Junije Palmotić
Junije Džono Palmotić (Dubrovnik, 1606 — Dubrovnik, 1657) bio je plemić, pisac, pesnik i dramaturg iz Dubrovnika.[1]
Junije Džono Palmotić | |
|---|---|
 Junije Džono Palmotić | |
| Datum rođenja | 1606. |
| Mesto rođenja | Dubrovnik, Dubrovačka republika |
| Datum smrti | 1657. (50/51 god.) |
| Mesto smrti | Dubrovnik, Dubrovačka republika |
| Zanimanje | pisac, pesnik i dramaturg |
Pripadao je zajedno sa Ivanom Gundulićem[2] srpskoj književnosti[3] i zastupljen u školskoj lektiri za 6. razred gimnazije Kraljevine Srbije.[4]
Biografija uredi
Palmotić je rođen 1606. godine u Dubrovniku, u plemićkoj porodici, od oca Džore Palmotića i majke Ore Gradić.[5] Otac je umro dok je bio vrlo mlad, pa je brigu o njemu vodio ujak Mihailo Gradić.[6] Njegova majka i majka Ivana Gundulića bile su sestre. Junije je imao starijeg brata Džoreta i mlađeg brata Ivana koji je preminuo dok je bio dete.
Junije je bio omalenog stasa, bele puti, a imao je nadimak Pupica. Sugrađani su ga cenili kao umetnika i poštenog čoveka, bio je pobožan i nikada se nije ženio.[7]
Obrazovanje uredi
Izuzetno malo se zna o njegovom školovanju, a neki istoričari smatraju da je išao u gradsku školu, koja je bila obavezna za sve plemiće. Poznato je da je pohađao privatnu školu otvorenu 1619. godine od strane isusovaca. Počeo je da piše pesme pod uticajem učitelja isusovaca, Kamila Gorca i rođaka Ignjacija Tudisija. Palmotićevi učitelj u školi bio je Stjepan Gradić, Palmotićev sestrić, dubrovački filozof, matematičar i isusovac.
Karijera uredi
Kada je imao 18 godina postao je član Velikog veća u Dubrovačkoj republici i u upravi grada Dubrovnika. Bio je i dubrovački poslanik (diplomata) u Carigradu.[8] Počeo je da piše dok je bio izuzetno mlad, inspirisan Ovidijem, Vergilijem, Torkvatom Tasom i Lodovikom Ariostom.
Krenuo je da piše poeziju najpre na latinskom, a potom i na narodnom jeziku. Iako je njegova poezija bila melodramska i uglavnom se bavila mitološkim temama, njegova drama bila je fokusirana na savremeni Dubrovnik, posebno na život aristokratije. U jednoj od svojih pesama demonstrirao je svoje znanje o srpskoj epskoj poeziji pominjući svoje heroje kao što su Lazar Hrebeljanović, Miloš Obilić, Đurađ Kastriot Skenderbeg, Mihajlo Svilojević, Vuk Branković i Janoš Hunjadi.[9]
Stjepan Gradić pisao je o životu Junija Palmotića i isticao da je on bio pionir ideje o panslavizmu.[10]
Dela uredi
Drame uredi
- Atalanta (1629)
- Pavlimir (1632)
- Akile (1637
- Natjecanje Ajača i Ulisa za oružje Akilovo (1639)
- Elena ugrabjena (1640)
- Danica (1644)
- Didona (1646)
- Alčina (1647)
- Lavinija (1648)
- Kaptislava (1652)
- Bisernica (1653)
- Ipsipile
- Armida
- Došastje od Enee k Ankizu njegovu ocu
- Glas
- Kolombo
- Gosti grada Dubrovnika
- Andromeda
- Pesme
Pesme uredi
- O rijeko, ka tvoreć
- Muze na piru
- Gomnaida
- In obitu Michaelis Gradii epicedion Junii Palmottae
- Kraljici Kristini
- Sveta Katarina od Sijene
- Kristijada
Nasleđe uredi
Veliki broj dela Palmotića objavljeni su krajem 19. veka od strane Matice hrvatske. U Zagrebu se u centru grada nalazi ulica koja po njemu nosi naziv, a u beogradskoj opštini Stari grad postoji ulica koja se zove Palmotićeva.[11]
Izvori uredi
- ^ Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 596.
- ^ "Male novine", Beograd 18. februar 1889.
- ^ "Prosvetni glasnik", Beograd 1. jun 1910.
- ^ "Prosvetni glasnik", Beograd 1. maj 1902.
- ^ Appendini 1803.
- ^ Đuro Đurmin: "Povjest književnosti hrvatske i srpske", Zagreb 1898.
- ^ „Kod dva bela goluba”. Radio-televizija Srbije. Pristupljeno 21. 3. 2016.
- ^ "Srđ", Dubrovnik 1904.
- ^ Rad Jugoslavenske akademije znanosti i umjetnosti. Jugoslavenska akademija zanosti i umjetnosti. 1876. str. 129.
- ^ Jakobson, Roman (1981). Selected Writings. Walter de Gruyter. str. 79. ISBN 978-3-11-010605-3.
- ^ Ulica Palmotićeva, Stari Grad, Grad Beograd
Literatura uredi
- Rad Jugoslavenske akademije znanosti i umjetnosti. Jugoslavenska akademija zanosti i umjetnosti. 1876. str. 129.
- Appendini, Francesco M. (1803). Notizie istorico-critiche sulle antichità, storia e letteratura de' Ragusei: divise in due tomi e dedicate all'eccelso Senato della Republica di Ragusa. Martecchini. str. 235.
- Vuk St. Karadžić, Kovčežić za istoriju, jezik i običaje Srba sva tri zakona
