Википедија

Henri Kevendiš

Британски природни филозоф, научник и значајан експериментални и теоријски хемичар и физичар

Henri Kevendiš (engl. Henry Cavendish; Nica, 10. oktobar 1731 — London, 24. februar 1810) bio je engleski naučnik, hemičar i fizičar, poznat po otkriću hemijskog elementa vodonika.[1] Dao je radove iz hemije, fizike, astronomije i meteorologije. Odredio je gustinu Zemlje, eksperimentalno dokazao privlačenje tela po zakonu gravitacije i odredio gravitacionu konstantu 1798. godine.

Henri Kevendiš
Henri Kevendiš
Lični podaci
Datum rođenja(1731-10-10)10. oktobar 1731.
Mesto rođenjaNica, Francuska
Datum smrti24. februar 1810.(1810-02-24) (78 god.)
Mesto smrtiLondon, Ujedinjeno Kraljevstvo
ObrazovanjePeterhouse

Veoma poznat kao stidljiv čovek, Kevendiš je pored svega bio poznat po svojoj tačnosti i preciznosti u svim njegovim istraživanjima kao i po određivanju sastava atmosferskog vazduha, zakonu o električnom privlačenju i odbijanju, mehaničkoj teorija toplote, i proračunu gustine Zemlje. Njegov eksperiment o izračunavanju gustine Zemlje poznat je kao Kevendišov ogled.

Biografija uredi

Mladost uredi

Henri Kevendiš je rođen 10. oktobra 1731. godine u Nici, gde mu je porodica živela u to vreme.[2] Njegova majka bila je gospođa Ana Grej, četvrta ćerka Henrija Greja, a njegov otac je bio Lord Čarls Kevendiš, treći sin Vilijama Kevendiša.[2] Njegova porodica prati svoje poreklo osam vekova do normanskih vremena i bila je usko povezana sa mnogim aristokratskim porodicama Velike Britanije. Njegova majka je umrla 1733. godine, tri meseca posle rođenja njenog drugog sina Fredrika, i malo pre Henrijevog drugog rođendana, ostavivši Lorda Čarlsa Kevendiša da odgaja svoja dva sina.[3]

Sa 11 godina, Henri je krenuo u Akademiju Haknej, privatnu školu blizu Londona. Sa svojih 18 godina (24. novembra 1748. godine) upisao je Kembridž Univerzitet u Peterhausu, ali ga je napustio tri godine kasnije (23. novembra 1751. godine) bez uzimanja diplome (uobičajena praksa).[4][5] Nakon toga je živeo sa svojim ocem u Londonu, gde je ubrzo imao svoju laboratoriju.

Lord Čarls Kevendiš je najpre posvetio svoj život politici, a zatim i nauci, najviše u Kraljevskom Društvu Londona. 1758. godine, počeo je da vodi Henrija na sastanke Kraljevskog Društva i takođe na večere Kluba Kraljevskog Društva. 1760. godine Henri Kevendiš je izabran za člana obe grupe i bio je istrajan u svom prisustvu nakon toga.[2] Nije uzeo učešća u politici, ali je pratio svog oca u nauci, kroz njegova istraživanja i kroz učešće u raznim naučnim organizacijama.

Njegovo interesovanje i stručnost za korišćenje naučnih instrumenata dovelo ga je na čelo komisije za razmatranje meteoroloških instrumenata Kraljevskog Društva i da pomogne u proceni samih instrumenata Kraljevske Grinič opservatorije. Njegov prvi naučni rad “Veštački vazduh” pojavio se u 1766. godini. Komisije u kojima je on bio član, uključujući i uređivački odbor, koji odabira radove za objavljivanje u naučnom časopisu Filozofskoj Transakciji, kao i komisiju za tranzit Venere (1769), za gravitaciono privlačenje planina (1774) i istraživačka uputstva za Konstantin Filipsovu ekspediciju (1773. godine) u istraživačkom pohodu na Severni pol i Severozapadni prolaz. U 1773. godini Henri se pridružio svom ocu kao izabrani povernik Britanskog muzeja, kome je uložio dosta vremena i truda. Ubrzo nakon što je Kraljevska institucija Velike Britanije utvrđena, Kevendiš je postao upravnik (1800. godine), gde je aktivno učestvovao, pogotovo u laboratoriji, gde je doprinosio i pomagao Dejviju Hamfriju u hemijskim eksperimentima.

