Nikolaj Ježov
Nikolaj Ivanovič Ježov (rus. Никола́й Иванович Ежо́в; Sankt Peterburg, 1. maj 1895 — Moskva, 4. februar 1940) bio je sovjetski političar i obaveštajac, najpoznatiji kao direktor NKVD, sovjetske tajne policije od 1936. do 1938. godine.
| Nikolaj Ježov | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||
| Lični podaci | |||||||||||||
| Datum rođenja | 1. maj 1895. | ||||||||||||
| Mesto rođenja | Sankt Peterburg, Ruska Imperija | ||||||||||||
| Datum smrti | 4. februar 1940. (44 god.) | ||||||||||||
| Mesto smrti | Moskva, Ruska SFSR, SSSR | ||||||||||||
| Politička karijera | |||||||||||||
| Politička stranka | Svesavezna komunistička partija (boljševika) | ||||||||||||
| |||||||||||||
| Potpis |  | ||||||||||||
Biografija uredi
Završio je osnovnu školu, nakon čega se dalje nije obrazovao. Od 1909. do 1915. radio je kao krojački pomoćnik i fizički radnik. Ježov za razliku od većine boljševika nije bio jevrejskog porekla, ali je bio oženjen poljskom Jevrejkom.[1] Nakon toga je služio u ruskoj carskoj armiji do maja 1917. godine, kada se pridružio boljševicima. Tokom građanskog rata bio je borac Crvene armije. Posle rata je radio na raznim partijskim funkcijama, a 1934. je postao član Centralnog komiteta Svesavezne komunističke partije (boljševika).[2]
Bio je direktor NKVD-a, sovjetske tajne policije od 1936. do 1938. godine. Njegov je mandat bio obeležen vrhuncem Velike čistke, čiji je bio glavni provodilac i pri tome pokazao takvu bezobzirnost da se taj period sovjetske istorije po njemu naziva ježovščina. Uprkos fanatičnoj odanosti Staljinu, njegova aktivnost je poprimila stihijski karakter u takvoj meri da je i sam Staljin zaključio da od nje ima više štete nego koristi.
Godine 1938. je smenjen, a sledeće godine, slično kao i njegov prethodnik Genrih Jagoda, 1939. osuđen je za izdaju te pogubljen 1940. godine. Ježov, koji je i zbog privatnog života obeleženog razvratom i sadističkim ispadima, stvorio reputaciju jednog od najomraženijih sovjetskih političara, nakon toga je postao predmetom jedne od najpoznatijih kampanja damnatio memoriae, dobivši među istoričarima umetnosti nadimak „Nestali komesar“ i jedan od najpoznatijih primera ne-ličnosti u autokratskim i totalitarnim režimima.[3]
Reference uredi
- ^ Plocker, Sever. „Stalin's Jews”.
- ^ Nikolai Ivanovich Yezhov: Biographical Notes, Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ Jansen & Petrov 2002, str. 210.
Literatura uredi
- Jansen, Marc; Petrov, Nikita (2002). Stalin's Loyal Executioner: People's Commissar Nikolai Ezhov, 1895-1940. Hoover Institution Press. str. 210. ISBN 978-0-8179-2902-2.
