Marija Andrejeva
Marija Fjodorovna Andrejeva (rus. Мари́я Фёдоровна Андре́ева; Sankt Peterburg 1868 — Moskva 1953) bila je ruska glumica.
| Marija Andrejeva | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 4. jul 1868. |
| Mesto rođenja | Sankt Peterburg, Ruska Imperija |
| Datum smrti | 8. decembar 1953. (85 god.) |
| Mesto smrti | Moskva, SSSR |
| Zanimanje | glumica |
| Veza do IMDb-a | |
Biografija uredi
Rođena je 4. jula 1868. godine u Sankt Peterburgu kao Marija Jurkovska (rus. Мари́я Фёдоровна Юрко́вская).
Otac joj je bio direktor Alekandrinskog pozorišta, Fjodor Aleksandrovič Fjodorov-Jurkovski (rus. Фёдор Александрович Фёдоров-Юрковский, 1842–1915) a njena majka bila je poznata glumica Marija Pavlovna (rus. Марии Павловны Юрковской). Kao dete iz porodice koja je pripadala pozorišnoj zajednici, odrasla je okružena umetnicima.
Po završetku škole glume, sa navršenih 18 godina, otišla je u Kazanj gde se udala za Andreja Željabušskog, bogatog železničara. Od svog supruga bila je mlađa osamnaest godina. Imali su dvoje dece sina Jurija (1888-1955) i ćerku Jekaterinu (rođena 1894).[1]
Krajem 1903. godine Marija Fjodorovna napušta porodicu i supruga i postaje vanbračna supruga Maksima Gorkog. Drugog supruga napušta 1918. godine.
Nakon konačnog raskida sa Gorkim Andrejevna započinje aferu sa sedamnaest godina mlađim glumcem, Petrom Kručkovim, koji je bio zaposlen u Narodnom komesarijatu unutrašnjih poslova NKVD, a radio je po njenoj preporuci kao sekretar.
Umrla je 8. decembra 1953. godine i sahranjena u Moskvi na groblju Novodevičje.
Karijera uredi
Prvu amatersku ulogu dobija sa osamnaest godina kada nastupa na pozorišnoj sceni u Kazanju. Ubrzo, 1886. godine, preselila se sa porodicom u Tbilisi u Gruziju. U tadašnjem pozorištu glumila je pet godina, studirala pevanje i nastupala u operama i postajala sve uspešnija glumica.
Po povratku u Moskvu, po prvi put je nastupila na profesionalnoj sceni 15. decembra 1894. godine sa Konstantinom Stanislavskim, glumcem i umetničkim rukovodiocem pozorišta u Moskvi. U periodu od tri godine u pozorištu je odigrala jedanaest različitih uloga i na sebe privukla veliku pažnju kritičara. Najveći uspeh postigla je od 1898—1905. godine.
U periodu od 1902—1903. godine odigrala je petnaest glavnih uloga u predstavama Antona Čehova, Maksima Gorkog, Aleksandra Ostrovskog, Geharta Hauptmana i Viljema Šekspira.
Marija je iznenada počela da se interesuje za marksističke literature. Tajno se pridružila Ruskoj socijal-demokratsko radničkoj partiji i 1902. godine odlučila je da napusti glumu.
Život sa Maksimom Gorkim uredi
Maksima Gorkog prvi put je srela 1900. godine u Sevastopolju. Godine 1903. postala je njegova vanbračna supruga, sa kojim je 1906. godine napustila Rusiju. Izvesno vreme su putovali po SAD, a zatim su se naselili u Kapri, Italija. Za vreme boravka u Italiji upoznala je Anu Aleksandrovnu Lunačarsku, suprugu Anatolija Vasiljeviča Lunčarskog i sestru Aleksandra Bogdanova.
Već od 1914. godine, bila je aktivna u pokušajima da se promoviše klasično pozorište za širu publiku. Tek nakon što je Oktobarska revolucija završena, zamisli su počele da joj se ostvaruju.
Između 1918. i 1921. godine, bila je komesar pozorišta i javnih izvođenja u Sankt Peterburgu (tadašnjem Petrogradu). U januaru 1919. godine, otvoreno je dramsko pozorište, Boljšoj teatar, čijem je razvoju znatno doprinela. Anatolij Lunačarskoi predložio je Andrejevnu za svog zamenika likovne sekcije u Petrogradu. Petrovgradski savez odbio je da potvrdi njenu nominaciju, ali zahvaljujući intervenciji Vladimira Iliča Lenjina, nominacija je potvrđena.
Nakon sedam godina, vraća se na veliku scenu pozorišta gde povremeno dobija uloge. Najznačajniji deo perioda od 1919—1926. godine, ostvarila je ulogom u Šekspirovom komadu Magbet u istoimenom komadu.
Između 1931. i 1948. godine imenovana je za direktora Univerziteta u Moskvi.
Priznanja uredi
Pored drugih priznanja, odlikovana je dva puta Ordenom Lenjina, kao najvišim tadašnjim odlikovanjem u Sovjetskom Savezu i to za organizacione aktivnosti i za državne zasluge.
Filmovi uredi
- Prijatelj Gorki - Andrejev - dokumentarni film o glumici M. F Andrejevnoj i njenom odnosu sa M. Gorkim (1966),
- Nikolaj Bauman - igrani film o ruskom revolucionarnom Nikolaju Baumanu (1873-1905),
- Trust (1975),
- Pod znakom Škorpije - Istorijski i biografski film posvećen sudbini Maksima Gorkog (1995),
- Ropstvo strasti - igrani film.
Portreti uredi
- Portret Marije Fjodorovne Andrejevne (1905). Ilija Repin
- Portret Marije Fjodorovne Andrejevne (1910). Isak Brodski
Izvori uredi
- ^ „Žene kroz istoriju”. Encyclopedia.com. Pristupljeno 2016-04-27.