Hemijsko istraživanje uredi

Nakon smrti svog oca, Kavendiš je počeo da blisko sarađuje sa Čarlsom Blagdenom, čime je pomogao Blagdenu da u potpunosti pripadne Londonskom naučnom društvu. Zauzvrat, Blagden je pomogao da se Kevendiš drži podalje od javnosti. Kevendiš nije objavljivao knjige, napisao je nekoliko naučnih radova, ali je uprkos tome postigao mnogo. Bavio se istraživanjem u nekoliko oblasti, uključujući i mehaniku, optiku i magnetizam, koje je izučavao detaljno, što se vidi i u njegovim rukopisima, ali ih ima u malim količinama među objavljenim radovima. Kevendiš se smatra jednim od takozvanih pneumatskih hemičara iz osamnaestog i devetnaestog veka, zajedno sa, na primer, Džozefom Pristlijem, Džozefom Blekom i Danijelom Raderfordom. Kevendiš je otkrio neobičan i veoma zapaljiv gas, koji je nazvao "zapaljivi vazduh", a koji nastaje delovanjem određenih kiselina na određene metale. Ovaj gas je zapravo vodonik, za kojeg je Kevendiš utvrdio da u svakom molekulu vode postoje dva atoma vodonika.[6]

 
Kevendišova aparatura za izdvajanje i prikupljanje vodonika[1]

Iako su ostali imali saznanja o vodoniku ranije, poput Roberta Bojla, koji je otkrio hemijsku reakciju u kojoj je izdvojio vodonik, Kevendišu se obično pripisuje zasluga za otkrivanje ovog elementa. Takođe, rastvaranjem alkala u kiselinama, Kevendiš je napravio "teški vazduh" (ugljen-dioksid) koji je izdvajao, kao i neke druge gasove, u bocama izvrnutim iznad vode ili žive. On je tada izmerio njihovu specifičnu težinu i rastvorljivost u vodi i istakao njihove zapaljive osobine. Kevendišu je za ovo dodeljena Kopli medalja Kraljevskog Društva. Hemija gasova je bila od sve većeg značaja u drugoj polovini 18. veka i postala presudna za Francuza Antoana Lavoazjea odnosno njegovu reformu hemije, opšte poznatu kao hemijska revolucija.

Godine 1783, Kevendiš je objavio rad o eudiometriji (merenju pogodnosti gasova za disanje). U tom radu, opisao je novi eudiometar, koji je bio njegov pronalazak, sa kojim je postigao najbolje rezultate merenja do tada, upotrebljavajući ne baš pouzdane metode merenja težine gasova. U sledećem radu je objavio da se spaljivanjem "zapaljivog vazduha" (to jest, vodonika) u "nesagorivom vazduhu" (poznatijem kao kiseonik) dobija voda.[7][8][9]

O svom otkriću je obavestio Džozefa Pristlija, engleskog sveštenika i naučniku, najkasnije u martu 1783. godine, ali ovo otkriće nije objavio do sledeće godine. Škotski pronalazač Džejms Vat objavio je rad o sastavu vode 1783. godine, dok je Kevendiš prvi izveo ove eksperimente, ali ih je objavio nakon Vata. Usledilo je neslaganje oko toga čije su zasluge za ovo otkriće.[7]

1785. godine Kevendiš je izvršio ispitivanje sastava običnog (tj. atmosferskog) vazduha, i dobio impresivno tačne rezultate. Vodio je eksperimente u kojima su vodonik i običan vazduh kombinovani u poznatim odnosima, a potom bi eksplodirali uz varničenje. Pored toga, takođe je opisao eksperiment u kome je bio sposoban da ukloni, u modernoj terminologiji, i kiseonik i azot iz uzorka atmosferskog vazduha sve dok ne bi ostao mali balon inertnog gasa. Koristeći svoja zapažanja, Kevendiš je primetio da, kada odredi količinu sagorivog vazduha (azota) i nesagorivog vazduha (kiseonika) ostaje zapremina gasa u iznosu od 1/120 prvobitne zapremine azota.[10][11]

