Princ Ajmone, vojvoda od Aoste
Princ Ajmone, četvrti vojvoda od Aoste (puno ime: Ajmone Roberto Margerita Maria Đuzepe Tiroino, ital. Aimone Roberto Margherita Maria Giuseppe TorinoTorino, 9. mart 1900 – Buenos Ajres, 29. januar 1948), poznat i kao Tomislav II, bio je italijanski princ iz dinastije Savoja i oficir Italijanske kraljevske ratne mornarice.
| Princ Ajmone, vojvoda od Aoste | |
|---|---|
| Kralj Nezavisne Države Hrvatske | |
 | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 9. mart 1900. |
| Mesto rođenja | Torino, Kraljevina Italija |
| Datum smrti | 29. januar 1948. (47 god.) |
| Mesto smrti | Buenos Ajres, Argentina |
| Dinastija | Savoja |
Od 18. maja 1941. do 31. jula 1943. godine, bio je kralj Nezavisne Države Hrvatske pod titularnim imenom Tomislav II, a na njenu teritoriju nikada nije stupio.
Biografija uredi
Predratni život uredi
Rođen je 9. marta 1900. godine u Torinu. Njegov deda je bio španski kralj Amadeo I. Od 1. aprila 1921. godine, bio je član italijanskog Senata.
Drugi svetski rat uredi
Hrvatski kralj uredi
U skladu sa odredbama Rimskih ugovora, princ Ajmone je 18. maja 1941. godine postao kralj Nezavisne Države Hrvatske, odlukom njegovog rođaka italijanskog kralja Vitoria Emanuelea III, a na predlog poglavnika Ante Pavelića koji mu je ponudio „Tomislavovu krunu".[1][2] Odluku o izboru za hrvatskog kralja saopštio mu je grof Galeaco Ćano, ministar spoljnih poslova i Musolinijem zet.[3] Ceremoniji proglašenja za kralja u Kvirinalnoj palati u Rimu, prisustvovao je i Pavelić. Tada je uzeo ime Tomislav II, u spomen na prvog srednjovekovnog hrvatskog kralja Tomislava. Na taj način, NDH je formalno postala podređena Italiji.
Bilo je predviđeno da se krunisanje održi u Tomislavgradu, ali je on odbio otići usled neslaganja oko rešavanja pitanja Dalmacije.[4] Tako ni Ajmone nije imao nikakvu efektivnu vlast nad ustaškim režimom, već je bio samo simbol.
Nakon smrti prava princa Amedea u britanskom zarobljeničkom logoru u Keniji, Ajmone je preuzeo titulu vojvode od Aoste. Od jeseni 1942. godine, tajno je stupio u kontakt sa Saveznicima i otpočeo razgovore o mogućem primirju.
Jula 1943. godine, sa padom fašističkog režima u Italiji, princ Ajmone je po naređenju kralja Vitoria Emanuelea III abdicirao sa prestola NDH, dana 31. jula 1943. godine. Međutim, uoči njegove formalne abdikacije po padu Italije, dana 12. oktobra iste godine, rodio mu se sin Amedeo, koji je postao prestolonaslednik NDH sa imenom Zvonimir II.
Nastavak rata uredi
U poslednjim mesecima Drugog svetskog rata, postao je komandant italijanske pomorske baze Taranto, ali je razrešen dužnosti. Tokom svoje pomorske karijere dostigao je čin admirala.
Smrt uredi
Godinu dana posle pada monarhije u Italiji, napušta je 1947. godine i odlazi u Argentinu. Preminuo je 29. januara 1948. godine u Buenos Ajresu.
Titule uredi
- Kralj Hrvatske, princ Bosne i Hercegovine, vojvoda Dalmacije, Tuzle i Knina, vojvoda Aoste (1942 - 12. oktobar 1943)
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Karanović, Ognjen. „Stvaranje zločinačke NDH i srpsko-hrvatski odnosi 1940-1941. godine”. Kulturni centar Novog Sada.
- ^ Miladinović, Veljko (10. 04. 2016). „Princ Amedeo, rođen kao prestolonaslednik NDH: Nikad me nije zanimala hrvatska kruna”. Nedeljnik. Arhivirano iz originala 30. 09. 2021. g. Pristupljeno 30. 09. 2021.
- ^ "Pravni aspekti i političke posljedice rimskih ugovora od 18. svibnja 1941. godine", Vladimir Đuro Degan, Zbornik radova Pravnog fakulteta u Splitu, god. 45 (2008), Broj 2 (88)
- ^ Rodogno, Davide (2006). Fascism's European Empire: Italian Occupation During the Second World War. Cambridge University Press. str. 95. ISBN 0521845157.
