Termalne vode Republike Srpske

Termalne vode na teritoriji Republike Srpske raspoređene su u više zona i na više lokacija kao termoenergetski iskoristivi potencijali, koji sadrže čisto termalne vode sa temperaturom većom od 200 °C i mineralizacijom ispod 1 g/l ili termomineralnu vodu sa temperaturom većom od 200 °C i mineralizacijom iznad 1g/l. Ukupni termoenergetski potencijal Republike Srpske nije posebno analiziran, ali se procenjuje, na osnovu postojećih izvora i bušotina, na preko 1.000 MW-termalnih. Prema mišljenju Miošića (1982., 1984., 1985. i dr) u Republici Srpskoj na nekim pojavama i zonama postoje hidrotermalne snage koje se mogu primeniti u eksploataciji sa minimalnim troškovima i bez ikakvih dodatnih istraživanja.

Broj lokacija sa pojavama termalnih i termomineralnih voda na teritoriji RS znatno je veći, od onog koji će biti prikazan u vidu najznačajnije pojave. Takođe treba istaći da je iskorištenje ovih voda nedovoljno, a vezano za njihove kvalitativne i kvantitativne karakteristike.

Područje Banja Luke i Krajine

Na području Banja Luke i Krajine nakon ivršenih obimnih geološka i hidrogeoloških istraživanja i ispitivanja, geofizičkih ispitivanja i biušenja dubokih bušotina, istraženi su lokaliteti u:

• Laktašima i Slatini u opštini Laktaši,

• Gornji Šeher, grad Banja Luka,
• Lješljani opština Novi Grad.

Opština Laktaši

Teritorija opštine Laktaši na kojoj su otkriveni izvori termalne vode

Na teritoriji opštine Laktaši ustanovljene su dve lokacije sa pojavama termomineralnih voda:

• Prva smeštena u samom naselju Laktaši,
• Druga u naselju Slatina.

Zahvaćene termomineralne vode sa oba lokaliteta se upotrebljavaju u banjsko-rekreativne svrhe i za zagravanje banjskih kompleksa Banje „Laktaši“ locirane na mestu pojave termomineralnih voda u južnom delu Lijevče polja.

Izvorište čine 3 plitke bušotine dubine 120 m; 81,50 m i 171 m, koje su nakon pretežno gruboklastičnih tvorevina kvartara, zahvatile termomineralni akvifer unutar trijaskih i tektonizisanih krečnjaka, dolomitičnih krečnjaka i mineralizovanih karbonatnih breča. Prema rezultatima istraživanja šireg područja, u geotektonskom smislu, to je Zapadni pojas Vardarske zone, odnosno dio Ofiolitskog melanžnog troga. Nabušeni trijaski karbonati najvjerovatnije predstavljaju blokove od olistoplaka unutar ofiolitskog melanža. Pojava termomineralnih voda predisponirana je dubokim rasjedima Laktaša i Vrbasa duž kojih i danas dolazi do kretanja u smislu tonjenja Lijevče polja, pogotovu uz dio lineamenta Kozare.

Po sastavu ove vode pripadaju hidrokarbonatnokalcijskom tipu:

• male mineralizacije od 770 mg/l,
• pH bvrednosti 6,60
• temperaturom od 30 °C),
• sa manje slobodnom eshalacijama gasova.

Bilansne rezerve ovih voda iznose 52 l/s.

Svi bunari u opština Laktaši koji su u funkciji javljaju se duž praktično prave linije pravca pužanja severostok-jugozapad, odnosno raseda duž koga vode ascedentno cirkulišu kroz tranzitni kolektor prestavljen stenama dijabaz-rožne formacije.

