Википедија

Crni Kao (Batočina)

Za drugu upotrebu, pogledajte stranicu Crni Kao.

Crni Kao je naselje u opštini Batočina u Šumadijskom okrugu. Prema popisu iz 2022. ima 317 stanovnika (prema popisu iz 2011. bilo je 410 stanovnika).[1]

Crni Kao
Pogled na jedan deo Crnog Kala
Administrativni podaci
DržavaSrbija
Upravni okrugŠumadijski
OpštinaBatočina
Stanovništvo
 — 2022.Pad 317
Geografske karakteristike
Koordinate44° 10′ 19″ S; 21° 02′ 09″ I / 44.172° S; 21.035833° I / 44.172; 21.035833
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina179 m
Crni Kao na karti Srbije
Crni Kao
Crni Kao
Crni Kao na karti Srbije
Ostali podaci
Pozivni broj034
Registarska oznakaKG

Geografija uredi

Teritorija sela Crni Kao nalazi se u centralnom delu Srbije. Smešten je u istočnom predelu Šumadije. Nalazi se u severnom delu opštinske teritorije Batočine.

Crni Kao se nalazi na 179 metara nadmorske visine, na 5 km severnije od Batočine, 28 km severnije od Kragujevca i 118 km južno od Beograda.[2] Kroz Crni Kao prolazi put koji povezuje Batočinu sa Račom.

Istorija uredi

Na teritoriji Crnog Kala pronađeni su predmeti iz doba neolita. Takođe u selu su pronađeni nalazi iz vremena kada su na ovim prostorima vladali Rimljani.

Na mestu Crnog Kala je nekada bilo naselje Topola. Topolci su osiguravali carski put kao derbendžije. Krajem šesnaestog veka u selu je bilo jedanaest kuća. Ne zna se tačno kada se izgubila Topola i kada se umesto nje pojavio Crni Kao.

Sigurno je da je Crni Kao postojao početkom osamnaestog veka. kada su Austrijanci osvojili ove krajeve, izvršili su popis 1718. godine u kojem se Crni Kao navodi kao napušteno selo. Nakon Drugog srpskog ustanka 1815. smatran je zaseokom Batočine. Međutim već 1820. se vodi kao posebno selo u sastavu Opštine Batočina.

Crni Kao je bio u sastavu Opštine Batočina do 1872. godine, kada je došlo do sjedinjenja sa Sipićem. Već 1874. godine Crni Kao i Turčin su odlučile da se odvoje od dosadašnjih opština i obrazuju zajedničku opštinu. To je potvrđeno ukazom 3. juna 1875. godine. Međutim 1880. ponovo je Crni Kao prišao Batočini i sa njom ostao do 1898. godine. Godine 1898. Batočina je prešla u kragujevački srez, pa se Crni Kao morao odvojiti od nje i ponovo je prišao Sipiću.

Arheološka nalazišta i spomen obeležja u Crnom Kalu uredi

  • Sastavci (neolit, rimsko doba)
  • Spomenik žrtvama iz NOB-a

Demografija uredi

U naselju Crni Kao živi 353 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 42,1 godina (40,2 kod muškaraca i 44,1 kod žena). U naselju ima 137 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,26.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Demografija[3]
Godina Stanovnika
1948. 614
1953. 677
1961. 664
1971. 609
1981. 540
1991. 492 458
2002. 446 467
2011. 410
2022. 317
Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍[4]
Srbi
  
