Bački Jarak
Bački Jarak je gradsko naselje u opštini Temerin koje se nalazi u Južnobačkom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 5687 stanovnika. Naselje je panonskog tipa, zbijeno, gotovo sraslo sa Temerinom.
Bački Jarak | |
|---|---|
 Pravoslavna crkva u Bačkom Jarku | |
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Autonomna pokrajina | Vojvodina |
| Upravni okrug | Južnobački |
| Opština | Temerin |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  5.687 |
| — gustina | 297/km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 45° 22′ 08″ S; 19° 52′ 18″ I / 45.368833° S; 19.871666° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 83 m |
| Površina | 19,1 km2 |
.svg)  Bački Jarak Bački Jarak na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 21234 |
| Pozivni broj | 021 |
| Registarska oznaka | NS |
Istorija
urediSelo je prvi put pomenuto 1267. Moderno naselje su osnovali i naselili Nemci 1787. (do tada je ovde postojalo nenaseljeno područje). Temerin i Bački Jarak su 1796. prodati grofu Šandoru Sečenjiju za 80.000 forinti.
Kao posledica događaja iz Drugog svetskog rata, nemačko stanovništvo je napustilo[traži se izvor] Bački Jarak, koji je zatim naseljen došljacima iz Bosne i Hercegovine.
Demografija
urediU naselju Bački Jarak živi 4838 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 38,7 godina (37,8 kod muškaraca i 39,6 kod žena). U naselju ima 1967 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,06.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je porast u broju stanovnika.
 |
| ||||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 16 | 20 | ||
| 80+ | 23 | 68 | ||
| 75—79 | 39 | 85 | ||
| 70—74 | 95 | 139 | ||
| 65—69 | 153 | 179 | ||
| 60—64 | 185 | 173 | ||
| 55—59 | 184 | 164 | ||
| 50—54 | 242 | 293 | ||
| 45—49 | 226 | 219 | ||
| 40—44 | 224 | 206 | ||
| 35—39 | 203 | 192 | ||
| 30—34 | 223 | 219 | ||
| 25—29 | 238 | 262 | ||
| 20—24 | 197 | 206 | ||
| 15—19 | 180 | 207 | ||
| 10—14 | 179 | 164 | ||
| 5—9 | 167 | 160 | ||
| 0—4 | 155 | 164 | ||
| Prosek : | 37,8 | 39,6 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 2.428 | 723 | 1.562 | 95 | 46 | 2 |
| Ženski | 2.632 | 593 | 1.574 | 400 | 62 | 3 |
| UKUPNO | 5.060 | 1.316 | 3.136 | 495 | 108 | 5 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 1.209 | 104 | 0 | 5 | 458 |
| Ženski | 906 | 56 | 0 | 1 | 261 |
| UKUPNO | 2.115 | 160 | 0 | 6 | 719 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 13 | 91 | 184 | 33 | 102 |
| Ženski | 8 | 20 | 187 | 25 | 26 |
| UKUPNO | 21 | 111 | 371 | 58 | 128 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 9 | 41 | 54 | 21 | 16 |
| Ženski | 20 | 62 | 37 | 60 | 96 |
| UKUPNO | 29 | 103 | 91 | 81 | 112 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 27 | 0 | 0 | 51 | |
| Ženski | 22 | 1 | 0 | 24 | |
| UKUPNO | 49 | 1 | 0 | 75 | |
Kultura
uredi
U Bačkom Jarku postoji osmogodišnja škola Slavko Rodić sa sportskom halom sa oko 750 mesta za sedenje i dva sportska terena za košarku, odbojku i mini fudbal[4], kao i vrtić Veljko Vlahović.[5]
Pravoslavna crkva Uspenja Presvete Bogorodice započeta je sa izgradnjom 1998. i otvorena je 2002. Zahvaljujući mnogobrojnim donatorima, ktitorima, priložnicima, vernicima, preduzećima, privatnim preduzetnicima, lokalnoj samoupravi i Mesnoj zajednici Bački Jarak, za relativno kratko vreme završeni su najkomplikovaniji radovi na izgradnji crkve. Crkvena slava naselja je Uspenje Presvete Bogorodice — Velika Gospojina i obeležava se 28. avgusta.[6]