Pored navedenih bušotina u Banji Laktašu, u neposrednoj blizini Slatinskog potoka izbušene su 1980-ih godina dve bušotine, sa slabim samoizlivom, i na nabušenom vodom temperature oko 22⁰S. Termomineralne vode sadrže značajne količine ugljen-dioksida, koji kao vredan tehnički gas do sada nije iskorišćavan. Pretpostavka je da je primarni kolektor ovih termomineralnih voda trijaske starosti, kao i da zagrejana voda ascedentim tokom, duž rasednih sistema dolazi blizu površine i izliva se u izvorske sedimente-sedru koji u zoni parka imaju značajnu debljinu (do 8 m).

Grad Banja Luka

Teritorija Grada Banja Luka, na kojoj su u užem području oko lokaliteta Gornji Šeher otkrivene pojave termomineralnih voda

U užem području grada Banja Luka pojave termomineralnih voda su vezane za lokalitet Gornji Šeher. Eksploatacija na oovom lokalitetu se vrši u objektima istoimenog banjskorekreativno-turističkog centra, koji je lociran neposredno na izvorima i bližim pojavama termomineralne vode.

Pored više izvora izrađeni su bunari i izvedene plitke bušotine. Evidentirano je 12 izvora,ali su trenutno u funkciji samo bušotine B-1 i GŠ-1.

Termomineralne vode Gornjeg Šehera nalaze se u kanjonu Vrbasa, tektonski uklještenoj zoni vrbaskog raseda, između gornjotrijaskih dolomita i gornjokrednih turbiditinih sedimenata Sarajevske sigmoide, uz granicu sa Dinaridskim ofiolitskim pojasom na severu.

Na osnovu raspoloživih podataka izračunate su bilansne rezerve sljedećih kategorija:

• A kategorije iznose 25 l/s,
• B kategorije iznose 60 l/s,
• C1 kategorije iznose 80 l/s.

Lješljani, opština Novi Grad

Teritorija opštine Novi Grad na kojoj je raznovrsnost hidrogeoloških osobina i funkcija stenskih masa, omogućilo pojave značajnog izlivanja mineralnih i u manjoj meri termomineralnih voda.

Vrlo složena listratigrafska građa i tektonski odnosi na području Lješljani kod Novog Grada uslovili su raznovrsnost hidrogeoloških osobina i funkcija stijenskih masa, a što je dalje omogućilo pojave značajnog izlivanja mineralnih i u manjoj meri termomineralnih voda.

Termalne vode Lješljana poseduju hiperalkalni karakter (pH vrednsot 11.7) voda. Na loklaitetu Lješljana je detaljnim hidrogeološkim kartiranjem tokom 1980-ih godina registrovano:

• dvanaest pojava prirodnog isticanja (izvora, uglavnom kapaciteta 0,1 l/s, izuzetno do 0,5 l/s)
• jedanaest pojava mineralnih voda (mineralizacija od 952 do 2.758 mg/l)
• jedan slučaj termomineralnih (izvor Slatina Lješljani sa temperaturom 20 °C).

Na lokalitetu termomineralnog izvora, u neposrednoj blizini današnje banje Lješljani (u izgradnji), pristupilo se bušenju duboke bušotine kojom su zahvaćene značajno veće količine vode nego na izvoru i sa temperaturom 30 °C. sa konačne dubine od 672 m. Samoizliv bušotine iznosi 7 l/s.

Termomineralne vode Lješljana pored toga indiciraju i nafto-gasonosnost u dubljim slojevima. Stoga je ovaj loklitet veoma značajan za energetiku Republike Srpske.

Područje Teslić

Područje opštine Teslić na kome su termomineralne vode registrovane na lokalitetu Banje Vrućice.

Na području opštine Teslić pojave termomineralnih voda su registrovane na lokalitetu Banje Vrućice. Termomineralne vode obogaćene ugljen dioksidom izbijaju na rasednoj zoni, na kontaktu jursko-krednog fliša sa vodonepropusnom barijerom tercijara usorskog basena, u okviru ultramafitnog masiva planine Borja.

Prva istraživanja na području današnje banje Teslić pripisuju se F. Kaceru (1919.). U sklopu rezultata regionalnih geoloških istraživanja, koja su obuhvatila i teritoriju Republike Srpske, opisana su i „topla vrela na području Teslića“. Postoje dokazi da je vrelo Vrućica korišćeno od davnina, a prema nekim autorima još u doba Rimljana (E. Maurer, 1924.).

