Википедија

Prirodnjački muzej u Londonu

музејска институција у УК

Prirodnjački muzej u Londonu (engl. Natural History Museum, London) je muzej prirode koji izlaže široki spektar eksponata iz različitih oblasti istorije prirode. Muzej je jedan od tri velika muzeja na ulici Exhibition Road u Južnom Kensingtonu u Londonu pored Naučnog muzeja i Muzeja Viktorije i Alberta, a najveći deo muzeja nalazi se u ulici Kromvel.

Prirodnjački muzej u Londonu
Natural History Museum, London
Prirodnjački muzej u Londonu
Prirodnjački muzej u Londonu na karti Centralni London
Prirodnjački muzej u Londonu
Lokacija na mapi centralnog Londona
Osnivanje1881.
LokacijaLondon, Ujedinjeno Kraljevstvo
 Engleska
Koordinate51° 29′ 46″ S; 0° 10′ 35″ Z / 51.495983° S; 0.176372° Z / 51.495983; -0.176372
Kolekcijaprirodnih vrsta
Posetioci5.226.320 (2018)[1]
DirektorDouglas Gurr
Veb-sajtnhm.ac.uk

U muzeju se nalaze eksponati koji pokrivaju oko 70 miliona vrsta živih i izumrlih biljnih i životinjskih vrsta koje su grupisane u 5 glavnih kolekcija: botanika, entomologija, mineralogija, paleontologija, i zoologija. Muzej je svetski priznat istraživački centar specijaliziran u taksonomiji, identifikaciji i konzervaciji. Poseduje različite zbirke od naučne i istorijske važnosti, među kojima je i kolekcija vrsta koju je prikupio Čarls Darvin. Muzej je poznat po izložbi skeleta dinosaurusa. Sadrži i biblioteku sa velikm brojnjm knjiga, časopisa i umetničkih kolekcija vezane za rad i istraživanje naučnih departmana.

Do 1963. godine, Prirodnjački muzej je bio deo Britanskog muzeja. Nakon toga se izdvijio kao poseban muzej i zadržao ime Britanski muzej (prirodna istorija), iako je i tada bio poznat kao Prirodnjački muzej. Po broju posetioca, Prirodnjački muzej zauzima četvrto mesto na listi najposećenijih muzeja na svetu sa zabeleženih preko 4 miliona poseta u 2009. godini.[2]

Kao i drugi nacionalni muzeji u Ujedinjenom Kraljevstvu koji se finansiraju iz javnih fondova, Prirodnjački muzej ne naplaćuje ulaznicu.[3] Muzej je oslobođena dobrotvorna organizacija i vanresorno javno telo pod pokroviteljstvom Odeljenja za kulturu, medije i sport.[4][5] Princeza od Velsa je pokroviteljka muzeja.[6] U muzeju ima oko 850 zaposlenih. Dve najveće strateške grupe su Grupa za javno angažovanje i Grupa za nauku.[7]

Istorija uredi

Rani period uredi

Kolekcija muzeja potiče od zbirke alsterskog doktora Hansa Sloana koji je dozvolio da njegove značajne zbirke budu prodate Britanskoj Vladi po ceni koja je bila dosta niža od tržišne vrednosti u to vreme. Kupovina je finansirana lutrijom. U Sloanovoj kolekciji bile su ispresovane biljke i životinjski i ljudski skeleti. Zbirka je prvobitno, 1756, bila smeštena u kući Montagu u Blumsberiju gde se nalazio Britanski muzej.[8] Međutim, većina Sloanove kolekcije je nestala u prvim decenijama 19. veka, a Džordž Šo, upravnik odeljka zoologije, mnoge vrste je prodao Kraljevskom koledžu u Surdžonu. Njegov naslednik Elford Lič povremeno je palio lomače u donjim spratovima muzeja.[9] Muzej je imao velike probleme da sačuva postojeće zbirke. Godine 1833, Godišnji izveštaj navodi da od 5.500 insekata navedenih u Sloanovom katalogu, nijedan nije ostao. Nemosposobnost odeljenja prirodne istorije da sačuvaju svoje primerke postala je ozloglašena. Trezor je odbio da mu poveri primerke prikupljene o trošku vlade. Imenovanja osoblja bila su opterećena džentlmenskim favorizovanjem. Godine 1862. nećakinja poverenika muzeja bila je postavljena za asistenta na odeljku entomologije bez obzira što nije znala razliku između leptira i moljca.[10][11]

