Piter Brojgel Stariji
Piter Brojgel Stariji (hol. Pieter Bruegel de Oude; moguće rođen u selu pored Brede u Holandiji ili Briju, Limburg, između 1525—1530 — Brisel, 5. septembra 1569)[1] bio je flamanski slikar. U slikarskom leksikonu ga svrstavaju u flamanske/holandske renesansne slikare 16. veka. On je najznačajniji flamanski slikar 16. veka.[2]
| Piter Brojgel Stariji | |
|---|---|
 Slikar i kritičar, pretpostavlja se da je ovo autoportret Pitera Brojgela Starijeg iz 1565. | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1525 |
| Mesto rođenja | Breda, Habzburška Nizozemska |
| Datum smrti | 5. septembar 1569. |
| Mesto smrti | Brisel, Habzburška Nizozemska |
| Umetnički rad | |
| Polje | slikarstvo |
| Najvažnija dela | |
Život uredi
Postoje zapisi da je Piter Brojgel rođen u ili pored grada koji se zvao Breda,[3] ali nije sigurno da li se radi o Bredi u Holandiji ili o belgijskom gradu Bri koji se na latinskom isto zove Breda. Teoriju o belgijskom gradu Bri je smislio Mander, koji je ovaj podatak verovatno iskonstruisao da bi potkrepio tezu o „seoskom“ poreklu umetnika jer selo koje on pominje ne postoji. Najverovatnije da se radi o tome da on nije Piter iz Brojgela već Piter od (oca) Brojgela. Kao što ne znamo njegove roditelje, takođe su nepoznati tačni podaci o njegovoj godini rođenja. Još uvek se prepiru stručnjaci oko njegove godine rođenja, ali u svakom slučaju može se reći da je rođen pre 1530. Pošto je radio u stilu Hijeronimusa Boša i slikao humorističke scene[4] dobio je nadimak „smešni Brojgel“, a zbog njegove ljubavi prema seoskom žanru, koje je on ovekovečio na svojim delima dobio je još jedan nadimak „seljak Brojgel“.[5] Tako da u pojedinim knjigama nazivan je kao jednim ili drugim nadimkom. Bio je osnivač jedne velike slikarske familije,[6] čiji su članovi sve do 17. veka bili aktivni slikari.[7][8] Prema nekim navodima, on je učio zanat kod poznatog slikara Piter Keke van Elst (Pieter Coecke van Aelst) u Antverpenu ali nema dokumentacione potvrde za tvrdnju.[9]
1551. postaje član udruženja slikara majstor slikarske gilde u Antverpenu (udruženje Sv. Luka), sve do 1559. Piter Brojgel se potpisivao sa starim holandskim pisanjem sa Brueghel, kasnije je promenio u Bruegel i sa tim imenom se koristio i potpisivao na svim svojim radovima, do kraja svog života.[10]
Godine 1552. preduzima jedno putovanje kroz Italiju koje je trajalo sve do 1555. kada se vratio nazad u Antverpen. Put u Italiju je imao veliki značaj za ovog umetnika i on je poput drugih severnjaka tražio i učio se na delima velikih italijanskih majstora nije podlegao ovim uticajima i stvorio je svoj vlastiti stil i tako se razlikuje od ostalih Holanđana koji su u Italiji tražili uzore i gotove primere za slikarstvo. Za vreme između 1555. i 1563. sve se zasniva na njegovim crtežima i bakrorezima, ostalo nije poznato.