Na prostoru Banje Vrućice do sada su izvedena brojna istraživanja, a pre svih: detaljno geološko i hidrogeološko kartiranje, istražno bušenje, karotažna merenje u bušotinama kao i brojne analize vode (makro i mikrokomponentog hemijskog sastava, izotopske, gasne).

Rezultati dobijeni bušenjem istražno-eksplotacionih bušotina, predstavljaju prekretnicu u smislu pune valorizacije termomineralnih voda ovog područja, jer je tokom izvođenja jedne od bušotina došlo je do erupcije subarterske vode od 71,5 l/s, temperature 38.5⁰C. Nakon ugradnje bunarske konstrukcije kapacitet je iznosio 22 l/s.

Rezultati dobijeni bušenjem bušotine E, sa značajno većom temperaturom i količinama vode (38.5⁰C, 22 l/s), a time i značajno većom količinom energije, u odnosu na prirodni izvor (28.7⁰C, 0.5 l/s) ukazuju na opravdanost daljih istraživanja, kao i postojanje mogućnosti dobijanja voda više temperature i veće izdašnosti, odnosno većih količina energije.

Vode sa ovog lokaliteta pripadaju bikarbonatno-sulfatnom podtipu voda, kome pripadaju i vode Gornjeg Šehera kod Banja Luke. Ovakav tip voda uobičajeno se nalazi u području tercijarnih basena ili njihovoj blizini. Ukupna mineralizacija vode je oko 3,2 g/l.

Banja Vrućica je trenutno najmoderniji i najveći balneo centar u Republici Srpskoj, izgrađen na izvorima termomineralne vode obogaćene ugljen dioksidom.

Vode se koriste u balneološke svhre i za zagrevanje banjskog kompleksa (trenutno je to najmoderniji i najveći balneo centar u Republici Srpskoj).

Područje Kulaši - Prnjavor

Teritorija opštine Prnjavor u kojoj su otkrivena ležišta termomineralne vode

Termomineralne vode na ovom području vezane su za lokalitet Kulaši, nalazi se u dolini reke Ukrine oko 15 kilometara od Prnjavora.

Termomineralne vode karakteriše visok stepen alkalnosti, niska mineralizacija i temperatura 29 °C. U hemijskom sastavu prevladavaju Na, K, Ca i Cl

Još 1907. god. F. Katzer je merio temperature vode i ustanovio da je ona iznosila 29.6⁰C i 30.5⁰C, ipreporučio je da se ove vode „...ponovo hemijski analiziraju jer su interesantne kako sa teoretskih tako i iz praktičnih razloga”.

Tokom 1970-ih izbušeno je nekoliko, kako istražnih tako i eksploatcionih, bušotina. U njima je izmerena temperatura iznosila je oko 29⁰C na većini objekata (sa izuzuetkom bušotine B-6 na kojo je temperature iznosila 19.3⁰C; pH vrednost 11.20-11.55 (B-2 - B-1).

Neuobičajen sastav nameće neophodnost razmatranja geneze ovih voda. Analizirajići tektonski sklop jasno je da se vode javljaju na mladom tektonskom rasedu. Identifikacija tufova, kao i pronalazak andezita i granite pored Teslića svedoči o jako mobilnom terenu tokom geološke prošlosti, te se hemizam i temperature vode mogu vezati za proboj vulkanskih stena (B. Đerković, 1973.god.). Na osnovu analiza stena iz bušotina konstatovano je da se radi o stenama dijabaz-rožne formacije, amfibolitima i serpentinitima, povremeno značajno obogaćenim piritom, halkopiritom i drugim mineralima.

Prema rezultatima istraživanja sprovedenih tokom 1972. i 1973. godine ustanovljeno je da su vode sa aterskim nivoom, da su ascedentnog toka kroz sistem pukotina i da dolaze do površine kroz tranzitni kolektor predstavljen stenama dijabazrožne formacije.