Džon Edvard Grej se žalio na zaposlene i tvrdio je da su mnogi mentalno poremećeni. Džordž Šo je pretio da će nagaziti na bilo koju školjku koja nije u 12. izdanju Linejevog Systema Naturae; drugi je uklonio sve etikete i registracione brojeve sa entomoloških kutija koje je uredio rival. Ogromnu kolekciju konhologa Hjua Kaminga je nabavio muzej, i Grejova supruga je nosila otvorene poslužavnike preko dvorišta u oluji: sve etikete je vetar odneo. Za tu kolekciju se kaže da se nikada nije oporavila.[12]

Glavni bibliotekar u to vreme bio je Antonio Panici; njegov prezir prema prirodnjačkim odeljenjima i prema nauci uopšte bio je potpun. Šira javnost nije bila ohrabrena da posećuje muzejske izložbe prirodne istorije. Godine 1835, ser Henri Elis je rekao izabranom komitetu parlamenta da su ovu politiku u potpunosti odobrili glavni bibliotekar i njegove starije kolege.

Mnoge greške njegovih prethodnika ispravio je paleontolog Ričard Oven koji je radio kao upravnik Britanskog muzeja 1856. Njegove promene u radu muzeja su navele Bila Brajson da napiše da je Oven učinio da Prirodnjački muzej postane institucija za svakoga i da je promenio očekivanja ljudi za šta muzej služi.[13] Oven je shvatio da je prirodnjačkom delu Britanskog muzeja potrebno više mesta. Kupljeno je zemljište u Južnem Hensingtonu i 1864. raspisan je konkurs za dizajniranje novog muzeja. Prihvaćena je ideja Francisa Fovka, a skicu je uradio Aldred Voterhaus.[14] Radovi su započeli 1873, a završeni 1880. Novi muzej otvoren je dogodine, 1881. godine. U ovom prostoru se naleze Zemljane galerije i Darvinov centar.[15]

Odvajanje od Britanskog muzeja uredi

Čak i nakon otvaranja Prirodnjačkog muzeja kao posebne institucije, on je zvanično ostao Departman Britanskog muzeja i zadržao ime Britanski Muzej (prirodna istorija). Peticija za odvajanje je potpisana 1866. godine, a 1963. je muzej konačno postao nezavisan. Godine 1992. je promenio ime u Prirodnjački muzej.

Geološki muzej uredi

Godine 1985, muzej se spojio sa susednim Geološkim muzejom Britanskog geološkog zavoda,[16][17] koji se dugo takmičio za ograničeni prostor dostupan u toj oblasti. Geološki muzej je postao svetski poznat po izložbama uključujući model aktivnog vulkana i mašinu za zemljotrese (koju je dizajnirao Džejms Gardner), a u njemu je bila i prva svetska kompjuterski poboljšana izložba (Blaga Zemlje). Muzejske galerije su potpuno obnovljene i ponovo pokrenute 1996. godine kao Zemaljske galerije, dok su ostale izložbe u Voterhaus zgradi preimenovane u Životne galerije. Mineraloški prikazi Prirodnjačkog muzeja ostaju uglavnom nepromenjeni kao primer tehnika prikazivanja Voterhaus zgrade iz 19. veka.

Darvinov centar uredi

 
Jedan od eksponata iz Darvinovog centra.