Zgrada Mesne zajednice podignuta je 1904. godine, sa elementima tradicionalnog graditeljstva i stilske arhitekture koje svedoče o građenju i urbanizaciji Bačkog Jarka tokom 19. i prve polovine 20. veka i predstavlja značajnu tačku identiteta naselja.[7] U zgradi Mesne zajednice nalazi se seoska biblioteka Petar Kočić.[8]
Etno-park Brvnara, je jedinstveni muzej na otvorenom i predstavlja zavičajnu muzejsku zbirku etnološko-istorijskog karaktera. Nastala je na osnovu inicijative stanovnika Bačkog Jarka, krajiških Srba, kolonista iz Bosanske Krajine. Ideja o njenom osnivanju potekla je 1946, sa željom da se sačuva sećanje na zavičaj, a objekat je podignut 1978. Centralni objekat ovog kompleksa je Brvnara, izgrađena tako da podseća na tradicionalnu kuću dinarskog područja. U dvorištu kuće se još nalaze: vajat (zgradica) — kuća za mladi bračni par; mlečar za držanje i spremanje mleka i mlečnih proizvoda i kukuruzara za čuvanje i sušenje kukuruza u klipu.[9]
KUD Dr Mladen Stojanović postoji od 1948. godine, a rad posle teškog perioda nefunkcionisanja obnavlja se 2008. godine. Danas KUD radi sa oko 130 članova svrstanih u 4 starosne kategorije, 3 pevačke grupe, a ima i dramsku i novinarsku sekciju.[10]
Dana 11. maja 2015. godine, povodom dana naselja i 69. godišnjice kolonizacije Krajišnika u Bački Jarak otkrivena je bista Gavrila Principa.[11]
Sport
urediU naselju postoji fudbalski klub Mladost Bački Jarak. Osnovan je 1947. godine i igra na stadionu Livadica kapaciteta 3.000 mesta.[12] U Bačkom Jarku ponikli su i reprezentativci Srbije, a neki od poznatijih su Dejan Meleg, član reprezentacije do 19 godina koja je osvojila zlatnu medalju na Evropskom prvenstvu 2013. u Litvaniji i fudbaler Vojvodine, Mirko Ivanić, član reprezentacije do 21 godinu, i golman Milan Lukač, član Partizana i seniorske reprezentacije.
U Bačkom Jarku postoji i rukometni klub Mladost koji se takmiči u Prvoj ligi Sever,[13] Košarkaški klub Mladost Teletehnika, Džudo klub Jamaaraši Bački Jarak i Stonoteniski klub Kopčanski.[14]
Stanovnici Bačkog Jarka takođe se bave i ribolovom. Ribnjak Jezero smešteno je na ulasku u Bački Jarak iz pravca Novog Sada i prostire se na dva hektara, dok je vodena površina 1,5 hektara. U samom jezeru ima između šest i sedam tona kapitalne ribe (šaran, amur, štuka, smuđ....). Ribnjak je otvoren u periodu od marta do novembra.[15]
Galerija
uredi-
Crkva u Bačkom Jarku -
Crkva u Bačkom Jarku -
Kuća izgrađena u švapskom stilu -
Centar Bačkog Jarka -
Spomenik žrtvama poratnog kampa -
-
-
Vidi još
urediReference
uredi- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
- ^ Novi sportski tereni školi u Bačkom Jarku
- ^ Sajt Osnovne škole Slavko Rodić
- ^ „Turistička organizacije opštine Temerin — hramovi”. Arhivirano iz originala 23. 09. 2015. g. Pristupljeno 09. 11. 2015.
- ^ „Počinju radovi na rekostrukciji objketa Mesne zajednice Bački Jarak”. Arhivirano iz originala 09. 02. 2016. g. Pristupljeno 09. 11. 2015.
- ^ Sirmai Karolj biblioteka
- ^ „Etno kuće — Turistička organizacija opštine Temerin”. Arhivirano iz originala 23. 09. 2015. g. Pristupljeno 09. 11. 2015.
- ^ Zavičajno veče u Bačkom Jarku
- ^ Otkrivena bista Gavrila Principa u Bačkom Jarku
- ^ Rezultati na sajtu srbijasport.net
- ^ Rezultati na sajtu srbijasport.net
- ^ „Opština Temerin sportski klubovi”. Arhivirano iz originala 04. 11. 2015. g. Pristupljeno 09. 11. 2015.
- ^ „Lov i ribolov Turistička organizacija Temerina”. Arhivirano iz originala 23. 09. 2015. g. Pristupljeno 09. 11. 2015.