Voda pripada sumpornim hipotermama, blago je radioaktivna (prema analizi Medicinskog fakulteta Zagreb, iz 1973. godine).

Voda je široko primjenjivana u balneološke svrhe, a posebno je čuvena po lečenju psorijaze. Ovakve terme našle su široku primenu u balneološke svrhe u Italiji, Rusiji, Austriji itd.

Područje Doboj - Petrovo

Grad Doboj

Termomineralne vode koje pripadaju sprečanskoj hidrotermalnoj anomalijisu one lokalizovane na području Doboj-Petrovo. Ležište termomineralnih voda i gasa ugljen-dioksida nalazi se u zoni koja se pruža od Kakmuža pa do Boljanića.

Opština Petrovo

Najintezivnije eshalacije ugljen-dioksida (koji u prirodnim uslovima izlazi na površinu) je na delu terena od Kakmuža do Sočkovca. Do istraživanjea J. Baća (1978.) svi istraživači su prikazivali samo izvorske termomineralne vode koje su ustvari atmosferilijama razblažene termomineralne vode, dok ugljen-dioksida nije bio predmet posebnog intersovanja.

Kolektori termomineralnih voda i ugljen-dioksida na ovom području su karbonatne stene, verovatno trijaske starosti (jer nije paleontološki dokazana). Dubina do primarnog kolektora je različita od lokaliteta do lokaliteta i uslovljena tektonskim pokretima u geološkoj istoriji. Na prostoru istraživanja, odnosno delu gde se vrši eksploatacija termomineralne vode i ugljen-dioksida, bušenjem je utvrđen karbonatni akvifer, dosta vodoobilan sa veoma intezivnim eshalacijama ugljen-dioksida. Nije registrovano njegovo prisustvo na površini terena istraživanog prostora, ali je nabušen na različitim dubinama na relativno uskom prostoru. Kao posledica intenzivne tektonskih aktivnosti, odnosno velikog broja raseda upravnih i paralelnih u odnosu na sprečanski rased došlo je do intezivnog kretanje termomineralnih voda i ugljen-dioksida, kao i pojavljivanje na površini, a konačno i značajno korištenje resursa putem eksploatacionih bunara. U današnjim uslovima vrši se samo komercijalna eksploatacija ugljen-dioksida gasa putem nekoliko bušotina.

Zbirni maksimalni kapacitet ovih objekata je oko 170 l/s. Voda je temperature 38 °C. Trenutno se koristi samo pomenuti gas, dok eksploatacija termomineralne vode u bilo kakve komercijalne svrhe nije još uvek prisutna, iako je svojevremeno postojao banjski kompleks „Ozrenske toplice“ u kojem je voda nekadv korišćena u banjsko-rekreativne svrhe.

Gas ugljen-dioksida je veoma čist u sirovom stanju (oko 99%), pa se uz vrlo mali tehnološki tretman (filtriranjem kroz aktivni ugalj) može dobiti njegova čistoća od 99.99% koja je optimalna za njegovu primenu u proizvodima za ljudsku ishranu (u proizvodnji piva, gaziranih napitaka itd.). Pored toga ovako dobijen ugljen-dioksid se može upotrbljavati kao tehnološki gas za razne primene u raznim granama industrije (za punjenje aparata za zavarivanje, aparata za gašenje požarsa i sl.).

