Hasan Kaleši (7. marta 1922, Srbica, kod Kičeva19. jul 1976, Priština) bio je jugoslovenski istoričar i orijentalista turskog porekla, profesor na Univerzitetu u Prištini.

Hasan Kaleši
Hasan Kaleši
Lični podaci
Datum rođenja(1922-03-07)7. mart 1922.
Mesto rođenjaSrbica, Kičevo, Kraljevina Jugoslavija
Datum smrti19. jul 1976.(1976-07-19) (54 god.)
Mesto smrtiPriština, SFRJ

Biografija

uredi

Obrazovanje je započeo u rodnom mestu, nastavio u Skoplju, potom u Prištini, da bi diplomirao na Katedri za orijentalnu filologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu 1951. godine. Doktorirao je na istom fakultetu 1960. godine, zatim je specijalizovao turkologiju na univerzitetu u Hamburgu.

Jedno vreme bio je asistent na Katedri za orijentalistiku Filozofskog fakulteta u Beogradu kod profesora dr Fehima Barjaktarevića. S formiranjem Albanološkog instituta u Prištini dolazi za naučnog saradnika 1967. godine i ostaje na njemu do 1970. godine, kada biva izabran za redovnog profesora Filozofskog fakulteta u Prištini, na Odseku za istoriju. Kada je 1973. na istom fakultetu formiran Odsek za orijentalistiku, prelazi tamo i ostaje sve do smrti 1976. godine. Nekoliko godina Kaleši je proveo kao predavač na univerzitetima u Evropi.

Naučni rad

uredi

Hasan Kaleši je bio dobar poznavalac više jezika (arapski, turski, latinski, francuski, nemački, italijanski, engleski, srpskohrvatski i albanski), tako da se u svom naučnom radu od samog početka temeljito bavio istorijom i kulturom balkanskih naroda, posebno lingvističkim pitanjima. Od 1949. godine do smrti objavio je više od 200 naučnih radova. U Prilozima za orijentalnu filologiju Orijentalnog instituta u Sarajevu štampao je 17 radova. Prvi tom Kataloga arapskih, turskih i persijskih rukopisa Gazi Husrevbegove biblioteke u Sarajevu prikazao je u beogradskom „Bibliotekaru“ (1965) i berlinskom listu Der Islam (avgust, 1967), i bio redaktor drugog toma.

Najpoznatije Kalešijevo delo je knjiga „Najstariji vakufski dokumenti u Jugoslaviji na arapskom jeziku“, što je u stvari njegova prerađena doktorska disertacija.

Hasan Kaleši je bio prvi naučnik ne samo s Kosova i Metohije koji je svojim tekstovima skrenuo pažnju naučne javnosti na falsifikovanje istorijskih činjenica kod nekih albanskih istoričara. Tu je pre svih apostrofirao Skendera Rizaja, koji se bavio srednjovekovnom istorijom. Članak o tome Kaleši je objavio u časopisu „Obeležja“ (br. 6, 1975), koji je izlazio na srpskom u Prištini, nakon čega je krenula lavina napada na njega od strane albanskih istoričara u „Rilindji“ i drugim novinama i časopisima na albanskom jeziku. Kaleši je za sve njihove optužbe i insinuacije imao naučne odgovore potkrepljene dokumentima iz turskih arhiva. Desetak godina iza toga naučnoj javnosti je postalo jasno koliko je dr Hasan Kaleši bio u pravu. Deo prištinske javnosti je njegovu iznenadnu smrt, koja ga je zadesila prilikom posete Pokrajinskom zavodu za zaštitu spomenika kulture, u leto 1976. godine, primio sa sumnjom.

Hasan Kaleši je učestvovao na mnogim naučnim skupovima međunarodnog značaja u Istanbulu, Sofiji, Bukureštu, Bratislavi, Napulju, Minhenu, Parizu i Čikagu. Iza njega ostao je bio neobjavljen Srpskohrvatsko-arapski rečnik i Antologija arapske književnosti, knjiga I, proza. Posle njegove smrti njegova porodica napušta Prištinu.

  • Najstariji vakufski dokumenti u Jugoslaviji na arapskom jeziku“, Zajednica naučnih ustanova Kosova, Priština, 1972, (356 str),
  • Srpskohrvatsko-arapski rječnik, Starješinstvo Islamske zajednice u BiH, Sarajevo, 1988, (706 str), objavljen posthumno,

Literatura

uredi
  • Mahmud Traljić, In memoriam, Anali Gazi Husrevbegove biblioteke u Sarajevu VII - VIII, Sarajevo, 1976.

Spoljašnje veze

uredi