Radomir Nedeljković Rade
Radomir Nedeljković (Beograd 1921 — Stevanske livade, Sikole 1941), učitelj, član SKOJ-a, jedan od organizatora ustanka u Negotinskoj krajini, borac Krajinskog partizanskog odreda.
| radomir nedeljković | |
|---|---|
 Radomir Rade Nedeljković Uča | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1921. |
| Mesto rođenja | Beograd, Kraljevina SHS |
| Datum smrti | 1941. |
| Mesto smrti | Stevanske livade, Sikole, Srbija. |
Biografija uredi
Radomir Nedeljković rodio se 2. juna 1921. godine u Beogradu od majke Bose i oca Dobrivoja, obućarskih radnika. Godinu dana posle njegovog rođenja porodica se preselila za Negotin gde je Rade, kako su ga svi zvali, završio osnovnu školu, a nakon petog razreda gimnazije prešao u Učiteljsku školu, koju je završio sa odličnim uspehom. Isticao se po svojim literarnim sastavima, a naročito je bio aktivan u literarnoj družini Učiteljske škole u Negotinu „Bakić”.
Prve predstave o slobodi radničkog pokreta i njegovoj borbi dobio je u porodici od oca Dobrivoja, zvanog Done, člana Komunističke partije Jugoslavije, sve do Obznane, 1920. Kasnije je stalno bio pod nadzorom policije i često saslušavan i praćen.
Politička aktivnost uredi
.jpg)
Radetova puna aktivnost dolazi sa obnovom delovanja omladinskog i SKOJ−evskog pokreta među negotinskom omladinom i u Učiteljskoj školi, posle dolaska Ljube Nešića u Negotin, oktobra 1939. [1] Avgusta 1940. organizovan je prvi sastanak napredne omladine u Učiteljskoj školi, kome je, između ostalih prisustvovao i Rade, a septembra te godine formirana je i grupa SKOJ−a te škole.[2] Kao član SKOJ−a učestvuje u svim akcijama koje se tada vode. Sa Miomirom Radosavljevićem Pikijem postaje jedan od vodećih članova SKOJ−a. Po završetku školovanja, 1941. odlazi na svoje prvo učiteljsko službovanje u Kočane u Makedoniju, odakle se vraća nakon Aprilskog rata. Aktivno učestvuje u pripremama za dizanje ustanka u Negotinskoj krajini, obilazi sela, aktivira omladinu, a 16. avgusta 1941. kada je na Aliji formiran Krajinski partizanski odred i izabran štab odreda, u stroju među 17 prvih boraca je i Uča, kako ga zovu još od prvih učiteljskih dana.
.jpg)
Pogibija uredi
Učestvuje i u prvim borbenim dejstvima, akcijama na železničke stanice Rajac, Tamnič, Brusnik, u akciji rušenja pruge i mosta kod Tabakovca. Bori se rame uz rame sa svojim ocem Dobrivojem i drugovima. Avgusta 1941. postao je član Štaba Krajinskog partizanskog odreda, koji je brojao oko 150 boraca. Poginuo je 29. septembra 1941. kada su štab odreda na Stevanskim livadama napali četnici vojvode Anđelka Adamovića i žandarmi. Bio je u grupi od deset boraca koji su ostali da štite povlačenje odreda, a među kojima su bili i Ljuba Nešić i Stefanija Mihajlović.[3]
Spomen obeležja uredi
Na ulazu u Negotinsko groblje poginuta je Spomen kosturnica „Prvoborcima Negotina” na kojoj je u prvom redu i medaljon sa imenom Radeta Nedeljkovića. Spomen ploča učenicima i profesorima izginulima od 1941. do 1945. među kojima je i Nedeljković posmatljena je i na ulazu u zgradi nekadašnje Učiteljske škole u Negotinu. [4]
Njegovo ime ponela je i jedna od ulica u Negotinu.
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Grupa autora (1970). Među prvima 4. Zaječar: Novinaska ustanova Timok. str. 156.
- ^ Perić, Milan (1969). Hronologija radničkog i narodnooslobodilačkog pokreta u Krajini, Ključu i Poreču od 1871. do 1945. Negotin: Istorijski arhiv Negotin, Kladovo i Majdanpek, Novinska ustanova Timok. str. 44.
- ^ Blagojević, Božidar (1984). Negotin i Krajina u ratu i revoluciji 1941-1944. Negotin: Istorijski arhiv Krajine, Ključa i Poreča. str. 12.
- ^ Plavšić, Nikola (2014). Krajinska spomenica žrtava u ratovima Srbije 19. i 20. veka. Negotin: Istorijski arhiv. str. 290. ISBN 978-86-84187-36-1.