Darvinov centar je najnoviji centar u muzeju, dizajniran delimično u modernom stilu i sadrži najnoviju tenologiju za čuvanje vrednih kolekcija. U tom centru se nalazi kolekcija desetina miliona prepariranih vrsta, a postoji i novi radni prostor za muzejski naučni tim, kao i novi moderni uređaji edukativnog karaktera za posetioce. Darvinov centar spada u najznačajnije novorazvijene projekte muzeja. Prvi deo centra sadrži Departman za zoologiju u kom se nalaze kolekcije organizama prepariranih u alkoholu. Drugi deo centra je izgrađen 2008. godine, a otvoren za javnost godinu dana kasnije. Izgrađen je u obliku gigantske gusenice i u njemu su smešteni odeljci za entomologiju i botaničke kolekcije presovanih biljaka.

Verovatno najpoznatiji eksponat u Darvinovom centru je gigantska lignja dugačka 8,62 metara, nazvana Arhi (Archie), koja je živa uhvaćena u ribarsku mrežu nedaleko od Folklandskih Ostrva 2004. godine.

Najznačajniji eksponati i izložbe uredi

 
Model dinosaurusa Dipija.

Jedna od najposećenijih i verovatno najpoznatijih izložbi je eksponat poznat kao Dipi, replika skeleta dinosaurusa Diplodocus carnegii dugačka 32 metara postavljena u Centralnoj dvorani. Tvorac ovog eksponata je Endru Karnegi. Kako se reč Dipi brzo irila, Karnegi je platio da se kopije skeleta postave širom evropskih prestonica, kao i u Latinskoj Americi, te je tako Dipi postao najviđeniji dinosaruski skelet na svetu. Dinosaurus je ubrzo postao simbol muzeja i pojavio se u mnogim crtanim filmovima i drugim vrstama medija, poput Diznijeve komedije Jedan od naših dinosaurusa je nestao (One of Our Dinosaurs Is Missing) iz 1953. godine. Nakon 112 godina izlaganja u muzeju, replika dinosaurusa je uklonjena početkom 2017. da bi je zamenio stvarni skelet mladog plavog kita, 128 godina star skelet sa nadimkom „Nada“.[18] Dipi je krenuo u obilazak raznih britanskih muzeja počevši od 2018. i zaključno sa 2020. u Norvičkoj katedrali.[19][20][21]

Još jedan simbol muzeja je model skeleta plavog kita. Skelet je dug 25 metara i teži 10 tona. Eksponat je mogao da bude izložen tek 1934. godine, sa izgradnjom nove hale samo za taj eksponat iako je on bio u vlasništvu muzeja 42 godine pre izlaganja. Pre nego što je trup kita zatvoren, unutra je stavljeno nekoliko noovčića, što je uskoro preraslo u legendu da je unutra postavljena vremenska kapsula. Eksponat je potpuno završen i postavljen u novonapravljenu halu 1938. godine i u vreme otvaranja za javnost bio je najveći model životinje na svetu dugačak 28,3 metara.[22]

Zone uredi

Muzejske galerije podeljene su u četiri odeljka:

Crvena zona U ovaj odeljak se može ući sa ulice Exhibition Road, iz istočne strane zgrade. Zona je posvećena temi istorije planete Zemlje. Odeljak sadrži veći broj galerija:

  • Laboratorija Zemlje
  • Bogatstva Zemlje
  • Najnovije impresije
  • Površina za odmor
  • Zemlja danas i sutra
  • Od početka
  • Unutrašnja snaga
  • Vizije zemlje

Zelena zona

  • Ptica
  • Zastrašujući gmizavci
  • Ekologija
  • Fosili morskih reptila
  • Gigantska sekvoja i Centralna dvorana
  • Minerali
  • Grobnica
  • Naše mesto u evoluciji
  • Biljna snaga
  • Primati
  • Istraživanja

Plava zona

  • Dinosaurusi
  • Ribe, amfibije i reptili
  • Biologija čoveka
  • Jerwood
  • Beskičmenjaci
  • Sisari
  • Sisari (plavi kit)
  • Priroda uživo

Narandžasta zona

  • Bašta sa divljim životinjama
  • Darvinov centar

[23]

Galerija uredi

  •  
    Prirodnjački muzej u Londonu
  •  
    Glavna dvorana Prirodnjačkog muzeja
  •  
    Prirodnjački muzej otvoren je svakog dana od 10h do 17.45h.
  •  
    Ulaz u Prirodnjački muzej iz ulice Exhibition Road.
  •  
    Izložba skeletona.
  •  
    Đaci u poseti Prirodnjačkog muzeja.
  •  
    Impozantna arhitektura zgrade Prirodnjačkog muzeja.

