Ogadenski rat
Ogadenski rat je bio osmomesečni rat između Somalije i Etiopije, koji se vodio pretežito na području etiopskog regiona Ogaden. Rat je završio povlačenjem somalskih snaga sa etiopske teritorije i proglašenjem primirja.
| Ogadenski rat | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo sukoba na Rogu Afrike i Hladnog rata | |||||||||
 | |||||||||
| |||||||||
| Sukobljene strane | |||||||||
 Južni Jemen |
 Džibuti SAD Ujedinjeno Kraljevstvo Italija Egipat | ||||||||
| Komandanti i vođe | |||||||||
 Mengistu Hajle Marijam[3] Abera Hajle Marijam[4] Vasilij Petrov[5] Arnaldo Očoa[6] |
 Sijad Bare general Muhamed Ali Samatar | ||||||||
| Jačina | |||||||||
| ukupno 47.000 vojnika | 35.000 vojnika | ||||||||
| Žrtve i gubici | |||||||||
| ukupno 6.666 mrtvih | 6.453 mrtvih | ||||||||
Uzroci rata uredi
U jugoistočnom etiopskom regionu Ogaden živela je znatna populacija muslimanskih Somalaca. Taj deo Etiopija je dobila 1897. godine posle bitke kod Adve. Osamostaljenjem Somalije 1960. godine, odnosno spajanjem italijanskog Somalilanda i Britanske Somalije, sporadični sukobi duž granice počeli su 1962. godine. Većeg oružanog sukoba nije bilo. Godine 1969. u Somaliji je na vlast došao pukovnik Sijad Bare, koji je 1976. proglasio Somaliju socijalističkom državom. Somalija je tako počela da prima pomoć od Sovjetskog Saveza.
Početak i tok rata uredi
Na području Ogadena dejstvovala je gerilska organizacija, zvana Front za oslobođenje Zapadne Somalije (engl. WSLF). Front su osnovali etnički Somalci pred kraj vladavine cara Hajlea Selasija. Front je postao istinski aktivan tek nakon dolaska Derga na vlast. Iskoristili su obračune unutar Derga i nemire u Eritreji, te su u februaru 1977. pokrenuli niz napada na vladine institucije u regiji. Somalska vlada Sijada Barea omogućavala je tajno snabdevanje Fronta oružjem. U međuvremenu je Etiopija prekinula saradnju sa Vojnom misijom SAD i zatvorila centar za komunikacije u aprilu 1977. godine. SSSR je u socijalističkoj Etiopiji video priliku da proširi vlastiti uticaj na Rogu Afrike. U interesu Sovjetskog Saveza bilo je da zadrži uticaj nad obe zemlje, ali okršaj oko Ogadena promenio je odnos snaga.
U junu 1977. godine, Mengistu je optužio somlasku vladu da vrši ubacivanje regularnih somalskih vojnih snaga na teritoriju Ogadena, kršeći time suverenitet jedne nezavisne i međunarodno priznate države. Do kraja jula, Front za oslobođenje Zapadne Somalije je držao vlast nad 60% Ogadena, što je nateralo Mengistua da zatraži vojnu pomoć od Sovjetskog Saveza. Sovjetski Savez je od novembra počeo snabdevati Etiopiju vojnom opremom, na što je Bare, dotadašnji sovjetski saveznik, isti mesec odgovorio raskidanjem Ugovora i prijateljstvu i saradnji sa Sovjetskim Savezom i proterivanjem sovjetskih savetnika. Bare je pomoć potražio kod SAD, čiji je saveznik Somalija od tada bila.
Uz pomoć sovjetske vojne pomoći i pomoći kubanskih vojnika pristiglih iz Angole, etiopska vojska je zaustavila napredovanje jedinica Fronta. Do kraja godine pristiglo je do 17.000 kubanskih vojnika, što je preokrenulo prevagu u ratu na stranu Etiopije. Trinaestog februara 1978. godine, somalska vlada je u pomoć Frontu poslala somalske vojne trupe, ali su ih etiopsko-kubanske jedinice ubrzo poterale prema etiopsko-somalskoj granici. Početkom marta, somalska vlada je rešila da povuče svoje trupe iz Ogadena, nakon čega je Etiopija stekla potpunu kontrolu nad pokrajinom.
Posledice rata uredi
Zbližavanje etiopske vojne vlade, Derga, sa Istočnim blokom imalo je posledice za obe strane, jer je Etiopija sada bila okarakterisana kao pion Sovjetskog Saveza i njegova baza za dalje širenje komunizma u Africi, a Sjedinjene Države su sa sve većim nepoverenjem gledale na Sovjetski Savez, koji je uz tadašnje angažovanje u Angoli isto to učinio i u Etiopiji.
U ovom osetljivom razdoblju Detanta, vlada SAD bila je uverena kako ih SSSR izigrava, te iskorištava Detant za širenje svog uticaja u zemljama Trećeg sveta. Međutim, vladajućima u Sovjetskom Savezu nije baš bio prioritet angažovati se u tako osetljivim područjima sveta, ali na to ih je primorala „solidarnost sa bratskim narodnooslobodilačkim pokretima i antiimperijalističkim snagama“, te ona kao „Prva zemlja socijalizma“, nije smela razočarati pripadnike svetskog radničkog pokreta uskraćivanjem pomoći marksistima u Etiopiji. Na taj su način vlade i Etiopije i Somalije sve do kraja 1980-ih iskorištavale svoje velike saveznike kako bi postigle ostvarenje svojih ciljeva.
Reference uredi
- ^ Tareke 2009, str. 191: "The Somali invasion began, according to Ethiopian official documents, on July 13, 1977, at 0300 hours, and not on July 23, as has been commonly held."
- ^ Gorman 1981, str. 208
- ^ Tareke 2000, str. 648
- ^ Tareke 2000, str. 645
- ^ Tareke 2009, str. 204–5
- ^ Tareke 2000, str. 656
Literatura uredi
- Gebru Tareke (2009). The Ethiopian Revolution: War in the Horn of Africa. New Haven, CT: Yale University Press. ISBN 978-0-300-14163-4.
- Gorman, Robert F. (1981). Political Conflict on the Horn of Africa. Westport, CT: Praeger. ISBN 978-0-030-59471-7.
Članci uredi
- Gebru Tareke (2000). „The Ethiopia-Somalia War of 1977 Revisited”. International Journal of African Historical Studies. 33 (3): 635—667. JSTOR 3097438.
