Obrnuti totalitarizam
Obrnuti totalitarizam je termin koji je skovao politički filozof Šeldon Volin 2003. godine kako bi opisao oblik vladavine koji je nastajao u Sjedinjenim Američkim Državama. Volin je verovao da SAD postepeno postaju neliberalna demokratija i koristi izraz „obrnuti totalitarizam“ da prikaže sličnosti i razlike između američkog sistema vladavine i totalitarnih režima poput nacističke Nemačke ili staljinističkog Sovjetskog Saveza.[1][2][3][4] U knjizi „Dani uništenja, dani pobune“ koji su napisali Kris Hedžis i Džoi Sako, obrnuti totalitarizam opisan je kao sistem gde su korporacije korumpirale i podrile demokratiju i gde je ekonomija potisnula politiku.[5] U obrnutom totalitarizmu svi prirodni resursi i sva živa bića su pretvoreni u robu i iskorišćeni do urušenja dok se stanovništvo zavarava da predaju svoje slobode i svoje učešće u vladavini preko prekomernog konzumerizma i senzacionalizma.[6][7]
Obrnuti totalitarizam i kontrolisana demokratija uredi
Volin tvrdi da su Sjedinjene Američke Države sve više i više usvajale totalitarne tendencije kao produkt promena izvršenih tokom vojne mobilizacije 1940-ih godina u svrhu borbe protiv sila Osovine i potonjeg rivalstva sa Sovjetskim Savezom tokom Hladnog rata:
Govori o SAD koristeći vlastitu imenicu „Supersila“, da naglasi trenutnu poziciju Sjedinjenih Američkih Država kao jedine globalne supersile. Dok su različitit oblici totalitarizma poput nacizma ili fašizma učvršćivali moć potiskivajući liberalne političke prakse koje su potisnule samo plitke kulturne korene, Supersila predstavlja nagon prema celini što potiče od činjenice da su liberalizam i demokratija nastale pre više od dva veka. To je poput naopačke okrenutog nacizma, „obrnuti totalitarizam“. Iako je ovo sistem koji teži celokupnosti, pokreće ga ideologija isplativog, a ne arijevske rase (Herrenvolk), materijalnog a ne „savršenog“.[8]
Volin tvrdi da postoje tri glavna načina u kom je obrnuti totalitarizam obrnuta forma klasičnog totalitarizma.
- Dok je u nacističkoj Nemačkoj država upravljala ekonomskim akterima, u obrnutom totalitarizmu korporacije, preko političkih doprinosa i lobinga, upravljaju Sjedinjenim Američkim Državama gde vlada ima ulogu sluge velikim korporacijama. Ovo se smatra „normalnim“, a ne korumpiranim.
- Dok je nacistički režim stremio konstantnoj političkoj mobilizaciji naroda, nirnberškim mitinzima, Hitlerjugendom i drugim, obrnuti totalitarizam cilja da veliki deo populacije bude u istrajnom stanju politike nezainteresovanosti. Jedina očekivana ili željena politička aktivnost od građana je glasanje. Slaba izlaznost na izborima je povoljno prihvaćena kao naznaka da je većina naroda digla ruke od toga da će im vlada ikad pomoći.
- Dok su se nacisti otvoreno rugali demokratiji, SAD ostaju ubeđeni da su model demokratije celom svetu. Volin je napisao sledeće:
Obrnuti totalitarizam obrće stvari. Sve vreme je sve to politika, ali je to politika uglavnom netaknuta političkim. Partijske prepirke su povremeno javno vidljive i tu takođe postoje žestoka i stalna politika između političkih frakcija, interesnih grupa, konkurentskih korporacija i rivalskih medijskih koncerna. Naravno tu je i kulminirajući momenat izbora na državnom nivou gde je pažnja nacije potrebna da se bira između ličnosti umesto između različitih alternativa. Ono što je odsutno je ono političko, posvećenost pronalaženju opšteg dobra u zbrci dobrostojećih, visokoorganizovanih, jednoumnih interesa koji fanatično traže državnu podršku i koji preplavljuju praksu reprezentazivne vlasti i javne administracije ogromnom količinom novca.
