Stankovce (Glogovac)

Stankovce
Stankovce;
Administrativni podaci
Država	Srbija
Autonomna pokrajina	Kosovo i Metohija
Upravni okrug	Kosovski
Opština	Glogovac
Stanovništvo
— 2011.	1.437
Geografske karakteristike
Koordinate	42° 34′ 19″ S; 20° 56′ 10″ I / 42.57194° S; 20.93611° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	690 m
	Stankovce Stankovce na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	41000
Pozivni broj	+383 (0)28
Registarska oznaka	02

Stankovce (alb. Stankoc, Sankofci) je naselje u opštini Glogovac, Kosovo i Metohija, Republika Srbija. Prema popisu stanovništva iz 2011. godine, selo je imalo 1.437 stanovnika, većinu stanovništva činili su Albanci.^[a] Istorijski i geografski selo Stankovce pripada Drenici. Selo je nakon 1999. godine poznata i kao Fljamuras (alb. Flamuras).

Geografija

Stankovce pripada džematskom tipu sela, čiji su džemati razređeni jedan od drugog, sa primesom razbijenosti. U starini selo se nalazilo na brežuljkastom zemljištu, nešto više od današnjeg položaja, pored seoske česme. Zbog podvodnog zemljišta, selo se preselilio na brdašce Dreničke površi. Rodovska gumna se nalaze do okućnice, a mestimično i u okućnicama. Pored nekoliko česama selo Stankovac ima i znatan broj rodovskih bunara, koji se nalaze u okućnicama rodovskim. Stankovac ima svoju seosku šumu, na koju imaju podjednaka prava svi seljani ovoga sela. Njive i livade i ostali lokaliteti u seli Stankovcu imaju ove nazive: Zallina, Raldnik, Langjeve, Laze tё plepave, Gllavica, Rtina, Kroni mahalles, Bregui kishёs, Kulla, Krye vogёl, Krue madh, Krue blin, Gollesh, Ara te bregu kisha, Krajishta, Bregi paskashёt, Kroni pashkashёt. ^[1]

Istorija

Do sela se nalazi starovremsko groblje zvano Vore te krušćeve (alb. Vorre tё krushqeve). O tom groblju kod Albanaca ovoga sela postoji sledeća tradicija. U staro vreme sreli su se svatovi dve svadbe, na seoskom putu, pa su se međusobno oružjem potukli i u krvavoj borbi spi su izginuli, i tu su sahranjeni. U narodu se veruje, daje u starini bio običaj, da se svatovi uvek potuku, ako se sretnu na putu. U Stankovcu se nalazi starovremska česma, zvana Kroni mretit. O toj česmi postoji kod Albanaca sledeća legenda: U ctapo doba, nigde u blizini ovora sela nije bilo vode. Kad je bio Kosovski boj 1389. godine, naiđe tuda turski sultan Murat, pa kako mu je vojska mnogo bila žedna, izvadi sablju, zamahne njome i udari po jednom kamenu iz kojeg je odmah potekla voda. Tako je postala česma Kroni mretil.

Selo Staikovce ima nekoliko groblja. Tako, mahala Đurašin ima groblje u selu Koratici, sa kojim se graniči. Glavno seosko groblje nalazi se pokraj sela. Uz to 1 mahala ima posebno svoje groblje u svome mahalskom ataru. Srbi kolonisti u 1935. godini nisu imali još svoje seosko groblje.^[2]

Poreklo stanovništva po rodovima

Podaci porekla stanovništva po rodovima iz 1936. godine:^[3]

Albanski rodovi:

Jusufi, od fisa Šalja, 11 kuća. Poreklom su iz Šalje u Albaniji, odakle se doselila 1 kuća, 1685. godine. Smatraju se među najstarije rodove ovoga sela.
Ajazi, od fisa Šalja, 1 kuća. Ovaj rod pripada grupi starijih rodova ovoga sela. Poreklo vode iz Albanije iz predela od Šalja, odakle se doselila 1 kuća 1615. godine, nasilno se useljavajući. Kasnije su kupili zemlju od nekoga Hadži Ajdar—Gega iz Đakovice, feudalnog gospodara ovoga sela. Od ovoga roda 1 kuća je odseljena 1929. godine u Đakovicu.
Rama, od fisa Šalja, 11 kuća. Poreklom su iz predela Šalj, u Albaniji, odakle se doselila 1 kuća 1715. godine.
Pirak, od fisa Šalja, 4 kuće. Doseljeni su iz Pire, u Albaniji, 1805. godine, a doselila se 1 kuća. Od ovoga roda 1 kuća se odselila u Albaniju 1928. godine. Po tradiciji rod se naselio na „batal’’, imanje.
Vujanovo, od fisa Krasnić, 3 kuće, muhadžiri. Poreklom su iz Vujanova—Pusta Reka, odakle se 1 kuća doselila 1879. godine.
Višesel, fis Krasnić, 2 kuće, muhadžiri. Poreklom su iz sela Domaneka u Drenici, odakle su se 1735. godine preselili u Toplicu. Iz Toplice su 1879. godine, prešli u Kišnu Reku, a odatle u Stankovac 1915. godine, kojom prilikom je doseljena 1 kuća.
Đoš, od fisa Šalja, 4 kuće. Starinom su iz Orahovca, odakle su doseljeni 1835. godine, a doselila se 1 kuća. Od ovoga roda 1 kuća ostala u Orahovac, a 1 kuća se odselila u Đakovicu.
Nišor, od fisa Bitići, 1 kuća. Ovaj se rod doselio u Stankovac 1930. godine iz dreničkog sela Donje Fuštice, i često se seljakalo kroz drenička sela, zanimajući se zemljoradnjom na čiflačkim imanjima.
Lauta, od fisa Keljmendi, 1 kuća. Ovaj je rod doseljen 1835. godine iz dreničkog sela Koračice, odakle ih je selo proteralo.
Došljak, od fisa Šalja, 1 kuća. Ovaj roda se doselio u Stankovac 1860. godine iz kosovskog sela Slatine.
Konjuša, od fisa Sop, 1 kuća, muhadžiri. Starinom su iz Albanije, a doseljeni su iz Konjuše u Toplici prvo na Kosovo, a sa Kosova kao domazet njihov predak je došao u Stankovac.
Brestovce, od fisa Krasnić, 2 kuće, muhadžiri. Doseljena je 1 kuća 1879. godine iz Brestovca, kod Leskovca.