 445 99,77%
Romi
  
 1 0,22%
nepoznato
  
 0 0,0%


Stanovništvo prema polu i starosti[5]
m
ž
? 2
  
  
 2
80+ 5
  
  
 9
75—79 9
  
  
 13
70—74 16
  
  
 20
65—69 18
  
  
 16
60—64 10
  
  
 12
55—59 8
  
  
 6
50—54 16
  
  
 14
45—49 21
  
  
 13
40—44 18
  
  
 11
35—39 14
  
  
 16
30—34 11
  
  
 11
25—29 12
  
  
 16
20—24 11
  
  
 10
15—19 16
  
  
 10
10—14 19
  
  
 11
5—9 17
  
  
 8
0—4 11
  
  
 14
Prosek : 40,2 44,1
Domaćinstva
Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.
Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002.
Broj domaćinstava 150 149 157 150 144 128 137
Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.
Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosek
Broj domaćinstava 25 34 15 31 13 15 3 1 0 0 3,26
Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu
Pol Ukupno Neoženjen/Neudata Oženjen/Udata Udovac/Udovica Razveden/Razvedena Nepoznato
Muški 187 56 115 13 3 0
Ženski 179 30 114 31 4 0
UKUPNO 366 86 229 44 7 0
Stanovništvo po delatnostima koje obavlja
Pol Ukupno Poljoprivreda, lov i šumarstvo Ribarstvo Vađenje rude i kamena Prerađivačka industrija
Muški 92 23 0 18 36
Ženski 36 12 0 0 14
UKUPNO 128 35 0 18 50
Pol Proizvodnja i snabdevanje Građevinarstvo Trgovina Hoteli i restorani Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški 0 4 5 1 2
Ženski 1 0 4 2 0
UKUPNO 1 4 9 3 2
Pol Finansijsko posredovanje Nekretnine Državna uprava i odbrana Obrazovanje Zdravstveni i socijalni rad
Muški 0 0 2 0 0
Ženski 0 0 1 2 0
UKUPNO 0 0 3 2 0
Pol Ostale uslužne aktivnosti Privatna domaćinstva Eksteritorijalne organizacije i tela Nepoznato
Muški 0 0 0 1
Ženski 0 0 0 0
UKUPNO 0 0 0 1

Školstvo uredi

Glavni članak: OŠ „Sveti Sava“ (Batočina)
 
Osnovna škola „Sveti Sava“

Crni Kao je svoje đake slao u batočinsku školu do 1895. godine kada je selo dobilo svoju školu. Dok nije bila gotova škola uzeta je pod kiriju privatna kuća Miloša Markovića koja je imala tri sobe. Zatim je otkupljena kuća Vitomira Milojevića sa tri odeljenja. Ministarstvo prosvete je odobrilo otvaranje škole 1895. godine. Prve godine škola je imala pedeset i dva đaka. Škola kroz svoju istoriju nije radila samo za vreme Prvog svetskog rata.[6][7]

Nova školska zgrada u kojoj škola i danas radi sagrađena je 1985. godine. Škola ima dve učionice, školsku kuhinju sa trpezarijom, nastavničku kancelariju i toalet.

Danas u Crnom Kalu postoji izdvojeno odeljenje osnovne škole „Sveti Sava“ Batočina. Nakon četvororazrednog školovanja učenici nastavljaju školovanje u Batočini. Škola je četvororazredna i u njoj predaje jedan učitelj. U školskoj 2003/04 škola je imala devetnaest učenika, a 2011/12 školu je pohađalo dvadeset učenika.

Takođe u Crnom Kalu postoji izdvojeno odeljenje dečjeg vrtića „Poletarac“ iz Batočine.

Poljoprivreda uredi

Poljoprivreda je vodeća privredna grana po obimu proizvodnje kao i po zaposlenosti lokalnog stanovništva.

Stočarstvo je najznačajnija grana proizvodnje u poljoprivredi u Crnom Kalu. Stočarstvo je najtraženiji deo poljoprivrede, jer njeni proizvodi (meso, mast, mleko, jaja) spadaju u glavne prehrambene proizvode stanovništva. Seljak sitnog poljoprivrednog gazdinstva u Crnom Kalu je svaštar, gaji više vrsta stoke. Gaji goveda, svinje, ovce, konje i živinu.

Sport uredi

 
Mladost Crni Kao - Napredak Malo Krčmare

U selu postoji fudbalski klub Mladost koji se takmiči u Opštinskoj ligi Rača, poslednjem stepenu takmičenja u kome se takmiče klubovi iz Rače i Batočine. U sezonama 2009/10 i 2010/11 Mladost se takmičila rang više, u Međuopštinskoj ligi Rača-Batočine-Knić. Nakon toga klub se nije takmičio, da bi se ponovo aktivirao u sezoni 2013/14.[8]

Galerija uredi

  •  
    Crkva Svetog Đorđa sagrađena 2007. godine.
  •  
    Spomenik iz narodnooslobidilačke borbe u Crnom Kalu
  •  
    Mladost Crni Kao - Napredak Malo Krčmare

Reference uredi

  1. ^ „Popis u Srbiji prema polu i starosti po naseljima”. stat.gov.rs. Pristupljeno 21. 1. 2024. 
  2. ^ Razdaljina na sajtu www.udaljenosti.com
  3. ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9. 
  4. ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9. 
  5. ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7. 
  6. ^ Dr. Dragoljub Milanović, Opština Batočina, Beograd 2006 pp. 224.
  7. ^ Jeremija D. Mitrović, Batočina i okolina u prošlosti, Kragujevac (1976). str. 131.
  8. ^ Rezultati na srbijasport.net

Literatura uredi

  • Jeremija D. Mitrović, Batočina i okolina u prošlosti, Kragujevac 1976.
  • Živojin Andrejić, Batočina sa okolinom, Batočina 1988.
  • Dr Dragoljub B. Milanović, Opština Batočina, Beograd 2006.

Spoljašnje veze uredi

 
Crni Kao na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Црни_Као_(Баточина)&oldid=27359398”