Rafailo Blam
Rafailo Blam (Beograd, 11. oktobar 1910 – Beograd, 30. april 1991) bio je profesor muzike, dirigent, član Beogradske filharmonije, osnivač prvog džez orkestra u Beogradu i kompozitor.[2]
| Rafailo Blam | |
|---|---|
_Blam.png) | |
| Lični podaci | |
| Druga imena | Raka Ablamović[a] |
| Datum rođenja | 11. oktobar 1910. |
| Mesto rođenja | Beograd, Kraljevina Srbija |
| Datum smrti | 30. april 1991. (80 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, SFRJ |
| Zanimanje | violinista, profesor, dirigent, kompozitor |
| Porodica | |
| Deca | Miša Blam Nada Blam |
| Muzički rad | |
| Instrument | violina, harmonika, gitara, bendžo i još sedam insturmenata |
Biografija uredi
Rafailo Blam je rođen u jevrejskoj porodici, od oca Marka, trgovačkog zastupnika i majke Matilde, rođene Štern. Rođen je 11. oktobra 1910. godine, u Beogradu, gde je završio osnovnu školu, gimnaziju i Elektrotehničku školu. Diplomirao je na Muzičkoj akademiji, na nastavnom i violinskom odseku (1937). U Beogradskoj električnoj centrali radio je kao tehničar (1930–1937), na mestu stručnjaka za potrošnju električne energije. Paralelno u tom periodu upisao je školu rezervnih oficira 1934. godine. Nakon završetka ovog kursa 1935. godine unapređen je u čin inženjerskog potporučnika.[3] Od 1937 do 1941 godine zaposlen u Direkciji tramvaj osvetljenje kao činovnik.[4]
Muzička karijera uredi
Karijeru u muzici započeo je kao dečak, nastupajući u raznim lokalima i svirajući violinu u jevrejskom muzičkom društvu Lira. Bio je osnivač prvog džez orkestra u Beogradu, pod imenom „Miki Džez”, sastavljen od jevrejskih omladinaca, a nešto kasnije osnovao je i akademski džez orkestar „Džoni bojs”, sa kojim je do 1941. godine nastupao po Srbiji, ali i u drugim zemljama poput Rumunije, Francuske, Španije, Bugarske.[5]
Član Beogradske filharmonije postao je 1932. godine. Bio je stalni dirigent radničkog pevačkog društva „Nikola Tesla” i hora pravoslavne crkve „Aleksandar Nevski”. Kao dirigent Beogradskog akademskog simfonijskog orkestra, 1934. godine putovao je na koncertnu turneju po Francuskoj i Španiji. Iste godine, držao je koncert i na Grčkom dvoru.
Član narodnog orkestra Radio-Beograda i solista na harmonici postao je 1939. godine. U Srbiji je poznat kao prvi harmonikaš na klavirskoj harmonici, a bio je i član folklornog ansambla „Maga Magazinović” i kao takav, učestvovao je na velikom broju festivala. Bio je šef orkestara dva kluba u Beogradu, pod nazivima „Džokej klub” i „Auto klub”. Od 1938. godine, predavao je u Muzičkoj školi „Stanković” u Beogradu, a bio je angažovan i na kraljevskom dvoru za vreme poseta stranih zvaničnika.
Ratni period uredi
Zarobljen je u Kosovskoj Mitrovici, aprila 1941. godine, kao rezervni poručnik inženjerske struke Vojske Kraljevine Jugoslavije, i odveden u logor „Libek”. U Libeku je osnovao prvi orkestar Jugoslovenskih ratnih zarobljenika, koji je imao tri sekcije: sekciju za narodnu muziku, filharmonijski orkestar i kamerni kvartet. Posle kraćeg boravka u Hoenfelsu, prebačen je u Nirnberg. Organizovao je kurs muzike kod profesora Predraga Miloševića i oformio simfonijski orkestar u punom sastavu.
Krajem 1942. godine premešten je u Osnabrik, gde je sarađivao sa drugim zatočenim kulturnim radnicima (Stanislav Vinaver, Oto Bihali Merin, Milan Bogdanović), organizujući kulturno-umetnički život u logoru. Formirao je kamerni orkestar, u kome je svirao prvu violinu i dirigovao. Dirigovao je i velikim horom, sastavljenim od bivših profesionalnih pevača. Pri kraju rata, prebačen je u Strazbur, gde je učestvovao u osnivanju humorističke grupe „Vegetarijanci,” koja je imala ulogu da zabavlja logoraše. Poslednje dane rata proveo je u logoru Barkenbrige.
Posleratni period uredi
Postaje član Beogradskog radio-orkestra i Beogradske filharmonije, a kao i redovni profesor u muzičkoj školi „Mokranjac”, u Beogradu, u kojoj je predavao violinu do penzionisanja, 1965. godine. Kao solista na harmonici, nastupao je u Švajcarskoj, Engleskoj, Holandiji, Belgiji, Italiji i Austriji. Tokom septembra i oktobra 1951. godine, vodio je emicije na Radio Bi-Bi-Siju i Radio Briselu.
Bio je aktivno uključen u rad kulturno-umetničkih društava „Polet”, „Abrašević” i „Đoka Pavlović”. Dirigovao je horom „Braća Baruh” (danas Srpsko jevrejsko-pevačko društvo) i ansamblom „Kolo”, sa kojim je često putovao po svetu. Bio je član uprave Saveza kompozitora Srbije.
Za rad u zarobljeništvu, odlikovan je od narodne vlasti Ordenom zasluga za narod. Za nastupe sa horom u Crkvi „Aleksandar Nevski”, dobio je visoko odlikovanje Srpske pravoslavne crkve.
Komponovao je dečju operu „Mornari“, koja je prvi put prikazana 1970. godine u Novoj Varoši, Sandžak.
Napomene uredi
- ^ Pseudonim je koristio prilikom puta u Treći rajh i on mu je ostao tokom okupacije.[1]
Reference uredi
- ^ Kod dva bela goluba: Rafailo Blam, kompozitor i dirigent
- ^ Gaon, Aleksandar; Darvaš, Andrija; Kovač, Teodor; Panić, Barbara; Petaković, Jelena; Radovanović, Aleksandar; Rafailović, Aleksandar; Račić, Nikola; Spasojević, Tamara (2011). Znameniti Jevreji Srbije: biografski leksikon (na jeziku: srpski). Beograd : Savez jevrejskih opština Srbije. str. 36—37. ISBN 978-86-915145-0-1. Arhivirano iz originala 02. 03. 2021. g. Pristupljeno 10. 03. 2021.
- ^ [1]
- ^ Vreme, 28. 1. 1937., strana 7
- ^ „Rafael Blam”. geni_family_tree (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-03-10.