3. ozrenska laka pješadijska brigada
Treća ozrenska laka pješadijska brigada je bila pješadijska jedinica Vojske Republike Srpske, u sastavu Prvog krajiškog korpusa. Njena zona odgovornosti je bila teritorija Srpske opštine Maglaj, koja je bila u sastavu Republike Srpske. Brigada je osnovovana preformacijom Prve ozrenske brigade, 10. oktobra 1993. Zona odgovornosti brigade protezala se na 220 km², a dužina fronta bila je 35 km. Brigada je ratovala u sastavu Operativne grupe Doboj, odnosno Taktičke grupe Ozren.
| 3. ozrenska laka pješadijska brigada | |
|---|---|
| Postojanje | 1993—1996. |
| Formacija | brigada |
| Jačina | 2.000[1] |
| Deo | Vojske Republike Srpske |
| Angažovanje | |
| Odlikovanja |  |
| Komandanti | |
| Komandant | Radovan Jović |
| Komandant 2 | Branko Soldatović |
Sastav uredi
Brigada je u svom sastavu imala 4 pešadijska bataljona, i to:
- Prvi pešadijski bataljon — Rudine
- Drugi pešadijski bataljon — Vis
- Treći pešadijski bataljon — Paklenica
- Četvrti pešadijski bataljon — Ljeskovice i Bistrica
Treća ozrenska imala je i tenkovsku četu, jedinice za podršku, interventne snage i artiljerijski divizion. Artiljerijski divizion su činili baterija topova 155 mm, haubička baterija 105 mm, minobacačka baterija 80 mm i 120 mm, mešovita protivoklopna baterija i mešovita artiljerijsko-raketna baterija.[2]
Ratna 1992. i 1993. uredi
Nakon otpočinjanja rata u Bosni na proleće 1992, srpske snage na širem prostoru Ozrena pomogle su u zauzimanju dobojske opštine početkom aprila i izvlačenju okruženih meštana Smoluće krajem avgusta. Zbog stalnih sukoba sa Armijom Republike Bosne i Hercegovine s prostora grada Maglaja, snage buduće Treće ozrenske brigade pokušale su da zauzmu grad. Napad je počeo 21. septembra, ali uprkos velikoj artiljerijskoj i oklopnoj podršci, kao i zbog žilave odbrane neprijatelja, napad je propao posle 4 dana borbe. U bici je poginulo 47 boraca, a napad je zvanično prekinut naredbom više komande.[3] Naredna ratna godina donela je više okršaja sa ARBiH i boj za brdo Previle u dolini reke Bosne. Zauzimanjem brda, Treća ozrenska je htela da deblokira okruženo srpsko selo Dolac. Uprkos početnom uspehu, ARBiH je u protivnapadu povratio izgubljene položaje. Previle će tek naredne godine biti oslobođene.[4] Krajem godine, brigada je učestvovala u operaciji VRS Drina, čiji je cilj bio zauzimanje tešanjskog džepa. U napadu brigada je vezala za sebe bošnjačke snage iz Maglaja.
