Pešavar

Pešavar
پشاور
Pešavar; پشاور
	Islamski koledž na Univerzitetu u Pešavaru
Administrativni podaci
Država	Pakistan
Pokrajina	Hajber-Pahtunva
Stanovništvo
Stanovništvo	‍
— 2006.	1.253.687
— gustina	555,47 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate	34° 00′ 52″ S; 71° 34′ 03″ I / 34.01444° S; 71.56753° I
Vremenska zona	UTC+5
Aps. visina	510 m
Površina	2.257 km2
	Pešavar Pešavar na karti Pakistana
Ostali podaci
Gradonačelnik	Hadži Gulam Ali
Poštanski broj	25000
Pozivni broj	092

Pešavar (urd. [пашту: پېښور‎; хиндко: پِشور; урду: پشاور‎; енгл. Peshawar; перс. پیشاور „погранични град“] грешка: {{lang}}: текст има искошену назнаку (помоћ)) je grad u Pakistanu u pokrajini Hajber-Pahtunva. Takođe je administrativni i ekonomski centar teritorije Plemenska područja pod federalnom upravom.^[1] Prema proceni iz 2006. u gradu je živelo 1.253.687 stanovnika. Pre podele Britanske Indije zvao se Purušapura, od sanskritske reči Pušpapura, što je značilo „grad cveća“.

Pešavar se nalazi u velikoj dolini blizu istočnog ulaza u klanac Hajber, između iranske visoravni i doline Inda. To je strateška lokacija na raskršću puteva koji vode ka srednjoj Aziji i južnoj Aziji.

Pešavar ima jedan državni i jedan privatni univerzitet. Pored grnčarije, u gradu se proizvode tekstil i cipele.

Geografija uredi

Klima uredi

Klimatski dijagram Pešavara

Pešavar po Kepenovoj klasifikaciji ima polusuvu klimu sa vrlo vrućim letima i blagim zimama. Zima počinje sredinom novembra i traje do kasnog marta. Letnji meseci su od maja do septembra. Srednje najviše dnevne temperature u toku leta prelaze 40 °C, dok je srednja minimalna temperatura 25 °C. Srednja minimalna dnevna temperatura u tomu zime je 4 °C, a maksimalna 18,35 °C.

Za razliku od većeg dela Pakistana Pešavar ne leži u zoni monsuna. Kiše ima i u leto i u zimu.

Istorija uredi

Džamija Al-Zaruni u Pešavaru

Pešavar su osnovali pre oko 2.000 godina kraljevi Gandhara i duže vreme je trgovački centar između indijskog potkontinenta, Avganistana i centralne Azije. Grad je bio istočna granica Kušanskog carstva pod Kaniškom. 1275. godine grad je posetio Marko Polo.

Babur, osnivač Mogulskog carstva, sagradio je u Pešavaru utvrđenje 1530. godine. Kasnije je, tokom izgradnje puta Delhi – Kabul i stvaranjem vrtova pod Šer Kan Surijem, započeo razvoj Pešavara.

Godine 1834. u Pešavar su upali Siki pod vođstvom Maharadže Randžit Singa i zapalili su veliki deo grada. Siki su upravljali gradom preko 30 godina. Nakon raspada Sikskog carstva, zbog svađa u porodici Maharadža, Britanci su preuzeli kontrolu.

Pred teroristički napad 11. septembra 2001. godine Osama Bin Laden je razgovarao u jednom pešavarskom hotelu, u kome su, između ostalih, bili smešteni i teroristi.

Stanovništvo uredi

Prema proceni, u gradu je 2006. živelo 1.253.687 stanovnika.

Kretanje broja stanovnika
1981.	1998.	2006.
566.248^[2]	988.055^[2]	1.253.687

Građani Pešavara su većinom Paštuni. Paštuni čine značajanu nacionalnu grupu i većinski narod u pakistanskoj provinciji Hajber-Pahtunva. Paštuni žive i u Avganistanu, gde su takođe značajna etnička grupa. Druga najveća grupa su Hindkovanci. Pored njih, u gradu žive desetine hiljada Tadžika, Hazara, Uzbeka, Persijanaca i drugih.

Izbeglice uredi

Zbog Avganistanskog građanskog rata i sovjetske invazije, veliki broj izbeglica se slivao u Pešavar. Na mestu ranijeg kampa za izbeglice Nasir Bag i Kača Garni^[3] 2002. godine je nastala nova zajednica, Regi Lalma.

Od 2007. godine, napravljeni su novi kampovi za prihvat izbeglica u Pešavaru. U delu grada Hajatabad nalazi se puno izbeglica iz Avganistana.^[4]

Privreda uredi

Saobraćaj uredi

Reference uredi

^ „Administrative System”. Government of the Federally Administered Tribal Areas. Arhivirano iz originala 25. 01. 2008. g. Pristupljeno 12. 12. 2007.
^ ^a ^b „PAKISTAN”. citypopulation.de.
^ UNHCR januar 2006 Avgani u Pešavaru Kača Garni strana 15
^ UNHCR januar 2006 Avgani u Pešavaru Hajatabad strana 16