Pažljivim merenjem je došao do zaključka da se "običan vazduh sastoji od jednog dela nesagorivog vazduha (kiseonika), pomešan sa četiri dela sagoriva vazduha (azota)".[12][13]

Godine 1890. (oko 100 godina kasnije) dva britanska fizičara, Vilijam Remzi i Džon Vilijam Strat, shvatili su da je njihov netom otkriveni intertni gas, argon, odgovoran za Kevendišovu nedorečenost, jer ipak on nije napravio nikakvu grešku. On je zapravo izvršio rigorozne kvantitativne eksperimente, koristeći standardizovane instrumente i metode, u cilju reprodukovanja rezultata, uzimajući srednju vrednost rezultata nekoliko eksperimenata i identifikacijom i omogućavanjem izvora greške. Vaga koju je on koristio, koju je napravio zanatlija po imenu Harison, bila je prva od preciznih vaga 18. veka, precizna kao i Lavoazjeeva (sa relativnom preciznošću jedan na prema 400.000). Kevendiš je radio sa svojim tvorcima instrumenata, pa je u principu radio na poboljšanju postojećih instrumenata nego na izumevanju potpuno novih.

Godine 1783. je objavio rad na temu “Temperatura na kojoj živa mrzne” i u tom radu upotrebio ideje latentne toplote, mada nije koristio termin jer je smatrao da se to podrazumeva prihvatanjem materijalne teorije toplote. On je svoje eksplicitne primedbe izneo u svom radu o vazduhu 1784. godine.

Kevendiš je, kao što je gore navedeno, koristio jezik poznat starijim hemijskim teorijama.

Godine 1787. je postao prvi naučnik izvan Francuske, koji je prihvatio novu Lavoazjeevu teoriju, iako je ostao skeptičan u vezi njene nomenklature.

Kevendiš je nastavio da razvija opštu teoriju toplote, a rukopis te teorije je datiran kasnih 1780-ih godina. Njegova teorija je istovremeno matematička i mehanička: sadržala je princip održanja toplote (koji je kasnije shvaćen kao posledica zakona održanja energije) i takođe sadržala koncept (međutim ne i sam naziv) mehanički ekvivalent toplote.

Gustina Zemlje uredi

Nakon očeve smrti, Henri je kupio još jednu kuću u gradu i takođe jednu kuću u Klafamu, u to vreme na jugu Londona.[14] U nju je uselio svoju biblioteku, dok je većinu svojih instrumenata držao u Klafamu, gde je i sprovodio i većinu svojih eksperimenata. Najpoznatiji od tih eksperimenata, objavljen 1798. godine, bio je o utvrđivanju Zemljine gustine i postao poznat kao Kevendišov ogled. Aparatura koju je Kavendiš koristio za procenu mase Zemlje, je modifikacija torzione vage koju je napravio engleski geolog Džon Mičel, koji je umro pre početka eksperimenta. Aparatura je Kevendišu poslata u delovima,[15] pa je on završio eksperiment 1797. godine i 1798. godine objavio rezultate.[16]

Aparatura se sastojala od torzione vage sa parom manjih olovnih kugli mase oko 730 grama obešenih o nit torzione vage i dve mnogo veće stacionarne olovne kugle masa 159 kilograma. Kavendiš je imao nameru da izmeri silu gravitacionog privlačenja između male i velike kugle.[15] On je uočio da je aparatura osetljiva na temperaturne razlike i strujanje vazduha, te je napravio izmene tako što je izolovao aparat u posebnu prostoriju sa spoljnim kontrolama i teleskopima za vršenje merenja i očitavanje.[17]