Područje Semberije

U geotektonskom smislu ovi tereni su sastavni dio Zapadnog pojasa Vardarske zone, odnosno jadar blok terena koji je odvojen drinskim rasedom približnog pravca sever-jug. Na severu uz Savu registrovana je rasedna zona ( „Savski rov“). U ovom području izvršena su mnoga kompleksana geotermalna i naftno-geološka istraživanja i to:

• Detaljna gravimetrijska merenja sa gustinom mernih tačaka od 4-10/km2
• Detaljna magnetometrijska i aerometrijska mjerenja;
• Duboka seizmička profiliranja na površini 350 km² duž 13 profila ukupne dužine od 170 km seizmičkih profila;

Duboka istražna bušenja; izvedene su sledeće bušotine:

• Semberija-1 (S-1, dubine 1.345 m);
• Semberija-2 (S-2, dubine do 1.591 m);
• Svinjarevac-1 (Sv-1 ili još S-3, dubine 1.746 m);
• Bijeljina-1 (Bij-1, dubine 2.479 m),
• Dvorovi-1 (DV-1, dubine 1.500 m),
• Bušotina GD-2 u Slobomiru (1.800 m).

Banja Dvorovi u Semberiji koristi vodu iz bušotine S-1 temperature vode od 75oC

U banjsko-rekreativnom kompleksu „Banja Dvorovi“ koristi se voda iz bušotine S-1.

Moguća toplifikacije Bijeljine, obezbeđenja je dodatnom količinom energije banjskom kompleksu, i okolnim industrijskim i poljoprivrednim kapaciteta, tokom 1985. godine kada su namenski izvedena dopunska 3 seizmička profila dužine 62 km, radi što boljeg lociranja istražne bušotine Dvorovi-1 (dubina 1.500 m).

Na osnovu izvedenih istražnih radova, posmatrajući od površine terena konstatovani su pontski, sarmatski, tortonski, kredni, i trijaski sedimenti - klastiti i karbonati. Termalne vode su akumulirane u okviru krednih i trijaskih kolektora. Obzirom na izraženu promenljivost po horizontali i vertikali predstavljaju najvjerovatnije diskontinualne kolektore. Razlog ovakvom geološkom sklopu predstavljaju brojne plikativne strukture ispresecane višefaznim tektonskim delovanjem - horizontalnim i vertikalnim kretanjem formacija.

Izražena tektonska razlomljenost evidentirana je duž drinskog, savskog, a upravno na njih i raseda južno od Bijeljine. Uz navedena, uočena su i neotektonska kretanja koja su doprinela većoj deformaciji geoloških formacija unutar strukturno-tektonskog sklopa.

Bušotina S-1 koja se nalazi u sklopu banjskorekreativnog centra, sa bilansnim rezervama kategorije 7.0 l/s, temperaturom vode od 75 °C i mineralizacijom 570 mg/l. Iako su termalne i termomineralne vode registrovane u nekoliko bušotinav trenutno je samo bušotina S-1 u eksploataciji i za sada podmiruje potrebe banjsko-rekreativnog centra u Dvorovima.

Bušotina Bijeljina - 1, izbušena samo do dubine 2.479 m, obustavljena je u trijaskim krečnjacima usled zaglave (prvobitno projektovana 4.000 m) predstavlja najznačajnije kolektore hidrogeotermalne energije. Na osnovu merni podataka proračunata je temperatura od 103 °C do 134 °C sa izdašnosti na samoizlivu od 15-20 l/s.

Bušotina Dvorovi - 1 izbušena je do 1.500 m. Nije finalizirana niti su kompletirana projektovana namjenskim testiranja, pa su podaci dati na osnovi iskustvenih podataka eksperata geologa koji su učestvovali u navedenom projektu. Bušotina je obustavljena u trijaskim tvorevinama sa procenjenom izdašnosti Q=20 l/s, temperaturom na samoizlivu oko 80 °C, geotermalnim gradijentom 51 °C/km i termoenergetskim potencijalom od 5,8 MW - termalnih.

Bušotina Slobomir izbušena je do 1.800 m, završena u trijaskom kolektoru. Prethodno je nabušen kolektor termalnih voda u okviru krečnjačke sekvence krednog fliša. Temperatura vode na ustima bušotine iznosi 73 °C, a testiranjem je utvrđen kapacitet 44 l/s. Voda je mineralizacije manje od 1 g/l.