Cigani (Mađupi):

Savrov, od fis Šalja, 1 kuća. Doseljeni su 1855. godine iz Savrova, kod Prizrena.
Maković, fis Krasnić, 1 kuća. Doseljeni su 1925. godine iz Batusa na Kosovu.

Srbi (kolonisti):

Bodić, 1 kuća, slave Sv. Jovana Krstitelja, a prislužuju Sv. Jovana Letnjeg. Doseljeni su iz Novog Adžibegovca - Smederevo posle Prvog svetskog rata kao kolonisti. Starinom su iz predela Binač Morave kod Gnjilana.
Ignjatović, 1 kuća, slave Sv. Dimitrija. Kao kolonisti su doseljeni 1928. godine iz Selevca, Smederevske palanke. Starinom su sa Kosova.
Kugler, 1 kuća, slave Sv. Stevana, prislužuju Sv. Stevana Letnjeg. Poreklom su iz Pančeva, odakle se domaćin doselio 1934. godine i u to doba prešao u pravoslavlje iz katolicizma, a slave je primio od ženinog roda.
Petković, 1 kuća, slave Sv. Dimitrija. Doseljeni su iz Selevca, kod Smedereva, 1928. godine. Starinom su sa Kosova.

Stanovništvo

Prema statističkim podacima iz 1914. godine Stankovac sa zaseokom Jurišince, imao je 307 stanovnika.^[4] Prema popisu stanovništva iz 1921. godine, Stankovac je imao 275 stanovnika sa 40 domova.^[5] Prema istoričaru Vukanoviću koji je vršio onomastički popis u Drenici 1935. godine u Stankovcu je bilo sledeće populaciono stanje: albanskih rodova je bilo: 12, sa 48 kuća. Cigana Mađupa je bilo: 2 roda, sa 2 kuće. Srba kolonista je bilo: 4 roda, sa 4 kuće. Prema popisu stanovništva iz 1948. godine Stankovac je imao 538 stanovnika, od toga 280 muških i 258 ženskih, sa 21 kućom.

Populacija (ist.): Stankovce (Glogovac)
Godina	1914	1921	1948	1953	1961	1971	1981	1991	2011
Stanovništvo	307	275	538	584	672	907	1.117	1.338	1.437

Evolucija stanovništva

Etnički sastav

Etnički sastav prema popisu iz 1961.^[6]‍

Albanci	670	99,70%
Makedonci	2	0,30%
Ukupno: 672

Etnički sastav prema popisu iz 2011.^[7]‍

Albanci	1.437	100%
Ukupno: 1.437

Napomene

^ Popis iz 2011. na Kosovu i Metohiji su sproveli organi samoproglašene Republike Kosovo. Ovaj popis je bio bojkotovan od strane velikog broja Srba, tako da je realan broj Srba na Kosmetu znatno veći od onog iskazanog u zvaničnim rezultatima ovog popisa.

Reference

^ Vukanović 2005, str. 376.
^ Vukanović 2005, str. 377.
^ Vukanović 2005, str. 378.
^ Vujićić, M.A (1914). Rečnik mesta u oslobođenoj oblasti Stare Srbije. str. 342.
^ Rečnik mest Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, Beograd, 1925, kod te reči.
^ Nacionalni sastav stanovništva FNR Jugoslavije 1961. godine pod2.stat.gov.rs
^ Etnički sastav stanovništva Kosova i Metohije 2011. godine pop-stat.mashke.org (jezik: albanski)

Literatura

Vukanović, Tatomir (2005). Drenica - druga srpska Sveta Gora : antropogeografska i etnološka razmatranja na terenu i u narodu vršena 1934-1937. godine. Beograd: „Centar za očuvanje nasleđa Kosova i Metohij”. str. 376—378. COBISS.RS 122086668

[1] Popis iz 2011. na Kosovu i Metohiji su sproveli organi samoproglašene Republike Kosovo. Ovaj popis je bio bojkotovan od strane velikog broja Srba, tako da je realan broj Srba na Kosmetu znatno veći od onog iskazanog u zvaničnim rezultatima ovog popisa.

[FOOTNOTEВукановић2005376-2] Vukanović 2005, str. 376.

[FOOTNOTEВукановић2005377-3] Vukanović 2005, str. 377.

[FOOTNOTEВукановић2005378-4] Vukanović 2005, str. 378.

[Martini-5] Vujićić, M.A (1914). Rečnik mesta u oslobođenoj oblasti Stare Srbije. str. 342.

[6] Rečnik mest Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, Beograd, 1925, kod te reči.

[7] Nacionalni sastav stanovništva FNR Jugoslavije 1961. godine pod2.stat.gov.rs

[8] Etnički sastav stanovništva Kosova i Metohije 2011. godine pop-stat.mashke.org (jezik: albanski)

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]