Koristeći ovu opremu, Kevendiš izračunava silu privlačenja između kugli iz perioda oscilovanja torzione vage, a onda je iskoristio tu vrednost da izračuna gustinu Zemlje. Kevendiš je utvrdio da je srednja gustina Zemlje 5,48 puta veća od gustine vode. Džon Henri Pointing kasnije je utvrdio da je trebalo da podaci dođu do vrednosti od 5.448[18] i da je to zaista srednja vrednost od dvadeset devet merenja koje je Kavendiš uvrstio u svoj rad.[19] Ono što je izvanredno u vezi Kevendišovog eksperimenta jeste njegova eliminacija svakog izvora greške i svakog faktora koji bi mogao da poremeti eksperiment i njegovu preciznost u merenju neverovatno male privlačnosti. Rezultat koji je Kavendiš dobio za gustinu Zemlje je unutar 1% trenutno prihvaćene brojke.

Kevendišov rad omogućio je izračunavanje grravitacione konstante (γ) i mase Zemlje. Iz njegovih rezultata se dobija vrednost gravitacione konstante γ=6.754 × 10−11Nm2/kg2,[20] što se u značajnoj meri slaže sa sadašnjim vrednostima 6.67428 × 10−11Nm2/kg2.[21]

Knjige često opisuju Kevendišov rad kao merenje gravitacione konstante (γ) ili mase Zemlje. Budući da je ovo povezano sa gustinom Zemlje jednostavnom algebarskom jednačinom, nijedan od ovih izvora nije netačan, ali se ne podudaraju sa Kevendišovom terminologijom,[22][23] na šta ukazuje više autora.[24][25] Kevendišov početni cilj bio je da izračuna samo gustinu Zemlje, ali je on zapravo izračunao gravitacionu konstantu preko koje se može dobiti i gustina Zemlje.

Električno istraživanje uredi

Kevendišovi električni i hemijski eksperimenti su počeli dok je on živeo sa svojim ocem, u laboratoriji koja se nalazila u njihovoj kući u Londonu. Lord Čarls Kevendiš je umro 1783. godine, ostavivši skoro sve svoje znatne nekretnine Henriju Kevendišu.

Kao njegova teorija o toploti, Kevendišova teorija o elektricitetu je data u matematičkoj formi, a zasnovana je na preciznim kvantitativnim eksperimentima. U 1771. godini objavio je ranu verziju svoje teorije, baziranu na naelektrisanom fluidu koji se širi i vrši pritisak. Zaključio je da, ukoliko je intenzitet električne sile obrnuto proporcionalan rastojanju, tada će se naelektrisani fluid, u težnji da održi elektroneutralnost sistema, rasporediti po spoljašnjem obodu naelektrisane sfere.

Kevendiš je pisao radove na temu elektriciteta za Kraljevsko Društvo,[26][27] ali gomila njegovih eksperimenata o elektricitetu nisu bili dostupni javnosti sve dok nisu bili sakupljeni i zajedno objavljeni, od strane Džejmsa Klerk Maksvela, jedan vek kasnije (1879. godine), dugo nakon što su drugi naučnici bili nagrađeni za iste rezultate. Kevendišovi radovi o elektricitetu iz Filozofske transakcije Kraljevskog Društva u Londonu su bili prekopirani, zajedno sa većinom njegovih manuskriptura o elektricitetu u "Naučni radovi poštovanog Henrija Kevendiša" ("The Scientific Papers of the Honorable Henry Cavendish, F.R.S.") 1921. godine.

Prema 1911. izdanju od Enciklopedije Britanike, Kevendišova otkrića su bila koncept električnog potencijala (koji je on zvao stepen naelektrisanosti), i uveo je jednu od prvih jedinica kapacitivnosti (kapacitivnost sfere prečnika od jednog inča), formula za kapacitet ploče kondenzatora,[28] koncept dielektrične konstante materijala, veza električnog potencijala i struje (poznatiji kao Omov zakon) (1781. godine), zakoni podele struje u paralelno vezanom strujnom kolu i zakon obrnuto srazmerne zavisnosti eletrične sile od kvadrata rastojanja, sada pozvanog Kulonov zakon.[29]

Smrt uredi

Henri Kevendiš je umro 24. februara 1810. godine[2] kao jedan od najbogatijih ljudi u Velikoj Britaniji, zajedno sa mnogim svojim precima bio je sahranjen u crkvi, koja je sada Derbi Katedrala. Ulica u Derbiju u kojoj je on živeo je nazvan po njemu. Kevendiš Laboratorija na Kembridž Univerzitetu bila je zadužbina Henrijevog rođaka Vilijama Kevendiša, sedmog vojvode Devonšira (Kancelara Kembridž Univerziteta od 1861. godine do 1891. godine).