Područje Višegrada

Rehabilitacioni centar u Višegradskoj Banji

Pojave termalnih voda u području Višrgrada vezani su za lokalitet Vilina Vlas, u kome postoji istoimeni banjski kompleks, baziran na termalnim vodama koje su akumulirane u dubokoj, geološko-tektonski složenoj strukturi.

Najverovatnije da je termalni akvifer formiran u karstno-pukotinskoj veoma tektoniziranoj zoni anizičkih krečnjaka koji su u sastavu dinaridskog ofiolitskog melanža. U ovom delu dinaridskog ofiolitskog pojasa melanžne tvorevine izgrađuju ultramafitske stene, gabri, dijabaz-spiliti, te druge klastične sedimentne stijene. Diskordantno, kao posledica regionalne transgresije tokom gornje krede, slede klastiti i karbonatni sedimenti.

Sekundarni akvifer termalnih voda formiran je u tvorevinama sedre. Prazni se preko većeg broja izvora (oko 30 pojava prirodnog izvranja). Termalne vode konvektivnim ascedentnim strujanjem kroz rasede i pukotinske sisteme melanžnih tvorevina i sedimenata gornje krede prodiru do sedimenata sedrena na lokalitetima Sokolovićeva (Gornja) i Kadijina (Donja) banja

Prema podacima istraživanja prve faze ukupni minimalni kapacitet 30 termalnih izvora iznosi 10-15 l/s, temperature od 22 do 34,4 °C.

Vode su radonske, hidrokarbonatno-kalcijske, niskomineralizovane, azotno-kiseonične sa selektivno povećanim sadržajem radona – radioaktivnosti, koja potiče od raspadanja urana i njegovih potomaka.

Trenutno su u eksplotaciji dve bušotine, SB-1 i SB-2, sa kojih se prosečno eksplotiše 27-29 l/s, iako je ekspotaciona mogućnost ove dve bušotine veća (minimalno 40 l/s). Bušotina SB-3 dugo vremena je van eksploatacije.

Specifičnost ovih voda jeste i pomenuta radioaktivnost. Povećan sadržaj urana i radijuma u termalnim izvorima (1.5 mg/l) indikovan je u terapiji u Sokolovićevoj banji, Kadijinoj banji, kao i na izvorima uzvodno od Kadijine banje, za lečenje reumatičnih, neuraloških i drugih bolesti.

Visoki sadržaji radona postoje samo na izvorima iz sedre i kreću se od 75 do 160 emana, sa maksimumom kod Kadijine banje. Generalno uzeto, povećane vrednosti sadržaja urana, radijuma i radona javljaju se na izvorima koji izbijaju iz sedre u području Banja potoka.

Izvori na kontaktu krečnjaka i ultrabazita, te izvori iz serpentinita, imaju manje vrednosti urana, radijuma i radona, što navodi na pretpostavku da je ognjište radioaktivnog zračenja vezano za sedru.

Ostale značajnije pojave

Pored navednih pojava svakako treba pomenuti termomineralne vode koje su nabušene:

• Na području Domaljevca tokom bušenja duboke naftne bušotine (duboka 1.275 m) koja je završena u slojevima trijaske starosti. Prema podacima Katastra mineralnih, termalni i termomineralnih voda (fondovski materijali Geozavoda-Zvornik) temperature vode je iznosila oko 86,1 °C, sa mineralizacijom od 11,2 g/l. Treba naglasiti da kolektorska sredina registrovana znatno na pomenutoj bušotini najverovatnije zaleže znatno dublje na prostoru Republike Srpske kao rezultat intenzivne tektonske aktivnosti.
• Na području Perin-grada, u kanjonu reke Drinjače nedaleko od Šekovića (temperature oko 27 °C
• Na području nizvodno kod Raševa (opština Milići) na kome su registrovane pojave voda sa temperaturom oko 24 °C.
• Na teritoriji opština Mrkonjić Grad, Rogatica, Sokolac i Rudo na kojima su registrovane vode povećane temperature od 15 do 18 °C