Kontrolisana demokratija uredi
Volin veruje da je demokratija Sjedinjenih Američkih Država očišćena od politikog učestvovanja i opisuje kao kontrolisanu demokratiju: „politiki oblik u kojem su vlade legitimisane izborima da su naučile kako da kontrolišu“. U kontrolisanoj demokratiji biračkom telu nije dozvoljeno da ima značajan uticaj na politiku koju će država da vodi kontinuiranom upotrebom tehnika za odnose sa javnošću.
Volin veruje da SAD nalikuje na nacističku Nemačku na jednom glavnom osnovu bez obrnuća: suštinskoj ulozi koju propaganda igra u sistemu. Volin tvrdi da, dok je stvaranje propagande grubo centralizovana u Trećem rajhu, u Sjedinjenim Američkim Državama je prepuštena veoma koncetrisanim medijskim korporacijama, održavajući privid „slobodne štampe“. Prema ovom modelu, neslaganje je dozvoljeno, ali korporacioni mediji služe kao filter, dozvoljavajući većini ljudi, kojima je vreme koje mogu da potroše na informisanje o trenutnim zbivanjima ograničeno, da čuju samo viđenja stvari koje korporacioni mediji smatraju „ozbiljnim“.
Prema Volenim rečima, SAD imaju dva glavna pokretača totalitarizacije:
- Prvi, usmeren ka spolja, se izražava u glovalnom ratu protiv terorizma i u Bušovoj doktrini prema kojoj Sjedinjene Američke Države imaju pravo da započnu preventivne ratove. Ovo rezultuje tome da SAD vidi svaki pokušaj neke druge države da se odupre njihovoj dominaciji kao nezakonite.
- Drugi, usmeren ka unutra, uključuje podvrgnuće mase ekonomskoj „racionalizaciji“ neprestanim umanjivanjem i eksternalizacijom poslovnih procesa i rasklapanjem onog što ostane od „starateljske države“ Nju dila američkog predsednika Frenklina Ruzvelta i Velikog društva predsednika Lindona Džonsona. Stoga, neoliberalizam je sastavni deo obrnutog totalitarizma. Stanje nesigurnosti u koju ovo stavlja javnost ima korisnu funkciju da čini da se ljudi osećaju bespomoćno, čineći manje mogućnim da će ti ljudi postati politički aktivni i još tako doprinoseći održavanju prvog pokretača.
Reference uredi
- ^ Wolin 2008.
- ^ Hedges, Chris, Death of the Liberal Class, str. 14, 23—24, 25—26,196,200—1
- ^ Hedges, Chris (2011), The World As It Is, Nation Books, str. 3—7, ISBN 978-1-56858-640-3
- ^ Hedges, Chris (24. 1. 2010), Democracy in America Is a Useful Fiction, Truth Dig
- ^ Hedges, Chris; Sacco, Joe (2012). Days of Destruction, Days of Revolt. Nation Books. str. 238. ISBN 978-1-56858-643-4.
- ^ Johnson, Chalmers, „Chalmers Johnson on Our ‘Managed Democracy’”, Truthdig
- ^ Margaret Flowers, and Kevin Zeese (2013), „Lifting the Veil of Mirage Democracy in the United States”, Truthout (article)
- ^ Wolin 2004, str. 591.
Literatura uredi
- Wolin, Sheldon S. (2004). Politics and Vision: Continuity and Innovation in Western Political Thought (expanded izd.). Princeton: Princeton University Press. ISBN 978-0-691-12627-2. Arhivirano iz originala 15. 03. 2016. g. Pristupljeno 29. 04. 2016.
- Wolin, Sheldon S. (2008). Democracy Incorporated: Managed Democracy and the Specter of Inverted Totalitarianism. Princeton: Princeton University Press. ISBN 978-0-691-13566-3. Arhivirano iz originala 20. 04. 2016. g. Pristupljeno 29. 04. 2016.