Ličnost i nasleđe uredi

Kevendiš je bio stidljiv čovek kojem je bilo neprijatno u društvu i izbegavao ga je kad god je mogao. Nije bio pričljiv, uvek je bio obučen u staromodno odelo, i nije poznato da je razvio ikakve dublje veze izvan svoje porodice. Kevendiš je bio uzdržan, usamljen i smatran ekscentričnim.[30] Henri Kevendiš je komunicirao sa svojim ženskim slugama samo preko beležaka. Jednom prilikom, Kevendiš je ugradio dodatno stepenište da bi izbegao susrete sa kućnom pomoćnicom, jer je bio posebno stidljiv u prisustvu žena. Savremeni izveštaji o njegovoj ličnosti navele su neke moderne komentatore, kao što je Oliver Saks, da spekulišu da je on imao Aspergerov sindrom,[31] iako postoji mogućnost da je samo bio antropofobičan.

Jedino mesto gde je odlazio bio je Klub Kraljevskog Društva, čiji su članovi večerali zajedno pre nedeljnih sastanaka. Kevendiš je retko kad propuštao sastanke, i bio je duboko poštovan od strane svojih kolega savremenika. Međutim, njegova stidljivost dovodila je one koji su zahtevali njegove stavove da pričaju u prazno. Ako su njihove primedbe bile dostojne, mogli bi dobiti mrmljanje umesto odgovora, ali često bi čuli zlovoljnu škripu (izgleda da je njegov glas bio veoma piskav) i shvatili da vide Kevendiša kako beži u želji da nađe mirniji ćošak.[15] Kevendišova religijska gledišta su takođe smatrana ekscentričnim za njegovo doba. Za njega je smatrano da je agnostičan. Kako njegov biograf, Džordž Vilson, komentariše: "Što se tiče Kevendišove religije, on je bio ništa."[32][33]

Zbog njegovog asocijalnog i tajanstvenog ponašanja, Kevendiš je često izbegavao objavljivanje svojih radova, i za mnogo njegovih otkrića nije čak ni podelio svojim kolegama naučnicima. Krajem devetnaestog veka, dugo posle njegove smrti, Džejms Klerk Maksvel je pregledao Kevendišove radove i pronašao stvari za koje su drugi dobili priznanje. Primeri koji su uključeni u Kevendišova otkrića ili predviđanja bili su Rihterov zakon smeše, Omov zakon, Daltonov zakon parcijalnih pritisaka, principi električne provodljivosti (uključujući Kulonov zakon) i Šarlov gasni zakon. Rukopis "Toplota", uslovno datiran između 1783. godine i 1790. godine, opisuje "mehaničku teoriju toplote". Do sada nepoznat, rukopis je analiziran početkom 21. veka. Istoričar nauke Rasel Makkormak predložio je da "Toplota" bude jedini rad koji je u 18. veku ukazivao na termodinamiku. Teorijski fizičar Ditrih Belic, zaključio da je u ovom radu Kevendiš "shvatio prirodu toplote suštinski dobro".[34]

Kada je Kevendiš izvodio svoj poznati eksperiment "Gustina Zemlje" u pomoćnoj zgradi u bašti njegovog imanja, komšije su imale običaj da pokazuju na zgradu i govore svojoj deci da je to mesto gde je svet izmeren.[35]

U čast dostignuća Henrija Kevendiša i doprinosa Henrijevog rođaka Vilijama Kevendiša, sedmog vojvode Devonšira, fizička laboratorija Univerziteta Kembridž nazvana je Kevendiš Laboratorija od strane Džejms Klerk Maksvela, prvog Kevendiš Profesora Fizike i poštovalaca Kevendišovog životnog dela.