1563. oženio je ćerku od svog učitelja Mauke Keke van Elst (Mayken Coeck van Aelst),[11][12] venčao se u crkvi Notr Dam de la Kapel u Briselu, gde je i ostao do kraja svog života. Njegova dva sina Piter Brojgel Mlađi i Jan Brojgel Stariji postali su takođe poznati slikari kao i njihov otac. 1564. rodio mu se sin Piter kasnije nazvan „Pakleni Brojgel“[13] a 1568. sina Jana i on je imao nadimak - „Somot Brojgel“.[14] Umro je u Briselu.[15] Sahranjen je u crkvi Notr Dam de la Kapel u Briselu.[16]
Delo uredi
Na početku karijere je slikao pejzaže. Dokazao je jedinstveno zahvatati atmosferu prirode. Voleo je da slika prostrane daleko se protežuće pejzaže na kojima su se odigravali biblijski ili mitološki događaji. Stvorio je veliki broj bakroreza i među najpoznatije spada serija grafika „Sedam smrtnih grehova“ 1557. Poznati su njegovi moralističko didaktički radovi. Do današnjih dana se sačuvalo njegovih 45 autentična radova-slika, od kojih se trećina nalazi u Umetničko-istorijskom muzeju u Beču. Ostali radovi su se izgubili,[17] ali je sačuvan veći broj njegovih crteža i grafika.[18]
Među najpoznatija dela spadaju „Holandske poslovice“ („Dvanaest poslovica“) koje je naslikao 1559. godine i na ovoj slici se nalazi veliki broj figura koje prikazuju holandske poslovice. Nalazi se u muzeju u Antverpenu. Slika gradnja Vavilonske kule iz 1563. godine je njegovo značajno delo.[19][20] Nalazi se u muzeju u Beču.[21]
Odabrana dela uredi
- Dečje igre (Umetničko-istorijski muzej u Beču)[22]
- Pad pobunjenih anđela (Kraljevski muzej lepih umetnosti u Briselu)[23][24]
- Trijumf smrti (Muzej Prado u Madridu)[25]
- Dva majmuna, 1562.[26]
- Povratak stada, 1565. (Ciklus „Meseci")[27]
- Zimski pejzaž sa zamkom za ptice, 1565. (Ciklus „Meseci")[28]
- Kleveta Apelesa, 1565.[29]
- Pokolj nevinih, 1565. (Umetničko-istorijski muzej u Beču)
- Pokolj nevinih, 1565, London[30]
- Slikar i kritičar, 1565.
- Lovci u snegu, 1565 (Ciklus „Godišnja doba“, Umetničko-istorijski muzej u Beču)[19][31]
- Žetva, 1565 (Ciklus „Godišnja doba“, (Muzej umetnosti Metropoliten u Njujorku)[32]
- Propoved Ivana Krstitelja, 1566. (Muzej lepih umetnosti u Budimpešti)[33]
- Popisivanje stanovništva u Vitlejemu, 1566. (Umetničko-istorijski muzej u Beču)
- Svadbeni ples, 1566. (Umetničko-istorijski muzej u Beču)
- Preobraćanje Pavlovo, 1567. (Umetničko-istorijski muzej u Beču)
- Zemlja mlijeka i meda, 1567. (Stara pinakoteka u Minhenu)
- Svraka na vešalima, 1568. (Muzej u Darmštatu)
- Mizantrop, 1568.[34]
- Slepac vodi slepca, 1568. (Muzej Kapodimonte u Napulju)[35]
- Seljački ples, 1568. (Umetničko-istorijski muzej u Beču)[36]
- Prosjaci, 1569. (Muzej Luvr u Parizu)[37]
- Seljak i pljačkaš gnezda, 1568. (Umetničko-istorijski muzej u Beču)[38]
- Tri vojnika, 1568.[39]
- Oluja na moru, nedovršeno delo,[40] verovatno njegova poslednja slika (Umetničko-istorijski muzej u Beču)[41]
Galerija uredi
-
Velike ribe jedu male (1556) -
Ikarov pad (oko 1558) -
Pogled na Napulj (oko 1558) -
Borba mesopusta (1559) -
Nizozemske poslovice (1559) -
Dečje igre (1560) -
Luda Marketa (1561) -
Pad anđela (1562) -
Trijumf smrti (oko 1562) -
-
Nošenje krsta (1564) -
-
Senokos (1565) iz ciklusa meseca -
Lovci u snegu (1565) iz ciklusa meseca -
Ubijanje nevine dece(1565) -
Seoska igranka (1568) -
O slepcima (1568) -
Seoska svadba (1568) -
Hendikepirani (1568) -
Oluja na moru (1569) poslednja nezavršena slika
_-_Google_Art_Project_-_edited.jpg)
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „Bruegel, Pieter: The Fall Of The Rebel Angels (1562)”. The Independent (na jeziku: engleski). 2008-08-14. Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Pieter Bruegel, the Elder | Flemish Renaissance Painter & Engraver | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2023-12-19. Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ Wisse, Authors: Jacob. „Pieter Bruegel the Elder (ca. 1525–1569) | Essay | The Metropolitan Museum of Art | Heilbrunn Timeline of Art History”. The Met’s Heilbrunn Timeline of Art History (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Bruegelian humour | Bruegel”. bruegel.vlaamsekunstcollectie.be. Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ DHNS. „The Bruegel saga”. Deccan Herald (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Pieter Bruegel”. VISITFLANDERS (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „A guide to the Brueghel dynasty”. Christie's. 2023.
- ^ Sansom, Ian (2011-04-01). „Great dynasties of the world: The Brueghels”. The Guardian (na jeziku: engleski). ISSN 0261-3077. Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Artist Info”. www.nga.gov. Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ Genocchio, Benjamin (2007). „Brueghels So Beloved They Were Painted Two Times”. The New York Times.