Vidi još uredi

Izvori uredi

  1. ^ Association of Leading Visitor Attractions Pristupljeno 3. 1. 2020.
  2. ^ „Tabelarni pregled statistike posećenosti muzeja“, web.archive.org. Pristupljeno 18. aprila 2014.
  3. ^ „Natural History Museum scraps £9 fee” . www.telegraph.co.uk. Arhivirano iz originala 11. 1. 2022. g. 
  4. ^ „Museum governance”. The Natural History Museum. Pristupljeno 14. 3. 2010. 
  5. ^ „Natural History Museum”. gov.uk (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-04-04. 
  6. ^ Harrison, Lily; Caldwell, Lindsey (22. 4. 2013). „Duchess Kate to become patron of three new charities”. Today News. 
  7. ^ „Our vision”. nhm.ac.uk. 
  8. ^ „Prirodnjački muzej - istorijat“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. april 2014), aviewoncities.com. Pristupljeno 18. aprila 2014.
  9. ^ Harrison, Keith; Smith, Eric (2008). Rifle-Green by Nature: A Regency Naturalist and his Family, William Elford Leach. London: Ray Society. str. 265—266. ISBN 9780903874359. 
  10. ^ Gunther, Albert E. (1975). A Century of Zoology at the British Museum through the Lives of Two Keepers, 1815–1914. London: Dawsons. ISBN 9780712906180. 
  11. ^ Gunther, Albert E. (1980). The Founders of Science at the British Museum, 1753–1900. Halesworth, Suffolk: Halesworth Press. ISBN 9780950727608. 
  12. ^ Barber, Lynn (1980). „Omnium Gatherum”. The Heyday of Natural History: 1829–1870. London: Cape. ISBN 9780224014489. 
  13. ^ Bryson, Bill (2003). A Short History of Nearly Everything. London: Doubleday. ISBN 9780385408189. Arhivirano iz originala 05. 04. 2023. g. Pristupljeno 11. 07. 2023. 
  14. ^ „Prirodnjački muzej - enterijer“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. januar 2012), architecture.com. Pristupljeno 18. aprila 2014.
  15. ^ „Ko su bili prvi kolekcionari?“, nhm.ac.uk. Pristupljeno 18. aprila 2014.
  16. ^ „Written Answer: Geological and British Museums HC Deb 31 July 1984”. Hansard. 65: c185W. 1984. 
  17. ^ Hackett, Dennis (1999). Our corporate history. Key events affecting the British Geological Survey, 1967–1998 (Technical Report, WQ/99/1 izd.). British Geological Survey. 
  18. ^ „Coldplay prove they're not fossils as they play Natural History Museum gig”. BBC. Pristupljeno 26. 11. 2019. 
  19. ^ McVeigh, Tracy (1. 1. 2017). „Dippy's last days: diplodocus leaves London after 112 years for farewell UK tour”. The Observer. 
  20. ^ Fuller, George (4. 1. 2017). „Dippy the Diplodocus bids farewell to his public at the Natural History Museum” . The Daily Telegraph. Arhivirano iz originala 11. 1. 2022. g. 
  21. ^ „Dippy on Tour: A Natural History Adventure”. Natural History Museum. 
  22. ^ „Prvo prikazivanje plavog kita“ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (27. decembar 2013), nhm.ac.uk. Pristupljeno 18. aprila 2014.
  23. ^ „Galerije“, nhm.ac.uk. Pristupljeno 18. aprila 2014.

Literatura uredi

Spoljašnje veze uredi

 
Prirodnjački muzej u Londonu na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Природњачки_музеј_у_Лондону&oldid=27614396”