Vidi još uredi

Reference uredi

  1. ^ a b Cavendish, Henry (1766). „Three Papers Containing Experiments on Factitious Air, by the Hon. Henry Cavendish”. Philosophical Transactions of the Royal Society. The University Press. 56: 141—184. S2CID 186209704. doi:10.1098/rstl.1766.0019. Pristupljeno 6. 11. 2007. 
  2. ^ a b v g Cavendish 2011, str. 1.
  3. ^ „Henry Cavendish | Biography, Facts, & Experiments”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2019-05-27. 
  4. ^ „Cavendish, Henry (CVNS749H)”. Kembridž baza podataka alumnista. Univerzitet u Kembridžu. 
  5. ^ Wilson, George (1851). „1”. The life of the Hon. Henry Cavendish. Cavendish Society. str. 17. 
  6. ^ Singer, Charles (1966). Short History of Scientific Ideas to 1900. Oxford University Press: Oxford at the Clarendon Press. str. 337—339. 
  7. ^ a b Gillispie, Charles Coulston (1960). The Edge of Objectivity: An Essay in the History of Scientific Ideas. Princeton University Press. str. 225–28. ISBN 0-691-02350-6. 
  8. ^ A History of Chemistry by F. J. Moore, New York: McGraw-Hill (1918) pp. 34–36
  9. ^ David Philip Miller (2004). Discovering water: James Watt, Henry Cavendish, and the nineteenth century 'Water Controversy'. Ashgate Publishing. str. 42. ISBN 978-0-7546-3177-4.  Quoting from the monograph by James Riddick Partington, The Composition of Water, G. Bell and Sons, 1928, OCLC 3590255.
  10. ^ See page 382 of Cavendish, Henry (1785). „Experiments on Air”. Philosophical Transactions of the Royal Society. 75: 372—384. Bibcode:1785RSPT...75..372C. S2CID 186208101. doi:10.1098/rstl.1785.0023.  The same passage is on page 50 of the Alembic Club reprint of the article.
  11. ^ A. Truman Schwartz, Chemistry: Imagination and Implication, p.96, Elsevier, 2012 ISBN 0323145116.
  12. ^ See page 376 of Cavendish, Henry (1785). „Experiments on Air”. Philosophical Transactions of the Royal Society. 75: 372—384. Bibcode:1785RSPT...75..372C. S2CID 186208101. doi:10.1098/rstl.1785.0023.  The same passage is on page 44 of the Alembic Club reprint of the article.
  13. ^ See also pages 261–262 of Cavendish by Jungnickel and McCormmach (1996)
  14. ^ Lambeth Libraries. „Cavendish House, Clapham Common South Side”. Europeana Collections 1914-1918. Connecting Europe Facility. European Union. Pristupljeno 11. 4. 2019. 
  15. ^ a b v Bryson, B. (2003), "The Size of the Earth": A Short History of Nearly Everything, 59–62.
  16. ^ Cavendish, Henry (1798). „Experiments to Determine the Density of Earth”. Philosophical Transactions of the Royal Society. 88: 469—526. JSTOR 106988. S2CID 186212106. doi:10.1098/rstl.1798.0022. 
  17. ^ Magie, William Francis (1935). A Source Book in Physics. Cambridge, MA: Harvard University Press. str. 107. 
  18. ^ Poynting, J. H. (1894), "The Mean Density of the Earth" London: Charles Griffin and Company, page 45.
  19. ^ Cavendish, Henry, "Experiments to Determine the Density of the Earth", reprinted in A Source Book in Geology, K. F. Mather and S. L. Mason, editors, New York: McGraw-Hill (1939), pp. 103–107.
  20. ^ Brush, Stephen G.; Holton, Gerald James (2001). Physics, the human adventure: from Copernicus to Einstein and beyond. New Brunswick, NJ: Rutgers University Press. str. 137. ISBN 0-8135-2908-5. 
  21. ^ CODATA Value: Newtonian constant of gravitation
  22. ^ Tipler, P. A. and Mosca, G. (2003), Physics for Scientists and Engineers: Extended Version, W. H. Freeman ISBN 0-7167-4389-2.
  23. ^ Feynman, R. P. (1970), Feynman Lectures on Physics, Addison Wesley Longman, ISBN 0-201-02115-3
