Jevrem Grbović
Jevrem Grbović (Pošćenski Kraj, kod Žabljaka, 1908 — Kladanj, 10. jul 1943), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
| jevrem grbović | |
|---|---|
 Jevrem Grbović | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1908. |
| Mesto rođenja | Pošćenski Kraj, kod Žabljaka, Knjaževina Crna Gora |
| Datum smrti | 10. jul 1943. (34/35 god.) |
| Mesto smrti | Kladanj, ND Hrvatska |
| Profesija | učitelj |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | 1941. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Heroj | |
| Narodni heroj od | 20. decembra 1951. |
Biografija
urediRođen je 1908. godine u selu Pošćenski Kraj, kod Žabljaka. Poticao je iz siromašne seljačke porodice. Osnovnu školu je završio u rodnom mestu, a gimnaziju i Učiteljsku školu u Nikšiću.[1]
Školovao se u veoma teškim uslovima, jer je dolazio porodice slabog imovinskog stanja. To ga je kao učenika Učiteljske škole opredelilo da se priključi omladinskoj revolucinornoj omladini. Nakon završetka školovanja službovao je kao učitelj po selima Durmitorskog sreza. Pored obrazovnog rada sa đacima, Jevrem je politički radio sa starijima, posebno roditeljima svojih đaka. Na Konferencijama i raznim drugim skupovima, otvoreno je govorio protiv tadašnjeg režima. Bio je poznat kao pristalica politike tada ilegalne Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) i četo je prikupljao pomoć za porodice pohapšenih komunista.[1]
Nakon okupacije Jugoslavije, 1941. godine, Jevrem je aktivno učestvovao u pripremam oružanog ustanka u svom kraju. U toku Trinaestojulskog ustanka bio je komandir jedne borbene grupe. Već u prvim borbama, prilikom uništavnja italijanske posade u Žabljaku, istakao se hrabrošću. Kasnije je bio borac i komandir čete u Jezersko-šaranskom bataljonu, sa kojim je učestvovao u borbama prema Gacku, Nikšiću, Pljevljima i na Sinjajevini. U toku 1941. godine primljen je u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).[1]
Kada je juna 1942. godine formirana Četvrta proleterska crnogorska udarna brigada, s većinom boraca svoje čete je ušao u sastav Petog bataljona. Kao već iskusan rukovodilac, u Petom bataljonu je bio postavljen za komandira Treće čete. Sa ovom četom učestvovao je u svim borbama na ratnom putu Četvrte proleterske brigade — oko Gornjeg Vakufa, Kupresa, Bugojna i dr.[1]
Posebno se istakao u napadu na Kupres, avgusta 1942. godine, kada je međuprvima upao u neprijateljske bunkere i tukao neprijatelja. U žestokim borbama na pravcima Donji Vakuf—Travnik i Jajce—Travnik, bio je među prvim borcima. Istakao se i prilikom oslobođenja Livna, decembra 1942. godine, kada je sa svojom četom odoleo jurišima više od 500 ustaša, koji su borbom na život i smrt pokušavali da se iz opkoljenog Livna prema Duvnu. Tada je svojom upornošću doprineo uništenju ove ustaške grupe.[2]
U teškim borbama kod Strmice i oko Knina, kao i prilikom oslobođenja Imotskog, iskazao je svoju umešnost rukovođenjem. Kod Knina je uspeo da posle sedam uzastopnih juriša zauzme neprijatljeske položaje, a u borbama oko Nevesinja je sa svojom četom prvi zauzeo visove planine Crvanj i time onemogućio četnicima da zađu iza leđa glavnini Petog bataljona. Tokom bitke na Sutjesci, sa borcima svoje čete je na Tjentištu i u dolini reke Hrčavke, punih devet časova je odbijao juriše Nemaca, koji su po svaku cenu hteli da onemoguće povezivanje Sedme banijske divizije s glavnim snagama Prve i Druge proleterske dvizije.[2]
Nakon Sutjeske, njegova Četvrta proleterska brigada je učestvovala u oslobođenju Olova, a potom preduzela napad na Kladanj. Ovo je bilo jako ustaško uporište i nazivanao je „Kupres istočne Bosne”. Nekoliko stotina ustaša, pomognuta avijacijom, grčevito je pružalo otpor. Peti bataljon je 20. jula 1943. godine, ponovo bio na položajima iznad Kladnja, gde je vodio teške borbe protiv Nemaca i ustaša. Nemačka avijacija tukla je partizanske položaje. Od eksplozije jedne avionske bombe Jevrem je ostao bez obe noge. Teško ranjen je izvršio samoubistvo, kako ne bi pao u zarobljeništvo.[2]
Ukazom Prezidijuma Narodne skupštine Federativne Narodne Republike Jugoslavije 20. decembra 1951. godine, proglašen je za narodnog heroja.[2]
Reference
uredi- ^ a b v g Narodni heroji Jugoslavije 1982, str. 267.
- ^ a b v g Narodni heroji Jugoslavije 1982, str. 268.
Literatura
uredi
- Narodni heroji Jugoslavije tom I. Beograd: Narodna knjiga. 1982.