Rado Iršič
Rado Iršič (Mislinja, kod Slovenj Gradec, 17. septembar 1910 – Maribor 12. decembar 1941), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
| rado iršič | |
|---|---|
 Rado Iršič | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 17. septembar 1910. |
| Mesto rođenja | Mislinja, kod Slovenj Gradec, Austrougarska |
| Datum smrti | 12. decembar 1941. (31 god.) |
| Mesto smrti | Maribor, Treći rajh |
| Profesija | ekonomista |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | 1936. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Heroj | |
| Narodni heroj od | 27. novembra 1953. |
Biografija uredi
Rođen je 17. septembra 1910. godine, u Mislinji, kod Slovenj Gradeca. Osnovnu školu je završio u rodnom mestu, građansku školu u Slovenj Gradecu, Trgovačku akademiju u Mariboru, a Visoku komerijcalnu školu u Zagrebu.[1]
Bio je jedan od zapaženih radnika u sindikalnom pokretu Kraljevine Jugoslavije. Već od 1933. godine je delovao u levičarskom akademskom klubu „Triglav” i učestvovao u demonstracijama i štrajkovima. Godine 1936. postao je član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Iste godine je postao i revizor u Savezu nabavljačkih zadruga državnih službenika u Beogradu. Kao revizor je uspostavio veze s levičarima u raznim zadrugama u zemlji i dao značajan doprinos organizovanju revolucionarnog fronta pod rukovodstvom KPJ. Radio je i u SBOTIČ-u (Savezu bankarskih, osiguravajućih, trgovačkih i industrijskih činovnika). Godine 1939. je učestvovao u organizovanju štrajka zadružnih službenika, a 18. decembra 1940. godine je bio uhapšen i zatvoren u zatvoru „Glavnjača”. Kad je izašao na slobodu, postao je urednik lista „Ljudska pravica”. Učestovao je i u organizovanju masovnih demonstracija u Beogradu, povodom vojnog puča od 27. marta 1941. godine.[1]
U toku Aprilskog rata, 1941. godine, dobrovoljno se prijavio u Jugoslovensku vojsku i otišao je na front, ali je prilikom kapitulacije vojske bio zarobljen. Uspeo je da pobegne iz zarobljeništva i da se vrati u rodni kraj. Oko sebe je okupljao rodoljubive građane i delovao u Mislinjskoj, Saleškoj, Mežičkoj i Dravskoj dolini, gde je osnivao prve odbore Oslobodilačkog fronta (OF), skupljao partizane, organizovao grupe za sabotaže i dr.[2]
Nastanio se u Mariboru, gde je postao član Pokrajinskog komiteta KP Slovenije za Maribor, a novembra 1941. godine je bio izabran za njegovog sekretar. Urpkos jakom okupatorskom aparatu, Rado Iršič je s drugovima širio Narodnooslobodilački pokret (NOP) po celoj Štajerskoj i u Prekomurju, koje je tada bilo pod okupacijom Kraljevine Mađarske. Okupator je uspeo najpre da uhapsi njegove najbliže saradnike, a 12. decembra 1941. godine je bio otkriven i on. Kuća u kojoj se nalazio, bila je opkoljena, ali je i pored toga prihvatio borbu i borio se sve dok nije bio smrtno pogođen.[2]
Ukazom predsednika Federtivne Narodne Republike Jugoslavije Josipa Broza Tita, 27. novembra 1953. godine, proglašen je za narodnog heroja.[2]
U toku Narodnooslobodilačkog rata stradali su mu rođeni brat i majka. Brat Stanko Iršič (1909—1942), bio je streljan od okupatora, a majka je bila poslata u logor Aušvic, gde je ubrzo umrla.[2]
Reference uredi
- ^ a b Narodni heroji Jugoslavije 1982, str. 298.
- ^ a b v g Narodni heroji Jugoslavije 1982, str. 299.
Literatura uredi
- Narodni heroji Jugoslavije tom I. Beograd: Narodna knjiga. 1982.