  24. ^ Clotfelter, B.E. (1987). „The Cavendish Experiment as Cavendish Knew It”. American Journal of Physics. 55 (3): 210—213. Bibcode:1987AmJPh..55..210C. doi:10.1119/1.15214. 
  25. ^ Falconer, I. (1999). „Henry Cavendish: the man and the measurement”. Measurement Science and Technology. 10 (6): 470—477. Bibcode:1999MeScT..10..470F. S2CID 250862938. doi:10.1088/0957-0233/10/6/310. 
  26. ^ Cavendish, Henry (1771). „An Attempt to Explain Some of the Principal Phaenomena of Electricity, by means of an Elastic Fluid”. Philosophical Transactions of the Royal Society. 61: 564—677. S2CID 186212520. doi:10.1098/rstl.1771.0056. 
  27. ^ Cavendish, Henry (1776). „An Account of Some Attempts to Imitate the Effects of the Torpedo by Electricity”. Philosophical Transactions of the Royal Society. 66: 195—225. S2CID 186209701. doi:10.1098/rstl.1776.0013. 
  28. ^ Fleming, John Ambrose (1911). „Electricity”. Ur.: Chisholm, Hugh. Encyclopædia Britannica (na jeziku: engleski). 9 (11 izd.). Cambridge University Press. str. 192. 
  29. ^ James Clerk Maxwell, ed., The Electrical Researches of the Honourable Henry Cavendish... (Cambridge, England: Cambridge University Press, 1879), pages 104–113: "Experiments on Electricity: Experimental determination of the law of electric force". Page 110: "Hence it follows that the electric attraction and repulsion must be inversely as the square of the distance..."
  30. ^ Ley, Willy (1. 6. 1966). „The Re-Designed Solar System”. For Your Information. Galaxy Science Fiction. str. 94—106. 
  31. ^ Sacks, Oliver (9. 10. 2001). „Henry Cavendish: An early case of Asperger's syndrome?”. Neurology. 57 (7): 1347. PMID 11591871. S2CID 32979125. doi:10.1212/wnl.57.7.1347. 
  32. ^ Dan Barker (2011). The Good Atheist: Living a Purpose-Filled Life Without God. Ulysses Press. str. 170. ISBN 9781569758465. „He did not attend church and was considered an agnostic. "As to Cavendish's religion, he was nothing at all", writes his biographer Dr. G. Wilson.” 
  33. ^ George Wilson (1851). The life of the Hon. Henry Cavendish: including abstracts of his more important scientific papers, and a critical inquiry into the claims of all the alleged discoverers of the composition of water. Printed for the Cavendish Society. str. 181–185. „A Fellow of the Royal Society, who had good means of judging, states that, "As to Cavendish's religion, he was nothing at all. The only subjects in which he appeared to take any interest, were scientific. ..." ...From what has been stated, it will appear that is would be vain to assert that we know with any certainty what doctrine Cavendish held concerning Spiritual things; but we may with some confidence affirm, that the World to come did not engross his thoughts; that he gave no outward demonstration of interest in religion, and did join his fellow men in worshipping God. ...He died and have no sign, rejecting human sympathy, and leaving us no means of determining whether he anticipated annihilation, or looked forward to an endless life. ...He did not love; he did not hate; he did not hope; he did not fear; he did not worship as others do. He separated himself from his fellow men, and apparently from God.” 
  34. ^ Russell McCormmach (2004). Speculative truth: Henry Cavendish, natural philosophy, and the rise of modern theoretical science. Oxford University Press. str. vii, 151, and 195. ISBN 978-0-19-516004-8. 
  35. ^ Jungnickel, Christa; McCormmach, Russell (1996). Cavendish. American Philosophical Society. str. 242, 337. ISBN 0-87169-220-1. .

Literatura uredi

Dodatna literatura uredi

 
Henri Kevendiš na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Хенри_Кевендиш&oldid=27552392”