Википедија

Teodor Kovač

Teodor Kovač (Novi Kneževac, 24. april 1923 — Novi Sad, 13. februar 2024) bio je lekar internista - endokrinolog, dijabetolog, profesor Univerziteta, član Akademije medicinskih nauka Srpskog lekarskog društva, osnivač Klinike za endokrinologiju Pokrajinske bolnice, laureat Godišnje nagrade novosadskog Medicinskog fakulteta za naučno istraživački rad, predsednik Podružnice Srpskog lekarskog društva Društva lekara Vojvodine, bivši predsednik Jevrejske opštine Novi Sad, autor velikog broja stručnih medicinskih knjiga i radova.

Teodor Kovač
Datum rođenja(1923-04-24)24. april 1923.
Mesto rođenjaNovi Kneževac, Kraljevina SHS
Datum smrti13. februar 2024.(2024-02-13) (100 god.)
Mesto smrtiNovi Sad, Srbija

Biografija uredi

Teodor Kovač rođen je 24. aprila 1923. godine u Novom Kneževcu. Njegov otac, dr Arpad, bio je advokat, majka Olga, rođena Berger. Osnovnu školu završio je u rodnom mestu, a gimnaziju u Novom Sadu 1941. godine, gde je maturu polagao pod okupacijom. Sve vreme Drugog svetskog rata proveo je u internaciji, zatvorima, logorima i na prinudnom radu. Posle bekstva, poslednjih dana decembra 1944. godine vratio se u Jugoslaviju i bio u vojsci do demobilizacije u jesen 1945. godine. Upisao je studije medicine u Beogradu krajem te godine, a diplomirao aprila 1951. godine. Za vreme studija izdržavao se korigovanjem i tehničkom pripremom knjiga, a od VII semestra kao demonstrator na predmetu farmakologija i kao lekarski pomoćnik na Infektivnoj klinici u Beogradu. Jedan je od osnivača studentskog stručnog časopisa „Medicinski podmladak”.[1]

Nakon diplomiranja, proveo je šest meseci u Antiluetičnoj akciji u istočnoj Srbiji, a potom godinu dana na Hemijskom institutu matičnog fakulteta, kao lekar-izvođač studentskih vežbi. U slobodno vreme, završio je lekarski staž. Zbog stambenih problema, otišao je sa Instituta, i bio lekar opšte prakse u Beški (1952–1957). Uselio se u svoj, do tada neuseljiv, stan u Novom Sadu, i postao šef gradske sanitarne inspekcije. U slobodno vreme, volontirao je na Internom odeljenju Glavne pokrajinske bolnice u Novom Sadu.

Izabran je za asistenta 1962. godine, a kasnije je stekao sva nastavna zvanja na Medicinskom fakultetu, uključujući i zvanje redovnog profesora. Ispit za specijalistu internistu položio je 1963. godine, u Beogradu. Pravo da drži predavanja na univerzitetu, stekao je 1968. godine sa temom „Učestalost nekih kliničkih znakova šećerne bolesti upoređena sa promenama krvnih sudova ušne školjke”. Doktorirao je 1972. godine sa tezom „Ispitivanje efikasnosti pojedinih metoda za rano otkrivanje šećerne bolesti”. Usavršavao se na klinikama u Hamburgu i Cirihu.

Osnivač je Antidijabetesne službe Klinike (1971). Bio je član tima za rano otkrivanje šećerne bolesti u Vojvodini.