Pregled potencijala Republike Srpske

Pregled termoenergetskih potencijala pojava i objekata termalnih i termomineralnih voda Republike Srpske

Lokacija	Opština/Grad	Vrsta pojave	I Izvor (I)-više izvora	B bušotina (B)- više bušotina	Srednja temperatura pojave (⁰C)	Referentna temperatura	Termlana snaga (MWt)
G. Šeher	Banja Luka	TM	(I)	(B)	30	20	2.72
Slatina	Laktaši	TM	(I)	(B)	43	20	9.62
Laktaši	Laktaši	T	(I)	(B)	30	20	2.13
Kulaši	Prnjavor	T	(I)	(B)	30	20	-
Dvorovi	Bijeljina	T	-	B	75	20	1.73
Slobomir	Bijeljina	T	-	B	73	20	9.54
Teslić	Teslić	TM	-	B	38	20	1.81
Sočkovac	Petrovo	TM	-	(B)	38	20	12.95
Višegradska banja	Višegrad	T	(I)	(B)	24-31	20	1.65
Lješljani	Novi Grad		TM	B	30	20	0.32
Perin	Grad Šekovići	T	I	-	27.8	20	0.065
Medoš	Milići	T	I	-	24	20	0.033

Napomena:T – termalna voda TM – termomineralna voda

Značaj geotermalne energije za životni standarda RS

Doprinos geotermalne energije životnom standardu Republike Srpske je veliki u smislu jer:

• povećava kvalitet života,
• povećava kvalitet stanovanja,
• pruža rekreativne mogućnosti,
• povećava kvaliteta životne sredine,
• ima privredni značaj.

Mogućnosti korišćenja geotermalne energije

Mnogobrojne su mogućnosti korišćenja geotermalne energije u Republici Srpskoj, od kojih su najznačajnije:

• banjski turizam,
• dobijanje toplote za industrijske potrebe,
• dobijanje toplote za grejanje i toplifikaciju, agrikultura, akvakultura, staklene bašte,
• rekreacija i sport.

Značaj geotermalne energije za privredni rast

Geotermalna energija ima veliku ekonomsku privlačnost i predstavlja značajnu osnovu za privredni rast u Republici Srpskoj, ne samo u turizmu, balneologiji, agrikulturi i akvakulturi, nego i u industriji.

I pored napred navedenog značaja geotermalna energija, ona nije u Republici Srpskoj u potpunosti iskorišćena.

Vidi još

• Mineralne vode Republike Srpske
• Banje u Republici Srpskoj
• Geostrateški i institucionalni status Republike Srpske
• Energetika u Republici Srpskoj

Literatura

• Katzer, F. (1826): Geologija Bosne i Hercegovlne, Sarajevo.
• Miošić, N. (1983): Važniji rezultati regionalnih istraživanja geotermalne energije Bosanske Krajine.
• Miošić, N. (1983): Proračun temperatura primarnih akvifera i frakcija tople i hladne vode G. Šehera, Slatine, Kulaša, Laktaša, Sanske Ilidže, gate i Male Kladuše (po metodi Truessdella).
• Miošić, N. (1985): Programregionalnih istraživanja geotermalne energije područja Teslić-Gračanica-Tuzla-Zvornik.
• Miošić, N. (1985): Elaborat o geotermalnim istraživanjima duboke istražne bušotine na naftu i plin BIJ-1.
• Miošić, N. (1986): Regionalna istraživanja geotermalne energije područja Teslić Gračanica-Lukavac.
• Miošić, N. (1986): Elaborat oklasifikaciji i kategorizaciji rezervi termomineralnih voda i SO2 područja Banja Vrućice.
• Miošić, N. (1986): Elaborat o klasifikaciji i kategorizaciji termalnih voda nalazišta Dvorovi.
• Miošić, N. (1987): Elaborat regionalnih istraživanja geotermalne energije Semberije.
• Miošić, N. (1990): Istraživanje mineralnih, termalnih i termomineralnih voda Bosne i Hercegovine.