- ^ „The Strange Art of Pieter Bruegel”. the low countries (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „The sophisticated side of Pieter Bruegel the Elder”. Apollo Magazine (na jeziku: engleski). 2018-10-27. Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Pieter the Younger Brueghel”. Oxford Reference (na jeziku: engleski). doi:10.1093/oi/authority.20110803095531936?p=emailacqrwkgrzlrkq&d=/10.1093/oi/authority.20110803095531936. Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Jan Brueghel the Elder – NCMALearn”. learn.ncartmuseum.org. Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ Ian (2023-12-28). „A look into the life of Pieter Bruegel the Elder”. Medium (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Philips Galle”. Westmont College (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ bruegelnow (2013-02-22). „Detective Hunt for a Lost Bruegel”. BruegelNow (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ Cascone, Sarah (2018-10-24). „It Took 450 Years to Get the First Pieter Bruegel the Elder Retrospective. It Will Probably Never Happen Again. Here's Why”. Artnet News (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ a b „Bruegel Paintings, Bio, Ideas”. The Art Story. Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „RTS :: Nauka :: Čuven je po „Vavilonskoj kuli“, a nema ga već 450 godina”. www.rts.rs. Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „The Tower of Babel”. www.khm.at (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Homo ludens: Pieter Bruegel's Children's Games and the Humanist Educators”. Journal of Historians of Netherlandish Art (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ Plessis, Alicia du (2023-07-07). „"The Fall of the Rebel Angels" by Pieter Bruegel the Elder - A Look”. Art in Context (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „'THE FALL OF THE REBEL ANGELS'”. Google Arts & Culture (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ Morley, Tony (2021-03-27). „How This Haunting 14th Century Masterpiece Reveals Humanity's Remarkable Story of Progress”. fee.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ Jones, Jonathan (2018-10-01). „Bruegel review – beer, pancakes, and the limitless genius of Bruegel”. The Guardian (na jeziku: engleski). ISSN 0261-3077. Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „The Return of the Herd (Autumn)”. www.khm.at (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Winter Landscape with a Bird Trap (1565) by Pieter Bruegel – Artchive” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „The Calumny of Apelles | Bruegel”. bruegel.vlaamsekunstcollectie.be. Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Pieter Bruegel the Elder (c. 1525-69) - Massacre of the Innocents”. www.rct.uk (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ McAloon, Jonathan (2019-02-04). „Pieter Bruegel the Elder’s “Hunters in the Snow” Captures the Perilous Little Ice Age”. Artsy (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Pieter Bruegel the Elder | The Harvesters”. The Metropolitan Museum of Art (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ Tuschka, Alexandra (2022-04-26). „Pieter Bruegel the Elder - The Sermon of John the Baptist”. the artinspector US (na jeziku: nemački). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „The Misanthrope - Pieter Bruegel the Elder”. Google Arts & Culture (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Peasant and Nestrobber: Bruegel as Witness of His Times”. Journal of Historians of Netherlandish Art (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Peasant Dance”. www.khm.at (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „The Beggars (Louvre): Art in the Christian Tradition”. diglib.library.vanderbilt.edu. Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „The Peasant and the Nest Robber”. www.khm.at (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „THE THREE SOLDIERS”. Google Arts & Culture (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „The Storm at Sea | painting by Bruegel | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Storm at Sea by BRUEGEL, Pieter the Elder”. www.wga.hu. Pristupljeno 2024-01-27.
Literatura uredi
- Piter Bruegel, Jaromir Neumann, Praha 1965.
- Enciklopedija likovnih umjetnosti, L.Z. FNRJ, Zagreb 1959.
- Mala prosvetina enciklopedija, Beograd, 1959.
- Svet umenia, IKAR, Bratislava 2002.
- Spozname umenie R. Dickensova a M. Griffildova, B. Bystrica 2004.
- Dejiny umenia, Mladé letá Bratislava 2001.
- Svetové dejiny umenia, B.F. Groslier, Larusse, Praha 1996.
Spoljašnje veze uredi
- Biography at the Web Gallery of Art
- Pieter Bruegel the Elder at Olga's Gallery
- Pieter Bruegel the Elder in the "A World History of Art" Arhivirano na sajtu Wayback Machine (10. mart 2008)
- Complete list of paintings. Includes all of the 100 proverbs from the painting, with explanation (in French). Arhivirano na sajtu Wayback Machine (13. avgust 2020)
- Fine Art Wallpapers Bruegel high resolution images