Ratna 1994. uredi
Treća ratna godina otpočela je opštim napadom ARBiH iz Maglaja duž cele linije fronta u drugoj polovini januara. Nakon višednevnih bojeva, Treća ozrenska slomila je napad neprijatelja; u bici su stradala 4 pripadnika brigade.[5] Početkom februara, brigada je uz veliku pomoć udarnih snaga Taktičke grupe Ozren, zauzela Previle i deblokirala selo Dolac. U napadu je zauzeto i muslimansko selo Kazići. Tokom borbi, VRS nije imala poginulih, dok je u ARBiH stradalo 27 boraca.[6] Tokom marta, brigada je uz pomoć TG Ozren opet pokušala da zauzme Maglaj. U boj je krenulo oko 500 boraca, uglavnom manevarske snage TG Ozren, i mešoviti odred Specijalne brigade milicije RS iz Doboja i Bijeljine. Prvih dana napada, zauzet je niz neprijateljskih položaja, ali je napad neuspešno završen. U bici je poginulo 16 pripadnika VRS.[7]
Najveće borbe tokom 1994, brigada je vodila u junu tokom opšteg napada ARBiH na Ozren. Nakon početnih uspeha, ARBiH je ugrozio spoj Druge i Treće ozrenske brigade, čime bi Četvrta ozrenska brigada na Vozući bila odsečena. ARBiH, međutim, nije uspeo da razdvoji ozrenske brigade, ponajviše zahvaljujući žilavoj srpskoj odbrani na Blizni i Podsjelovu. Dok je ARBiH pokušavao da odseče ozrenske brigade, OG Doboj je pokrenula protivnapad. Proboj su predvodili pripadnici Bijeljinske brigade Panteri, 1. bataljona vojne policije i 9. izviđačka četa OG Doboj. Do početka jula, napad ARBiH je skršen, a bošnjačke snage su pretrpele velike gubitke, nakon što su namamljene u artiljerijsku klopku.[8] ARBiH je 9. novembra ponovo napao Ozren, ali i ovaj napad je bio neuspešan, budući da je Treća ozrenska brigada skršila sve napade na sela Kaziće i Bliznu. U borbi nije imala poginulih pripadnika.
Ratna 1995. uredi
Poslednja ratna godina donela je najveću nesreću brigadi tokom rata. U munjevitom napadu 2. i 3. korpusa ARBiH, u bici za Vozuću, Treća ozrenska brigada izgubila je polovinu svoje zone odgovornosti. Brigada je odlučujuću bitku dočekala narušenog moralnog stanja. Naime, komandant 3. pešadijskog bataljona, Milenko Nikolić, odbijao je poslušnost komandantu brigade tokom većeg dela rata. Budući da mu je dobar deo bataljona bio veran, nisu uspeli pokušaji komandanta OG Doboj, Vladimira Arsića, da ga smeni. Zbog sukoba, Radovana Jovića, komandanta brigade, zamenio je Branko Soldatović. Nikolić je ubijen 2. septembra od strane srpskih oružanih snaga. Svi ovi događaji poljuljali su samopouzdanje brigade.[9]
ARBiH je započeo napad 10. septembra, i već prvog dana zauzeo Vozuću. Uprkos čvrstom otporu Četvrte ozrenske brigade, ARBiH je narednih dana nastavio napad dolinom reke Bosne iz pravca Zavidovića. Treća ozrenska brigada izgubila je jugoistočne položaje, sela Dolac i Kaziće, zbog raspada svog levog suseda, bataljona Gostović. Odbrana taktički važne Blizne se raspala. Brigada je u narednim danima uspela da se pribere. Utvrdila je nove odbrambene položaje na Ozrenu i omogućila stanovništvu svoje zone odgovornosti da se prebaci na bezbedno tlo.
Gubici i posleratni period uredi
Prema preliminarnim podacima, na tlu koje je pokrivala, brigada je za vreme ratnih dejstava izgubila 284 boraca.[10]
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ Jovanović 2013, str. 82.
- ^ Jovanović 2013, str. 81.
- ^ Jovanović 2013, str. 71.
- ^ Jovanović 2013, str. 104.
- ^ Jovanović 2013, str. 111.
- ^ Jovanović 2013, str. 112.
- ^ Jovanović 2013, str. 117.
- ^ Jovanović 2013, str. 129.
- ^ Jovanović 2013, str. 185.
- ^ Jovanović 2013, str. 10.
Literatura uredi
- Jovanović, Đorđo S. (2013). Ratni put Treće ozrenske brigade. Doboj: Narodna biblioteka Doboj. ISBN 978-99938-695-7-3.
Spoljašnje veze uredi
- RTRS (10. 10. 2009). „Godišnjica osnivanja Treće ozrenske lake pješadijske brigade”. www.rtrs.tv. Radio-televizija Republike Srpske. Pristupljeno 6. 10. 2021.