Doprineo je formiranju endokrinološki usmerenih kadrova u Vojvodini, pripremljenih tokom dva jednogodišnja kursa sa predavačima iz Novog Sada, Beograda i Zagreba. Bio je predavač na postdiplomskim studijama i na medicinskim fakultetima u Zagrebu i Nišu. Izabran je za člana Akademije medicinskih nauka - Srpsko lekarsko društvo, prilikom prvog izbora za članstvo 1976. godine. U dva mandata bio je član redakcijskih odbora Medicinskog pregleda u Novom Sadu i Srpskog arhiva za celokupno lekarstvo u Beogradu. Biran je, dva puta, za urednika Medicinskog pregleda, a u jednom mandatu bio je predsednik redakcijskog odbora tog časopisa. Predsednik Podružnice Srpskog lekarskog društva Društva lekara Vojvodine u Novom Sadu bio je u jednom mandatu. U dva mandata bio je član Savezne komisije SFR Jugoslavije za lekove. Član je više međunarodnih dijabetoloških društava, a Mađarsko dijabetološko društvo izabralo ga je za počasnog člana. Dobitnik je niza plaketa, pohvala, diploma i povelja raznih stručnih društava.

U jevrejskim organizacijama aktivan je od mladosti. Posle rata angažovao se pretežno u izdavačkoj delatnosti Saveza jevrejskih opština Jugoslavije (SJOJ). Dobitnik je Megile zahvalnice i Zahvalnice SJOJ. Predstavljao je, 1992. godine, jevrejsku zajednicu Srbije na Svetskom kongresu jevrejskih opština u Jerusalimu. U jednom mandatu bio je predsednik Jevrejske opštine u Novom Sadu, a u više mandata član Izvršnog odbora Saveza jevrejskih opština Jugoslavije, odnosno Srbije. Izabran je i za počasnog člana Izvršnog odbora Saveza. Bio je član redakcijskog odbora edicije „Mi smo preživeli.” Preveo je sa nemačkog dve knjige Simona Vizentala: „Jedro nade” i „Maks i Helen”; i bio je jedan od prevodilaca knjige V. Manošeka „Holokaust u Srbiji 1941/42”. U Holokaustu izgubio je roditelje i brojnu rodbinu.

Objavio je niz publikacija, tekstova, više od 200 stručnih radova, 30 knjiga, 11 poglavlja u monografijama drugih autora. Od njegovih radova, posebno se izdvajaju knjige (sa L. Lepšanovićem) Endokrinologija, tri izdanja, kao i (sa L. Lepšanovićem) Vodič kroz šećernu bolest, takođe, tri izdanja. Autor je poglavlja u monografijama S. Stefanovića, D. Đurića, Praktikuma fizičke dijagnostike, kao i 400 pojmova u Lekarskom leksikonu.

U čast dr Teodora Kovača, 2019. godine je u Hemptovoj kući, odnosno, u Medicinskom muzeju u Pasterovom zavodu otkrivena njegova bista. Tom prilikom, njegove kolege, bivši studenti i svi oni koji ga poštuju i vole došli su da ga pozdrave i čestitaju mu 96. rođendan koji je proslavio, ali i prisete se svega onoga što je tokom svoje karijere postigao, i kojom je doprineo razvoju medicinske struke na polju interne medicina s endokrinologijom. Dr Teodor Kovač rekao je okupljenima da je duboko uveren da u Novom Sadu ima profesora tog fakulteta koji znatno više zaslužuju priznanje za razvoj medicine od njega.[2]

Aprila 2023. godine, proslavio je svoj 100. rođendan i postao stogodišnjak. Preminuo je 13. februara 2024. godine.[3]

Reference uredi

  1. ^ Gaon, Aleksandar; Darvaš, Andrija; Kovač, Teodor; Panić, Barbara; Petaković, Jelena; Radovanović, Aleksandar; Rafailović, Aleksandar; Račić, Nikola; Spasojević, Tamara (2011). Znameniti Jevreji Srbije: biografski leksikon (na jeziku: srpski). Beograd : Savez jevrejskih opština Srbije. str. 115—116. ISBN 978-86-915145-0-1. Arhivirano iz originala 02. 03. 2021. g. Pristupljeno 16. 03. 2021. 
  2. ^ „Bista u čast doajena Medicinskog fakulteta”. Dnevnik (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-03-16. 
  3. ^ „Poznati novosadski endokrinolog Teodor Kovač preminuo u 101. godini”. 02! (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-02-13. 

Spoljašnje veze uredi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Теодор_Ковач&oldid=27493123”