Crkva Uspenja Presvete Bogorodice u Biogradu

Crkva Uspenja Presvete Bogorodice u selu Biograd kod Nevesinja jedna je od najstarijih pravoslavnih svetinja u Hercegovini. Građena je od 1864. do 1866. godine, uz dozvolu tadašnjeg turskog sultana Abdul-Aziza 1863. godine. Neimar je bio Lazar Sušilo iz Popova Polja. Hram je osvještao ekiskop zahumsko-hercegovački i primorski Prokopije na Mitrovdan, 26. oktobra 1866. godine.

Na Malu Gospojinu, 8. septembra 1875. godine, kod crkve je sazvan zbor narodnih prvaka Nevesinja na kome su vođe naroda u Hercegovini Jovan Gutić, Simun Zečević, Ilija Stevanović, Trivko Grubačić, Prodan Rupar i Petar Radović odlučili da se u proljeće naredne godine podigne ustanak protiv turskih osvajača, poznat u istoriji pod nazivom Nevesinjska puška. Za vrijeme ustanka Srbi iz okolnih sela snijeli su u crkvu bakarno posuđe, ali su Turci slomili vrata, digli posuđe i obrušili unutrašnjost crkve. Po okupaciji 1878. godine, austrijski vojnici su stanovali u crkvi i za to vrijeme jedan od vojnika je izradio drveni dio ikonostasa. U ljeto 1881. godine, crkva je popravljena i ponovo osvećena od Mitropolita Ignjatija 15. avgusta 1881. godine, a zvonik je sagrađen 1890. godine.

U ljeto 1930. godine, zauzimanjem jereja Manojla Govedarice i predsjednika crkvene opštine Danila Vukovića, obnovljena je spoljašnost crkve. Sa ćemera je skinuta ploča i prekrivena ciglom koja je nabavljena prilozima žena. Radovi su izvođeni pod nadzorom majstora Mihajla Miloševića iz Nevesinja, a osvećenje je obavio jerej Jefto Vujović.

Crkva je bila saborna za biogradsku-lukovačku parohiju sve do 1941. godine, kada je parohijski dom u njenoj blizini srušen i zapaljen od strane ustaša, a drugi razlog je i raseljavanje stanovništva sa sela.

Episkop Grigorije je posjetio ovu crkvu 2002. godine i blagoslovio da bude manastir, metoh manastira Tvrdoš.

U porti hrama 2014. godine postavljan je spomenik u slavu i čast poginulim borcima Otadžbinskog rata biogradske parohije. Iste godine urađena je rekonstrukcija zvonika.

Hramovna slava Velika Gospojina proslavlja se 28. avgusta. Crkvena opština Nevesinje - Biogradska parohija i Hram Uspenja Presvete Bogorodice u Biogradu na Veliku Gospojinu organizuju tradicionalni narodni sabor. Tokom saborovanja održavaju se nadmetanja u sokolskim disciplinama - bacanje kamena s ramena, potezanje konopca i klipa, skok u dalj, kao i takmičenja muških i ženskih gangaških grupa.

Vidi još

• Pravoslavni manastiri u Republici Srpskoj
• Eparhija zahumsko-hercegovačka i primorska