Ruža Petrović

Ruža Petrović (rođ. Hrelja; Hreljini, kod Žminja, 17. oktobar 1911 — Pula, 24. avgust 1958) bila je učesnica Narodnooslobodilačke borbe i žrtva jednog od najokrutnijih fašističkih zločina u Istri.

ruža petrović
Bista Ruže Petrović u Titovom parku, Pula
Lični podaci
Datum rođenja	(1911-10-17)17. oktobar 1911.
Mesto rođenja	Hreljini, kod Žminja, Austrougarska
Datum smrti	24. avgust 1958.(1958-08-24) (46 god.)
Mesto smrti	Pula, NR Hrvatska, FNR Jugoslavija
Delovanje
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba

Biografija

Rođena je kao Roža Hrelja u mestu Hreljini 1911. godine. Bila je najstarija od osmoro dece u porodici. Pre početka Drugog svetskog rata udala se za Jakova Hrelju s kojim je imala dve kćeri od kojih je jedna umrla nekoliko meseci nakon rođenja. Budući da je Jakov umro pre početka rata, Ruža se po drugi put udala za Vazmoslava Paškvalina Petrovića iz Režanaca.

Ono što je Ružu Petrović zabeležilo u istarskoj istoriji desilo se tokom nekoliko dana u julu 1944. godine. Zbog pomaganja partizanima odvedena je 22. jula 1944. iz sela Režanci u fašistički garnizon u Savičenti. Kako nije htela da izda partizane niti da otkrije partizansku poštu, provela je noć u zatočeništvu. Sledećeg dana nekoliko ju je fašista odvelo i na izlazu iz Savičente prema Režancima počelo mučiti i tući. Nakon što je dobila snažan udarac kundakom u čelo, vezali su je opasačima za stablo, nakon čega su joj zločinci zverski, nožem ili bajonetom, iskopali oči.

Nakon što je pronađena izmučena i poluživa, prebačena je u Skitaču, gde je bio štab NOVJ i ambulanta, a zatim je prevezena u pulsku bolnicu. Zbog ove je tragedije sve do smrti imala jake glavobolje koje su bile posledica iskapanja očiju, a nakon tog zločina izgubila je osetilo mirisa i ukusa. U bolnici se oporavljala 70 dana. Nakon što je puštena iz bolnice, ponovo se pridružila Narodnooslobodilačkom pokretu i, iako slepa, pomagala je partizanskim borcima pletenjem čarapa i toplih košulja i pružajući im moralnu podršku.

Pre torture je bila izabrana od strane istarskog Antifašističkog fronta žena Hrvatske (AFŽ) za delegata na Prvoj regionalnoj konferenciji AFŽ koja je održana 7. jula 1944. u šumi iznad Rašpra na Krasu. Osim toga, bila je članica delegacije istarskih žena na Kongresu hrvatskih žena održanom juna 1945. godine u Zagrebu, na kojem je održala uvodno obraćanje, a između ostalih se susrela i s predsednikom Vladimirom Nazorom.

Posle rata, Ruža Petrović bila je jedna od osnivača Udruge slepih u Puli, u kojoj je prva obavljala funkciju potpredsednice.

Danas se uspomena na ovu hrabru mučenicu i junakinju može videti u nazivima ulica, trgova i parkova u brojnim istarskim mestima koji nose ime Ruže Petrović. Njeno ime nosio je i Dečiji dom u Puli od svog osnivanja 1945. pa sve do 1996. godine kada je dotadašnje ime ukinuto odlukom HDZ-a; nepravda je ispravljena 20. juna 2013, kada je vraćeno izvorno ime. Na mestu nesreće uz put koji vodi iz Svetvinčenta u Režance podignut je spomenik u sećanje na nju.