćko-petrovačka |
| Osnivanje | 14. vijek |
| Osnivač | Dragutin |
| Posvećen | Svetom velikomučeniku Georgiju |
| Raspušten | 1463 |
| Reosnovan | 1869 |
| Lokacija | |
| Mesto | Babin Do |
| Država |  Republika Srpska Bosna i Hercegovina |
| Koordinate | 44° 13′ 10.50″ N 17° 12′ 42.18″ E / 44.2195833° S; 17.2117167° I |
  Manastir Glogovac Manastir Glogovac na karti Bosne i Hercegovine | |
Položaj uredi
Nalazi se u Janju, u kanjonu rječice Glogovac među brdima planine Gorice[1], oko 15 km južno od Šipova, u Republici Srpskoj. Najbliža naseljena mjesta su Babin Do (2 km), Babići (4 km) i Čuklić (6 km). Pripada eparhiji Bihaćko-Petrovačkoj.
Prošlost uredi
Nastao je u vrijeme vladavine kraljeva Dragutina i Milutina u prvoj polovini 14. vijeka.[1] Podignut je podno starog grada Šrp.[1] U svojoj istoriji više puta je rušen i obnavljan. Jednom su ga srušili Turci, a drugi put u Drugom svjetskom ratu su ga zapalile ustaše. Osmanlije su manastir razrušile 1463. a igumana Joanikija nabili na kolac.[1] Prva obnova manastira je počela 1866. a završena 1869, kada ga je osveštao mitropolit Dionisije Ilijević.[1] Tadašnji vezir Omer-paša Latas, poturčeni Srbin (Mihailo), ne očekujući da će obnova biti odobrena, ljutio se zbog dobijene dozvole za obnovu svete obitelji, koja je stigla iz Carigrada. Naredio je da manastir može biti podignut na takvom mjestu odakle se neće čuti crkvena zvona, a da svetinja ne bude veća od krzna volovske kože. Prema predanju, mještani su se dosjetili i od volovske kože napravili kanap (oputu), dobijajući time na dužini temelja crkve. Crkva je podignuta od vaganskog kamena u istoj klisuri male rijeke Glogovac, gdje je nekada postojao stari srednjovjekovni manastir. [2] Pretrpio je oštećenja tokom srpskog ustanka (1875—1877).[1] Druga obnova manastira je izvršena nakon austrougarske okupacije između 1890. i 1892.[1] Tada je oko manastira podignuto naselje koje je postalo upravni centar Janjske visoravni.[1] Početkom Drugog svjetskog rata, ustaše su 1941. zapalile naselje i manastirski kompleks.[1] Na praznik Pokrova presvete Bogorodice 14. oktobra 1942, ustaše su zapalile i manastirsku crkvu.[1] Po završetku Drugog svjetskog rata, komunističke vlasti su uništile ostatke naselja i zabranile obnovu manastira.[1] Zabrana je trajala do šezdesetih godina 20. vijeka, kada je dozvoljeno obnavljanje manastirske crkve.[1] Obnova crkve je završena u jesen 1966.[1] Odlukom Svetog arhijerejskog sabora Srpske pravoslavne crkve, manastir je 1990. ušao u sastav novoosnovane Eparhije bihaćko-petrovačke.[1] Patrijarh srpski Pavle je manastir osveštao 1991. i tom prilikom je novoizabranog episkopa bihaćko-petrovačkog Hrizostoma Jevića proizveo u čin arhimandrita manastira Glogovac.[1] Patrijarh srpski Pavle je manastir posjetio četiri puta, 1991, 1998, 1999. i 2005.[1] Obnavljan je i 2001. godine. Manastir je trenutno bez monaškog bratstva.
Sadašnjost uredi
Crkva je obnovljena 1965. godine a obnova manastira je izvršena u periodu od 1999. do 2005. godine, kada je izgrađen i konak. Radovi na uređenju manastirskog kompleksa još uvijek traju. Kod manastira Glogovac održava se tradicionalna duhovna i kulturna manifestacija „Janjski sabor“, prve nedjelje poslije Duhova. Manastirska crkva je posvećena Svetom velikomučeniku Georgiju.ref>[[1]]</ref>
Janjski sabor uredi
Kulturna manifestacija Janjski sabor se održava u manastiru Glogovac iz vremena Kraljevine Jugoslavije. Janjski sabor se održava jednom godišnje u nedelju za crkveni praznik Svih svetih.[1] Ovo je najveći vjerski sabor u ovom dijelu Republike Srpske.[1] Obnavljanju ove tradicionalne manifestacije je 1991. godine prisustvovao Patrijarh srpski Pavle.[1]
Galerija uredi
Vidi još uredi
Izvori uredi
Spoljašnje veze uredi
- Turizam Republike Srpske: Manastir Glogovac[mrtva veza] (jezik: srpski)
- Turistička organizacija Republike Srpske: Manastir Glogovac (jezik: srpski)
- Eparhija bihaćko-petrovačka, Manastiri – Manastir Glogovac.
- Sajt Tromeđa (www.tromedja.rs), Manastir Glogovac Arhivirano na sajtu Wayback Machine (20. oktobar 2014) (jezik: srpski)
- [2]
- [3]
