Sehadete Mekuli
Sehadete Mekuli (alb. Sehadete Mekuli; Ohrid, 16. oktobar 1928 — Priština, 12. novembar 2013) bila je jugoslovenska profesorka, ginekolog i javni radnik. Postala je poznata po negovanju povređenih demonstranata tokom nemira na Kosovu 1981. godine, kada su Albanci zahtevali otcepljenje SAP Kosova od SR Srbije i SFR Jugoslavije. Zbog toga joj je uskraćeno zvanje redovnog profesora na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Prištini i prinuđena je da ode u prevremenu penziju 1988. godine.
| Sehadete Mekuli | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Puno ime | Sehadete Doko |
| Datum rođenja | 16. oktobar 1928. |
| Mesto rođenja | Ohrid, Kraljevina SHS |
| Datum smrti | 12. novembar 2013. (85 god.) |
| Mesto smrti | Priština, Srbija |
| Univerzitet | Univerzitet u Skoplju |
| Porodica | |
| Supružnik | Esad Mekuli |
| Deca | 2 |
| Naučni rad | |
| Poznata po | lečelju povređenih demonstranata tokom nemira na Kosovu 1981. |
Bila je udata za pesnika Esada Mekulija. Bila je inspiracija za lik Teute Škreli u romanu Ismaila Kadarea — Krushqit jane te ngrire (srp. Свадбена поворка претворена у лед).
Biografija
urediRođena je 16. oktobra 1928. godine u albanskoj porodici Ohridu. Gimnaziju je završila 1947. godine u svom rodnom gradu, a zatim je studirala medicinu na Univerzitetu u Skoplju, gde je diplomirala 7. januara 1954. Od 1. aprila 1954. godine počela je da radi u bolnici u Prištini kao ginekolog i akušer. Specijalizovala je ginekologiju marta 1960. godine u Beogradu. Od 1960. do 1962. godine bila je šef Ginekološko-akušerskog paviljona bolnice u Prištini. Godine 1963, iz političkih razloga, napustila je rad u bolnici i postala načelnik Dispanzera (javnog dispanzera), u okviru Doma zdravlja Priština. Januara 1968. godine vratila se na funkciju načelnika Ginekološko-akušerskog paviljona u bolnici u Prištini.[1] Takođe je razvila ciklus predavanja za škole i domove za unapređenje zdravstvenog vaspitanja devojčica.[2]
Nakon otvaranja Univerziteta u Prištini, bila je izabrana za primarijusa Medicinskog fakulteta koji je otvoren 1970. Doktorirala je na Univerzitetu u Beogradu 1973. i postala vanredni profesor na Univerzitetu u Prištini 1976. Učestvovala je u osnivanju Udruženja lekara Kosova i rukovodila izdavanjem medicinskog časopisa Praxis medica. Počev od 1972. godine bila je direktor Ginekološke klinike u okviru Medicinskog fakulteta Univerziteta u Prištini.[1] Izdala je 31 članak u medicinskim časopisima.[1]
Bila je udata za pesnika Esada Mekulija (1916—1993). Preminula je 12. novembra 2013. godine u Prištini, a imala je dvoje dece.[1]
Nemiri na Kosovu 1981.
urediGodine 1981. brinula o demonstrantima povređenim tokom nemira na Kosovu 1981. godine, kada su Albanci zahtevali otcepljenje SAP Kosova od SR Srbije i SFR Jugoslavije.[3] Optužena je da je stala na stranu demonstranata u njihovim zahtevima.[4][2] Zbog ovih postupaka, Univerzitet u Prištini je odbio da je unapredi u zvanje redovnog profesora, pa je u oktobru 1988. bila primorana da ode u prevremenu penziju.[3] Nakon raspada Jugoslavije, svi zdravstveni radnici sa klinike su izbačeni. Godine 1996. otvorila je privatnu kliniku za ginekologiju i akušerstvo u saradnji sa dobrotvornom organizacijom Majke Tereze, koja je dovela ginekologe sa čitave teritorije Kosova i Metohije da leče žene.[2]
Njeni lik i delo inspirisali su Ismaila Kadarea u stvaranju lika Teute Škreli iz romana Krushqit jane te ngrire (srp. Свадбена поворка претворена у лед).[3]
Reference
uredi- ^ a b v g „Përcillet në shtëpinë e fundit Prof.dr. Sehadete Mekuli” (na jeziku: Albanian). Koha Ditore. 12. 11. 2013.
- ^ a b v „Ka vdekur në Prishtinë prof dr. Sadete Mekuli (1928–2013)” [She Died in Pristina: Prof. Dr. Sadete Mekuli (1928–2013)]. Radio Television of Kosovo (na jeziku: Albanian). Pristupljeno 6. 1. 2016.
- ^ a b v Robert Elsie (15. 11. 2010). Historical Dictionary of Kosovo. Scarecrow Press. str. 82. ISBN 978-0-8108-7483-1.
- ^ Kullashi, Muhamedin. „LIMPIEZA ÉTNICA EN LA EX-YUGOSLAVIA” [Ethnic Cleansing in Yugoslavia] (PDF) (na jeziku: Spanish). praxis.univalle.edu.co. str. 88. Arhivirano iz originala (PDF) 2016-03-04. g. (note 16)