Tuvija Bielski
Tuvija Bielski (Stankievice kod Navagrudaka, 8. maj 1906 — Njujork, 12. jun 1987) je bio beloruski partizan jevrejskog porekla, koji je tokom Drugog svetskog rata organizovao grupu jevrejskih partizana i izgradio izbeglički kamp za Jevreje u Nalibockoj šumi kako bi se sačuvali od Holokausta.
| tuvija bielski | |
|---|---|
 | |
| Lični podaci | |
| Puno ime | Tuvija Bielski |
| Datum rođenja | 8. maj 1906. |
| Mesto rođenja | Stankievice, Navagrudak,  Ruska Imperija |
| Datum smrti | 12. jun 1987. (81 god.) |
| Mesto smrti | Njujork,  Njujork,  SAD |
| Delovanje | |
| Učešće u ratovima | Drugi svetski rat |
Biografija uredi
Poreklo i mladost uredi
Tuvija Bielski je rastao u jevrejskoj porodici u selo Stankievice, malom ruralnom naselju na istoku Poljske (danas Zapadne Belorusije), između gradova Lida i Navagrudaka. Rodio se 8. maja 1906. godine kao treće od 12 dece (10 sinova i dve kćerke) Davida i Beile Bielski.
U Prvom svetskom ratu je služio kao tumač pri Nemačkoj carskoj armiji, koja je okupirala zapadne delove Ruske imperije, jer je govorio jidiš i ruski, a tada je naučio i nemački jezik. Regrutovan je 1927. godine u poljsku armiju i dobio je čin kaplara u 30. pešadijskom bataljonu. Oženio se 1929. godine i sa suprugom je živeo u gradiću Subotniki.
Uplašio se da će ga NKVD uhapsiti 1939. godine, zbog čega se seli u grad Lida. Pošto je njegova supruga to odbila, tamo je upoznao drugu ženu i ušao u ozbiljnu emotivnu vezu, a kasnije se razveo od nje. Njegova druga nevenčana supruga Sonja je ubijena tokom rata.
Drugi svetski rat uredi
U vreme operacije Barbarosa 1941. godine, Tuvija se sa braćom Aleksanderom (Zusom) i Aronom sklanja u šumu, jer je Luftvafe bacao tepih bombe na njihov grad. Nekoliko dana kasnije, nemačka okupaciona vojska je iz sela Stankievice deportovala jevrejsko stanovništvo u geto u Navagrudaku. Braća Bielski su uspeli da pobegnu u šumu, ali su njihovi roditelji, dvoje braće, Zusova supruga i dete ubijeni u getu 8. decembra 1941. godine.
Tuvije je počeo da organizuje grupu jevrejskih partizana, koja je nazvana Bielski bataljon. S vremena na vreme su ulazili u geto i izvlačili ljude, da bi u šumi izgradili kamp sa školom, bolnicom i rasadnikom. Ideja Tuvije je bila da organizuje kamp u kojem će ljudi živeti i tako preživeti rat, umesto da uđe u frontalni sukob sa nacistima koji sam ne može dobiti. Do kraja rata, ovaj kamp je okupio oko 1.200 Jevreja.
Kasniji život uredi
Posle rata, Tuvija i Zus su se sa suprugama preko Rumunije preselili u Izrael, a 1956. godine odlaze u Sjedinjene Američke Države. Tri decenije su zajedno vodili transportnu firmu u Njujorku. Ponovo se oženio Lilkom, sa kojom je imao tri sina i kćerku, kao i desetoro unučadi.
Tubija je preminuo u siromaštvu 1987. godine. Najpre je sahranjen na Long Ajlendu, a iduće godine je premešten u Jerusalim i sahranjen uz vojne počasti.
Nasleđe uredi
U filmu Prkos (engl. Defiance) iz 2008. godine, Danijel Krejg je tumačio lik Tuvije. Film je doživeo kritike u Poljskoj, jer postoje navodi o masakru poljskih civila koji su navodno izvršili Bielski partizani. Preživeli iz ove grupe su negirali umešanost.
